Nguyên nhân gây thận ứ nước ở trẻ sơ sinh

Thận ứ nước ở trẻ sơ sinh là tình trạng nước tiểu không đào thải được, khiến cho các mạch trong thận bị tắc nghẽn và thận bị sưng phù. Hẹp niệu quản được cho là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này.

Có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng thận ứ nước ở trẻ sơ sinh, trong đó hẹp niệu quản là nguyên nhân chính. Đây là bệnh lý bẩm sinh được hình thành từ giai đoạn bào thai với nhiều bất thường trong quá trình hệ niệu, bao gồm:

• Thiểu sản niệu quản dẫn đến nhu động bất thường qua khúc nối thận và niệu quản.
• Không có sự đối xứng của thành cơ làm ức chế nhu động niệu quản cho nước tiểu ra khỏi thận.
• Hình dạng niệu quản bị thay đổi do niệu quản cắm vào bể thận quá cao, điều này gây cản trở việc đưa nước tiểu từ thận xuống đến niệu quản.
• Sự bất thường của mạch máu cực dưới thận gây tắc nghẽn niệu quản, làm cản trở quá trình đưa nước tiểu từ trên bể thận xuống.
• Thận xoay và di động quá mức, gây tắc nghẽn từng hồi.
• Hẹp khúc nối bể thận và niệu quản.

Những bất thường kể trên làm cho quá trình đưa nước tiểu từ bể thận xuống đến bàng quang bị ứ trệ, tình trạng này kéo dài sẽ làm cho thận bị giãn, gây nên bệnh thận ứ nước ở trẻ sơ sinh.

Bên cạnh những nguyên nhân bẩm sinh, bệnh còn có thể xuất hiện do một số nguyên nhân khác như:

• Sỏi thận quá lớn làm chặn niệu quản và khiến thận bị sưng.
• Có khối u, u nang chèn ép niệu quản, gây tắc nghẽn.
• Sẹo hoặc máu đông trong niệu quản làm cho đường di chuyển của nước tiểu bị hẹp đi.

Khi bị thận ứ nước, trẻ em thường có một số biểu hiện sau:

• Có biểu hiện đau và khóc khi đi tiểu
• Đau vùng bụng dưới, trẻ khóc khi bị nắn hoặc ấn vào bụng dưới
• Đi tiểu nhiều hơn so với bình thường
• Xuất hiện tình trạng buồn nôn, nôn mửa, sốt

Thận ứ nước ở trẻ em nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu. Khi đó, trẻ sẽ có triệu chứng:

• Đau lưng
• Sốt
• Nước tiểu có màu đục
• Khóc hoặc khó chịu khi đi tiểu do các cơn đau

Thận ứ nước ở trẻ sơ sinh có thể được chẩn đoán ngay trong thời gian thai kỳ hoặc sau khi trẻ đã sinh ra.

3.1 Chẩn đoán trước khi sinh

Bệnh được phát hiện nhờ phương pháp siêu âm trong thai kỳ. Khi siêu âm, bác sĩ sẽ nhận thấy được những bất thường của kích thước thận, tình trạng của nước ối và thận bị ứ nước hay không. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ, bác sĩ sẽ kiểm tra thêm các yếu tố khác, đồng thời theo dõi sức khỏe trong suốt thai kỳ của người mẹ.

3.2 Chẩn đoán thận ứ nước sau khi sinh

Sau khi trẻ được sinh ra, bác sĩ sẽ tiến hành thực hiện các phương pháp khác để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

• Siêu âm thận (RUS): Phương pháp này để xác định lại hệ thống thận cũng như tình trạng ứ nước.
• Chụp X-quang niệu đạo khi tiểu và bàng quang (VCUG): Đây là phương pháp dùng để loại trừ hiện tượng trào ngược bàng quang – niệu quản. Nếu không có hiện tượng trào ngược, bác sĩ sẽ chỉ định chụp CT – scan niệu quản nhằm lượng giá chức năng của thận, xác định mức độ tắc nghẽn ở niệu quản và mức độ thận ứ nước ở trẻ sơ sinh.
• Chụp cắt lớp hạt nhân thận: Bác sĩ thực hiện phương pháp này bằng cách tiêm một lượng nhỏ đồng vị phóng xạ vào máu trẻ, so sánh chức năng của hai quả thận và xác định độ nghiêm trọng của bệnh.
• Và một số các xét nghiệm máu cơ bản khác.

Phương pháp điều trị thận ứ nước ở trẻ sơ sinh tùy thuộc vào từng giai đoạn và nguyên nhân gây bệnh. Cơ bản gồm các phương pháp sau:

• Theo dõi và điều trị bằng thuốc: Các trường hợp bệnh ở mức độ nhẹ và trung bình, bác sĩ sẽ thường xuyên theo dõi hệ thống thận, cho bé dùng thuốc kháng sinh liều thấp nhằm ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Phẫu thuật điều trị thận ứ nước: Phương pháp này được chỉ định cho các trường hợp bệnh nặng. Nếu trẻ bị thận ứ nước do sỏi thận, phẫu thuật nội soi sẽ được tiến hành để loại bỏ sỏi. Bên cạnh đó, một trong những phương pháp phẫu thuật phổ biến nhất hiện nay là phẫu thuật bằng kỹ thuật tạo hình bể thận và niệu quản qua nội soi sau phúc mạc.

Bệnh thận ứ nước ở trẻ sơ sinh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, hãy nhanh chóng đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường. Đặc biệt, trẻ trong giai đoạn từ 6 tháng đến 3 tuổi còn rất dễ gặp phải các vấn đề về hệ hô hấp, các bệnh lý nhiễm trùng hô hấp, bệnh lý về da và nhiễm trùng đường tiêu hóa...cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến việc chăm sóc và cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ. Khoa nhi tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ tiếp nhận và thăm khám các bệnh lý mà trẻ sơ sinh cũng như trẻ nhỏ dễ mắc phải: sốt virus, sốt vi khuẩn, viêm tai giữa, viêm phổi ở trẻ,... Với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại, không gian vô trùng, giảm thiểu tối đa tác động cũng như nguy cơ lây lan bệnh, Vinmec sẽ mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:

• Quy tụ đội ngũ y bác sĩ về Nhi khoa: Gồm các chuyên gia, có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
• Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
• Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
• Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.