Protein máu là gì? Chỉ số bình thường là bao nhiêu?

Protein máu là những protein có trong huyết tương có chức năng vô cùng quan trọng được đánh giá là chỉ số quan trọng của cơ thể. Khi chỉ số protein máu bị thay đổi nó kéo theo nhiều bệnh lý nguy hiểm.

Máu là thành phần vô cùng quan trọng trong tổ chức của cơ thể, máu lưu thông trong các động mạch, tĩnh mạch và mao mạch trên cơ thể để thực hiện các chức năng sinh lý quan trọng.

Bên cạnh đó máu còn đưa các chất dinh dưỡng đến các mô và đưa các chất cặn bã từ các mô về các cơ quan bài tiết ra bên ngoài, chức năng chính của máu gồm bài tiết, bảo vệ, điều hoà và dinh dưỡng.

Trong đó protein máu (protein huyết tương) là những protein có trong huyết tương có chức năng vô cùng quan trọng như:

• Tham gia cấu tạo nên cơ thể.
• Tạo ra áp lực keo giúp cơ thể thực hiện quá trình vận chuyển và trao đổi muối nước.
• Ngoài ra protein còn tham gia thành phần hệ thống đệm góp phần giữ cân bằng pH cho máu.
• Đặc biệt protein còn là yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể: globulin là yếu tố miễn dịch có vai trò bảo vệ cơ thể, bên cạnh đó fibrinogen còn tham gia vào quá trình đông máu giúp cầm máu khi bị xây xước, chấn thương.
• Vận chuyển hormon và các enzym, protein còn làm nhiệm vụ vận chuyển thuốc như thuốc kháng sinh, coumarin, salicylate, thuốc ngủ..

• Chúng phục vụ nhiều chức năng khác nhau, bao gồm vận chuyển chất béo, nội tiết tố, vitamin và khoáng chất trong hoạt động và chức năng của hệ thống miễn dịch. Các protein máu khác hoạt động như các enzyme, các thành phần bổ sung, các chất ức chế protease hoặc tiền chất kinin.

Trong protein máu, albumin huyết thanh chiếm 55% protein trong máu, và là một đóng góp chính để duy trì áp suất thẩm thấu của huyết tương để hỗ trợ trong việc vận chuyển lipit và hormone steroid. Globulin chiếm 38% protein trong máu và vận chuyển ion, kích thích tố và chất béo hỗ trợ chức năng miễn dịch. Fibrinogen bao gồm 7% protein trong máu; chuyển đổi fibrinogen thành fibrin không hòa tan là điều cần thiết cho việc đông máu.

Ở người bình thường thì protein huyết tương giao động trong khoảng từ 60 đến 80 g/l, trong đó albumin là từ 38 đến 54 g/l và globulin từ 26 đến 42 g/l.

Có thể dùng phương pháp điện di để phân tích và định lượng các thành phần protein huyết tương. Phương pháp này được chỉ định với những trường hợp như đa u tuỷ xương, bệnh gan (xơ gan, viêm gan...), bệnh thận (hội chứng thận hư nhiễm mỡ, viêm cầu thận...), suy kiệt, kiểm tra sức khỏe định kỳ...

Việc lấy mẫu máu: Mẫu máu lấy vào buổi sáng, lúc đói: 3ml máu không chống đông hoặc chống đông bằng lithiheparin.

Xét nghiệm định lượng protein toàn phần, albumin huyết tương có ý nghĩa để đánh giá chức năng tổng hợp của gan.

Bên cạnh đó việc định lượng protein trong máu còn giúp ta đánh giá được nhiều tình trạng bệnh tật khác khi protein máu có sự tăng hoặc giảm

Protein máu giảm trong các trường hợp sau:

• Giảm cung cấp protein cho cơ thể: Suy dinh dưỡng, cơ thể suy kiệt, rối loạn tiêu hoá, kém hấp thu...
• Bệnh lý gây giảm sản xuất protein: Bệnh lý gây giảm chức năng gan như xơ gan, viêm gan mạn...
• Các bệnh lý về thận gây mất protein ra bên ngoài qua nước tiểu như: Hội chứng thận hư, viêm cầu thận cấp, viêm cầu thận mạn.suy dinh dưỡng, suy kiệt do ung thư, viêm gan mạn, xơ gan.
• Các bệnh lý gây tăng việc sử dụng protein như đái tháo đường giai đoạn muộn, ung thư...

Ngoài ra nồng độ protein máu tăng trong các trường hợp sau: đa u tuỷ xương, u tương bào.