Nguyên nhân gây thiểu năng tuyến giáp ở trẻ sơ sinh

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Bùi Thị Hà - Bác sĩ Nhi - Sơ Sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long. Bác có trên 11 năm làm việc trong lĩnh vực Nhi - Sơ sinh và có thế mạnh trong lĩnh vực cấp cứu hồi sinh tim phổi nhi, sơ sinh, tiếp cận chẩn đoán, điều trị, các bệnh lý sơ sinh như đẻ non, bệnh màng trong, suy hô hấp, nhiễm trùng sơ sinh.

Tuyến giáp là tuyến có dạng hình con bướm, nằm ở phía trước cổ có tác dụng sản xuất ra nội tiết tố T4 (thyroxine). Nội tiết tố này giữ vai trò sống còn cho quá trình phát triển và trưởng thành của trẻ sau này.

Tuyến giáp là tuyến có dạng hình con bướm, nằm ở phía trước cổ có tác dụng sản xuất nội tiết tố T4 (thyroxine). Nội tiết tố này giữ vai trò sống còn cho quá trình phát triển và trưởng thành của trẻ sau này. Thiểu năng tuyến giáp hay còn gọi là suy giáp, là bệnh lý xảy ra do tuyến giáp không sản xuất đủ hormone (nội tiết tố) đáp ứng đủ nhu cầu cần thiết của cơ thể dẫn đến ảnh hưởng sự phát triển của cơ thể, đặc biệt là não.

Nếu tình trạng này xuất hiện ngay từ khi trẻ sinh ra thì được gọi là thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh.

Tại Việt Nam, trung bình từ 2.500- 5.000 trẻ sơ sinh sẽ có 1 trẻ mắc thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh. Bệnh phổ biến ở nữ giới hơn nam giới. Bệnh lý này có thể gây ra một số biến chứng khá nguy hiểm nếu như không được điều trị kịp thời như: bệnh tim, tổn thương thần kinh, trẻ chậm phát triển...

Nguyên nhân gây thiểu năng tuyến giáp ở trẻ sơ sinh là do sản xuất quá ít dẫn đến thiếu hụt hormone giáp trạng. Thông thường, ở giai đoạn đầu thai kỳ, tuyến giáp bắt đầu phát triển ở sàn não sau đó di chuyển dần xuống bên dưới cổ, nơi mà nó ngừng phát triển. Nhưng đối với những trẻ sơ sinh bị thiểu năng tuyến giáp thì không phát triển như vậy nguyên nhân là do:

• Rối loạn quá trình hình thành và phát triển khiến cho tuyến giáp không phát triển đầy đủ, nằm không đúng chỗ hoặc một số trường hợp không có tuyến giáp. Theo thống kê có đến 90% trẻ thiểu năng tuyến giáp là do nguyên nhân này. Nếu bạn đã sinh một đứa con bị thiểu năng tuyến giáp thuộc loại này thì nguy cơ sinh đứa con khác bị tương tự là rất thấp.
• Rối loạn tổng hợp hormone tuyến giáp. Bướu cổ là biểu hiện thường gặp của suy giáp bẩm sinh do thiếu men tổng hợp hormone giáp. Nguyên nhân gây ra rối loạn này là do giảm bắt giữ iot tại tuyến giáp. Một số anion như Nitrile, thiocyanate, perchelorate cạnh tranh với iot gắn vào tuyến giáp nhưng không tham gia tổng hợp hormone giáp.
• Thiếu men khử iot cũng là nguyên nhân gây bệnh suy giáp. Tình trạng này khiến một lượng lớn iodotyrosin đào thải thông qua nước tiểu dẫn đến thiếu hụt hormone môn tuyến giáp.

Trong quá trình mang bầu, thai phụ sử dụng các loại thuốc kháng sinh gây ức chế tuyến giáp. Ngoài ra, nếu thai phụ dùng nhiều tia X, tia phóng xạ thì nguy cơ tổn thương tuyến giáp cho trẻ cũng rất cao.

• Vàng da sơ sinh: hiện tượng vàng da này thường kéo dài trong vòng vài tháng mà không tìm ra nguyên nhân bệnh lý.
• Trẻ mắc bệnh thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh thường chậm thải phân su, bị táo bón kéo dài.
• Trẻ có dấu hiệu ngủ nhiều hơn so với bình thường, không phản ứng với tiếng động, môi trường bên ngoài, lười bú mẹ, lưỡi dày làm cho miệng trẻ luôn mở, tăng cân chậm, tay chân lạnh...

Thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh cần được chẩn đoán và điều trị sớm sau khi sinh. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm tình trạng thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển tâm thần, thể chất và khả năng học tập của trẻ.

Tất cả các trẻ sơ sinh đều cần được xét nghiệm sớm để phát hiện thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh bằng cách lấy một giọt máu khô ở gót chân trẻ để gửi đi phân tích. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy trẻ có khả năng bị thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh, trẻ sẽ được khám bởi một bác sĩ chuyên khoa và thực hiện thêm xét nghiệm để xác định chắc chắn rằng trẻ có bị thiểu năng tuyến giáp thật sự hay không.

Ở một số trẻ bị thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh có thể bị sụt giảm khả năng nghe. Vì thế, tất cả các trẻ được chẩn đoán thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh đều cần được phân tích khả năng nghe vào khoảng 6 tuần tuổi. Mặc dù tình trạng này rất hiếm gặp nhưng vẫn cần được theo dõi để phát hiện sớm.

Suy giáp bẩm sinh có thể sàng lọc và tầm soát bằng việc sàng lọc trước sinh. Chương trình Thai sản trọn gói của bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã bao gồm các xét nghiệm sàng lọc suy giáp bẩm sinh ở trẻ sơ sinh. Vinmec cung cấp đầy đủ các dịch vụ thai sản trọn gói với chất lượng vượt trội, gồm khám và theo dõi trước sinh, trong sinh và sau khi sinh nhằm đem đến sự chăm sóc toàn diện cho cả mẹ và bé.

Là lĩnh vực trọng điểm của hệ thống Y tế Vinmec, Khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:

• Quy tụ đội ngũ y bác sĩ về Nhi khoa: gồm các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
• Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
• Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
• Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.