Các khuyến cáo về việc canh trứng để thụ thai

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trương Nghĩa Bình - Bác sĩ Chuyên khoa sản - Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Các cặp đôi đang mong ngóng có em bé thường chọn cách canh trứng rụng để thụ thai. Tuy nhiên, nếu thực hiện không đúng cách thì không những canh trứng thụ thai không có hiệu quả mà còn khiến cho tâm lý vợ chồng căng thẳng hơn.

Tinh trùng có tuổi thọ từ 3-5 ngày khi sống trong môi trường âm đạo của người nữ. Trứng có tuổi thọ ngắn hơn, chỉ có thể sống 12-24 giờ. Bởi vậy, thời điểm dễ thụ thai nhất trong một chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ là ngày trước rụng trứng. Các cặp vợ chồng đang mong muốn có con nên quan hệ nhiều lần trong khoảng thời này này để tăng cơ hội mang thai. Do đó, canh trứng rụng để thụ thai sẽ giúp phụ nữ chủ động hơn trong việc lên kế hoạch thai sản của mình.

Rụng trứng là hiện tượng xảy ra ở cơ thể người phụ nữ, mỗi tháng cơ thể người phụ nữ đều sản sinh ra một số lượng trứng nhất định. Với phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, có thể tính ngày rụng trứng theo chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, với những phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt quá dài, quá ngắn hoặc không ổn định thì cách tính trên không chuẩn xác. Khi đó, có thể ước chừng ngày rụng trứng qua một số dấu hiệu của cơ thể (tăng thân nhiệt, dịch tiết âm đạo,...), hoặc dùng que thử rụng trứng, siêu âm nang noãn,...

Chi tiết về sự phát triển của thai nhi qua từng tuần, cha mẹ nào cũng nên tìm hiểu:

Thực tế, có nhiều cặp vợ chồng chưa hiểu đúng hoặc thiếu thông tin về thời điểm canh trứng rụng để thụ thai, dẫn đến việc thực hiện chưa phù hợp. Điều này thậm chí có thể làm giảm khả năng có thai, gây tốn kém, mất thời gian và căng thẳng không đáng có cho các cặp vợ chồng đang mong con từng ngày.

2.1. Cửa số thời gian giao hợp để dễ có thai nhất

Dưới đây là các thông tin cần biết theo quan điểm y học thực chứng (NICE, 2013):

• "Cửa sổ thời gian" giao hợp dễ có thai nhất là trong 6 ngày: 5 ngày trước rụng trứng và ngày rụng trứng. Trứng sau khi rụng chỉ có khả năng thụ tinh tốt nhất trong 12 giờ đầu (tối đa 24 giờ sau rụng trứng). Ngày giao hợp có khả năng có thai cao nhất là 2 ngày trước khi rụng trứng.

Trong đó:

• Trục tung là khả năng có thai/1 lần giao hợp
• Trục hoành là ngày giao hợp tính theo ngày rụng trứng (ngày 0).

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng:

• Ngày giao hợp có khả năng có thai cao nhất là vào hai ngày trước khi trứng rụng [tức là ngày (-1) và ngày (-2)]. Giao hợp vào ngày rụng trứng thì khả năng có thai tương đương với 1 lần giao hợp 3 ngày trước rụng trứng.
• Đối với phụ nữ có chu kỳ kinh tương đối đều, ngày rụng trứng thường vào khoảng 14 ngày trước khi hành kinh lại.
• Tần suất giao hợp dễ có thai nhất là 2 - 3 ngày/lần. Kiêng giao hợp lâu sẽ làm giảm khả năng có thai.
• Các biện pháp như canh nhiệt độ, thử "que rụng trứng", siêu âm canh nang noãn không được chứng minh làm tăng khả năng có thai. Ngoài ra còn làm tốn kém, căng thẳng và có thể giảm tỉ lệ có thai do bỏ qua những ngày giao hợp dễ có thai nhất (1-2 ngày trước rụng trứng).

2.2. Canh noãn

Canh noãn, hay còn gọi là canh nang noãn, là một biện pháp điều trị theo kinh nghiệm. Ít có sách vở nào chứng minh là hiệu quả.

• Siêu âm nang noãn không làm cho rụng trứng được, mà chỉ theo dõi các nang trên buồng trứng. Ngoài ra, nang nhìn thấy trên siêu âm chưa chắc có trứng bên trong.
• Siêu âm canh nang noãn thường chỉ có độ chính xác cao trong việc hồi cứu, nghĩa là biết đã rụng trứng rồi khi nang xẹp. Sau khị rụng trứng thì cơ hội giao hợp để có thai còn rất thấp.
• Siêu âm canh noãn thường sử dụng bao cao su ngừa thai bọc ngoài đầu dò âm đạo. Các bao cao su này đều chứa nhiều chất dầu bôi trơn, có tác dụng diệt tinh trùng rất cao. Siêu âm nhiều lần sẽ gây tích tụ dầu này trong âm đạo và có tác dụng "ngừa thai".
• Siêu âm canh noãn có xu hướng làm cặp vợ chồng trì hoãn giao hợp và bỏ qua thời điểm thuận lợi nhất để có thai. Người phụ nữ cũng mất thời gian đi lại, tốn chi phí cho việc siêu âm và có xu hướng căn thẳng hơn.

Theo các bác sĩ, ngày rụng trứng có thể ước tính được dựa vào một số cách tính ngày rụng trứng. Các cặp vợ chồng chỉ cần canh trứng rụng để thụ thai, và giao hợp thường xuyên vào "cửa sổ thời gian dễ có thai" (6 ngày, tốt nhất là 1-2 ngày trước rụng trứng) là sẽ có khả năng có thai cao nhất, ít tốn kém, ít căng thẳng, ít mất thời gian.

Ngoài ra, nên hạn chế việc "siêu âm canh nang noãn". Một số cặp vợ chồng vì quá nôn nóng nên thường xuyên đi siêu âm canh noan. Tuy nhiên, chỉ nên siêu âm theo dõi nang noãn khi có sử dụng thuốc kích thích buồng trứng và nên hạn chế số lần siêu âm.

Nếu cặp vợ chồng mới kết hôn và có quan hệ bình thường mà vẫn chưa có thai thì cũng không nên lo lắng quá. Nếu tình trạng này kéo dài hơn 1 năm đối với bạn nữ < 35 tuổi và hơn 6 tháng với nữ > 35 tuổi thì cặp đôi mới lo về khả năng bị hiếm muộn, vô sinh.

Mặt khác, một số bạn trẻ sau khi kết hôn có thể thay đổi thói quen sinh hoạt, ăn uống, tâm trạng, cảm xúc, môi trường... nên có thể tạo ra một sự thay đổi nhỏ trong cân bằng hormone. Điều này hoàn toàn có thể tác động đến thời điểm rụng trứng và chu kì kinh nguyệt của người phụ nữ, làm cho kinh nguyệt xuất hiện sớm hoặc muộn hơn.

Để yên tâm hơn về sức khỏe sinh sản của mình, tốt nhất, vợ chồng nên đi khám chuyên sản phụ khoa để được các bác sĩ tư vấn tốt nhất về thời điểm rụng trứng nhằm tăng khả năng thụ thai thành công.

Để chuẩn bị một thai kỳ khỏe mạnh, cả vợ và chồng nên kiểm tra sức khỏe sinh sản từ 3-5 tháng trước khi mang thai.

Người vợ nên:

• Tiêm chủng trước khi mang thai (đặc biệt là ngừa rubella vì rubella trong thai kỳ cực kỳ nguy hiểm)
• Xét nghiệm gen để sàng lọc các bệnh lý di truyền trước khi mang thai
• Kiểm tra tình trạng viêm nhiễm phụ khoa tránh gây ảnh hưởng tới sức khỏe của mẹ và thai nhi
• Đặc biệt là phụ nữ trên 35 tuổi nếu muốn mang thai (nhất là chưa mang thai lần nào) sẽ phải kiểm tra sức khỏe rất chi tiết do mang thai ở tuổi này thường gặp các vấn đề: Suy buồng trứng, sinh non, nguy cơ dị tật thai nhi, rau tiền đạo, tiền sản giật cao hơn.

Người chồng nên:

• Kiểm tra sức khỏe sinh sản, phát hiện các bệnh lý teo tinh hoàn, yếu sinh lý, tinh trùng yếu...
• Các bệnh lây qua đường tình dục nhất là những bệnh không thể chữa khỏi vô cùng nguy hiểm

Vinmec hiện có nhiều chương trình chăm sóc sức khỏe toàn diện cho các cặp vợ chồng, bà mẹ mang thai và thai nhi, gồm các gói khám tiền hôn nhân cơ bản, gói khám tiền hôn nhân nâng cao, chương trình thai sản trọn gói. Vinmec có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực sản phụ khoa, IVF, tế bào gốc, công nghệ Gen, có khả năng triển khai đồng bộ và toàn diện các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản tiên tiến nhất hiện nay.

Mọi thông tin cụ thể về các gói khám sinh sản, thai sản tại Vinmec, Khách hàng vui lòng liên hệ đến các bệnh viện, phòng khám của hệ thống y tế Vinmec trên toàn quốc.

Bác sĩ Trương Nghĩa Bình có kinh nghiệm trên 13 năm trong lĩnh vực khám chữa bệnh Sản phụ khoa, có chuyên môn cao và kinh nghiệm lâu năm trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý Sản Phụ khoa.