Viêm VA mãn tính ở trẻ điều trị như thế nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Lê Thanh Cẩm - Bác sĩ Nhi khoa - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ Cẩm đã có 15 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Nhi khoa và từng có thời gian công tác tại khoa Nhi - Bệnh viện Đà Nẵng và Trung tâm Phụ Sản Nhi Đà Nẵng. Thế mạnh của bác là chẩn đoán và điều trị bệnh lý nhi, hồi sức, cấp cứu nhi.

Và Bác sĩ nội trú Dương Văn Sỹ - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

VA là một tổ chức lympho nằm ở vòm họng, phát triển mạnh ở trẻ nhỏ và thoái triển khi trẻ trên 5 tuổi. Viêm VA mãn tính ở trẻ em có thể để lại nhiều biến chứng ảnh hưởng tới khả năng phát triển trí tuệ và thể chất của trẻ. Vì vậy việc điều trị đúng cách bệnh viêm VA mãn tính là điều vô cùng cần thiết.

Viêm VA mãn tính là tình trạng VA quá phát hoặc xơ hoá sau viêm nhiễm cấp tính nhiều lần.

VA có thể bị viêm do các nguyên nhân:

• Viêm VA do virus: Adenovirus, Myxovirus, Rhinovirus...
• Do vi khuẩn như: Tụ cầu vàng, liên cầu khuẩn, Haemophilus influenzae (HI)....

Triệu chứng viêm VA mãn tính ở trẻ em thường xuất hiện từ khi trẻ được 18 tháng đến 6 - 7 tuổi, với các biểu hiện sau:

• Triệu chứng toàn thân: Trẻ thường hay sốt vặt, chậm phát triển về thể chất và trí tuệ so với lứa tuổi, kém nhanh nhẹn, ăn uống kém, người gầy, da xanh. Trẻ không tập trung tư tưởng và trẻ thường học kém do não thiếu oxy .
• Ngạt tắc mũi: Lúc đầu ngạt ít sau ngạt nhiều và tăng dần. Trẻ thường xuyên phải há miệng để thở, nói giọng mũi.
• Mũi thường bị viêm, tiết dịch và chảy mũi .
• Ho khan
• Ngủ không yên giấc, ngáy to và hay giật mình.
• Tai nghe kém do viêm VA thường gây ra viêm tai giữa.
• Em bé có bộ mặt V.A : Da xanh, miệng há, răng vẩu, răng mọc lệch, môi trên bị kéo xếch lên, môi dưới dài thõng, hai mắt mở to, người ngây ngô.
• Khám tai mũi họng: Thấy niêm mạc mũi phù nề, có nhiều dịch nhầy. Họng có nhiều khối lympho to bằng hạt đậu xanh và dịch mũi nhầy chảy từ vòm họng xuống.

Đối với viêm VA mãn tính việc điều trị cần đảm bảo nguyên tắc: chủ yếu là cân nhắc phẫu thuật nạo VA cho trẻ.

Nạo VA để điều trị viêm VA mãn tính rất phổ biến hiện nay, nhưng quyết định nạo hay không nạo cần thực hiện theo đúng chỉ định và chống chỉ định.

Việc phẫu thuật nạo VA để điều trị viêm VA mãn tính được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp sau:

• VA bị nhiều đợt viêm cấp tính, tái đi tái lại ( trên 5 lần /1 năm).
• Viêm VA điều trị nội khoa không hiệu quả gây các biến chứng.
• VA gây các biến chứng gần: Viêm tai, viêm đường hô hấp, viêm hạch.
• VA gây biến chứng xa: viêm khớp cấp tính, viêm cầu thận cấp tính...
• VA quá phát, ảnh hưởng đến đường thở, gây cản trở đường thở tự nhiên của trẻ.
• Thường tiến hành nạo V.A cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên, thời gian hợp lý nhất là từ 18 - 36 tháng tuổi.

Chống chỉ định phẫu thuật nạo VA trong các trường hợp sau:

• Chống chỉ định tuyệt đối khi: trẻ mắc các bệnh về rối loạn đông máu, bệnh tim nặng, lao tiến triển.
• Chống chỉ định tạm thời khi: trẻ đang mắc viêm VA cấp tính, trẻ đang bị viêm nhiễm cấp vùng mũi họng, nhiễm virus cấp như: cúm, sởi, ho gà, sốt xuất huyết ...; có cơ địa dị ứng, hen phế quản, hở hàm ếch; thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh, đang có dịch đường hô hấp tại địa phương; đang uống hay tiêm phòng dịch (chờ ít nhất 2 tuần sau uống vắc xin phòng bại liệt, 6 tháng sau tiêm phòng lao).