Các phương pháp điều trị dùng thuốc và không dùng thuốc với bệnh nhân suy giảm chức năng tình dục

Bài viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Tô Thị Thanh Hương - Bác sĩ Sản phụ khoa - Trung tâm Sức khỏe Phụ nữ - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Suy giảm chức năng tình dục không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và đời sống hôn nhân của bất cứ ai. Do đó, sau khi được chẩn đoán bệnh, bạn cần tuân thủ theo đúng hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Một số trường hợp bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh dùng thuốc, ngược lại cũng có một số trường hợp sẽ điều trị theo các liệu pháp tâm lý, hoạt động thể chất,... để cải thiện tình trạng này.

1.1. Estrogen

Estrogen âm đạo có thể sử dụng để điều trị teo niêm mạc sau mãn kinh. Do đó cải thiện tình trạng đau khi giao hợp, âm đạo ít khô hơn, cải thiệt tiết dịch âm đạo và giảm pH âm đạo. Sự bài tiết estradiol biến đổi trong suốt những năm tiền mãn kinh và giảm đến mức rất thấp sau khi mãn kinh. Sự phá hủy estrogen làm các mô âm đạo yếu hơn, tăng tần suất nhiễm trùng âm đạo và nhiễm trùng đường tiểu, bị kích thích, khô, đau tiết niệu sinh dục và mô âm đạo dễ bị chấn thương.

Estrogen đường uống có thể không làm giảm đi sự viêm teo âm hộ-âm đạo mà đòi hỏi cần có estrogen bôi tại chỗ. Đối với teo âm hộ-âm đạo dẫn đến giảm chức năng tình dục, estrogen bôi tại chỗ là hiệu quả hơn. Dạng viên, dạng gel, dạng kem và dạng vòng âm đạo có hiệu quả tương đương nhau và sự lựa chọn dạng estrogen nào nên là sự chọn lựa của bệnh nhân. Liều hiệu quả thấp nhất nên sử dụng cho thời gian ngắn nhất để giúp cải thiện triệu chứng.

Thời gian điều trị không cố định, nhưng các chuyên gia tán thành việc điều trị hằng ngày trong suốt thời gian vài tuần, giảm liều sau giai đoạn này dựa vào các triệu chứng. Các chất bôi trơn không phải estrogen cũng có thể hữu ích cho những phụ nữ không thể dùng hoặc không chọn estrogen. Chất bôi trơn gốc nước hay chất bôi trơn gốc silicon và các loại kem dưỡng ẩm không giải quyết được bản chất các nguyên nhân của giảm chức năng tình dục, nhưng có thể hữu ích trong giảm nhẹ và dịu đi sự đau đớn khi giao hợp.

Estrogen toàn thân: chỉ được chỉ định nếu mất kích thích sinh dục được xác định là do teo niêm mạc âm đạo và có vấn đề sức khỏe khác liên quan đến giảm estrogen ở phụ nữ mãn kinh. Phân tích tổng hợp cho thấy estrogen đơn độc hoặc kết hợp với progesteron có thể cho phép cải thiện chức năng tình dục, nhưng chủ yếu là cải thiện cảm giác đau.

Dehydroepiandrosterone âm đạo (DHEA): bằng chứng sơ bộ cho thấy DHEA âm đạo có lợi cho cả teo (khô và giao hợp đau) và đáp ứng tình dục (cường độ cực khoái và ham muốn / kích thích). DHEA được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chấp thuận giao hợp đau liên quan đến mãn kinh.

1.2. Thiết bị đặt trong âm đạo

Một thiết bị chạy bằng pin được sử dụng để đặt ở âm vật đã nhận được sự đồng thuận của Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm của Mỹ (FDA). Thiết bị này gắn chính xác vào âm vật để tạo một áp lực chân không nhằm tăng lượng máu đến và tăng sự ứ huyết.

Một vài nghiên cứu đã đánh giá hiệu lực của nó trong việc cải thiện sự khoái cảm, sự trơn láng của âm đạo, cảm giác tình dục và sự thỏa mãn tình dục. Thiết bị này phù hợp nhất đối với phụ nữ gặp khó khăn trong kích thích khoái cảm. Chưa có tác dụng bất lợi nào được ghi nhận từ việc sử dụng thiết bị này.

1.3. Testosterone

Testosteron qua da cho thấy hiệu quả trong điều trị ngắn hạn rối loạn giảm ham muốn tình dục ở phụ nữ. Việc sử dụng kéo dài (hơn 6 tháng) ít có bằng chứng hữu ích. Testosteron qua da thông qua miếng dán được dùng phổ biến nhất.

Một nghiên cứu lâm sàng về việc sử dụng miếng dán này ở gần 3,000 phụ nữ sau mãn kinh (mãn kinh xảy ra tự nhiên hoặc do phẫu thuật) có rối loạn giảm ham muốn tình dục đã chứng minh hiệu quả liên quan đến liều dùng. Đồng thời, có sự cải thiện ham muốn tình dục ở miếng dán testosteron so với giả dược khi liều dùng duy trì ở mức 300 microgram một ngày hoặc nhiều hơn.

Tất cả các nghiên cứu sử dụng miếng dán cho thấy rằng liều testosteron rất thay đổi (150 microgam, 300 microgram hoặc 450 microgram một ngày phụ thuộc vào các dấu hiệu trên lâm sàng). Liều lượng được nghiên cứu xấp xỉ lớn hơn và cao hơn nồng độ testosteron được sản xuất ở phụ nữ tiền mãn kinh.

1.4. Thuốc hoạt mạch

Thuốc hoạt mạch (như Sildenafil citrate) được tin là làm tăng máu vùng chậu chảy vào âm vật và âm đạo giống như ở nam giới dùng để điều trị rối loạn cương dương. Ở những thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên ở các phụ nữ được điều trị rối loạn tình dục, những kết quả lại trái ngược nhau.

Việc sử dụng Sildenafil làm tăng lượng máu đến âm đạo và âm vật nhưng không thực sự cải thiện kích kích tình dục. Do đó, cần có thêm các nghiên cứu trước khi các khuyến cáo được đưa ra về việc sử dụng sildenafil để điều trị cho các phụ nữ bị suy giảm chức năng sinh dục.

Biện pháp điều trị suy giảm chức năng tình dục không dùng thuốc nên là lựa chọn đầu tiên, cụ thể:

• Liệu pháp tâm lý để tìm ra các vướng mắc về tâm lý khiến bệnh nhân sợ hãi, giảm tiết dịch âm đạo, giảm ham muốn tình dục hay không đạt cực khoái khi giao hợp.
• Tập co các cơ của âm đạo chặt chẽ (bài tập Kegel) và sau đó thư giãn cũng có thể làm tăng sự kích thích.
• Thử hoạt động tình dục khác giao hợp, chẳng hạn như massage, quan hệ tình dục bằng miệng hoặc thủ dâm.
• Nói chuyện với bạn tình về những gì thích và không thích hoặc những gì muốn thử từ đó giúp cải thiện mối quan hệ tình dục.

Có nhiều nguyên nhân suy giảm tình dục, tùy thuộc nguyên nhân mà có các điều trị khác nhau. Ngoài dùng thuốc, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân phương pháp điều trị không cần dùng thuốc. Vì thế, khi có dấu hiệu suy giảm chức năng tình dục, người bệnh nên đến các trung tâm y tế để thăm khám và nhận được sự tư vấn từ các bác sĩ.

Khám phụ khoa là phương pháp bảo vệ sức khỏe sinh sản hiệu quả trước nhiều căn bệnh phụ khoa có xu hướng trẻ hóa như ung thư cổ tử cung. Khoa Sản phụ khoa của hệ thống y tế Vinmec được khách hàng hài lòng về chất lượng dịch vụ và tính riêng tư bảo mật.

• Đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm: các bác sĩ tại đây đều là các Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ chuyên khoa I, II, Thạc sĩ được đào tạo bài bản, chuyên sâu tại các trường đại học lớn trong nước và quốc tế.
• Thăm khám phụ khoa toàn diện: Cung cấp nhiều gói khám phụ khoa đa dạng từ tiền hôn nhân đến sau hôn nhân. Khách hàng sẽ được: Khám chuyên khoa phụ khoa, siêu âm tuyến vú hai bên, siêu âm tử cung, buồng trứng qua đường âm đạo, tổng phân tích nước tiểu bằng máy tự động và thực hiện xét nghiệm vô sinh, giang mai, tầm soát ung thư cổ tử cung giai đoạn tiền ung thư.
• Hệ thống trang thiết bị hiện đại: Các thiết bị chẩn đoán, điều trị tối tân, hiện đại nhất thế giới, đều được nhập khẩu từ Mỹ, Anh, Đức, Nhật Bản và Singapore, sánh ngang tầm với các bệnh viện lớn trong khu vực.
• Đảm bảo sự riêng tư cho bệnh nhân: Áp dụng mô hình khám chữa bệnh 1:1 (một bác sĩ - một bệnh nhân), mọi thông tin về bệnh lý được bác sĩ phân tích, đánh giá tỉ mỉ sau khi thăm khám được bảo mật tuyệt đối.