Chảy nước mắt sống do tắc lệ đạo ở trẻ

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng ThS.BS Dương Văn Sỹ - Khoa Nhi - Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Trung bình cứ 100 trẻ thì có khoảng 20 trẻ mắc bệnh chảy nước mắt sống (tắc lệ đạo). Khi trẻ sơ sinh chảy nước mắt sống sẽ có biểu hiện mắt bé luôn trong tình trạng lệ trực trào, mắt đẫm lệ.

Chảy nước mắt sống ở trẻ là hiện tượng mắt bé luôn ở trong tình trạng ướt nhòe (đẫm lệ). Mắt bé tiết ra nhiều nước mắt so với bình thường và chỉ có thể thoát theo cách là “tràn bờ mi”. Mắt bé luôn ướt át và thi thoảng có chảy thành giọt nước mắt lăn xuống má. Đây là một chứng bệnh gặp phổ biến nhất ở trẻ nhỏ đặc biệt là trẻ sơ sinh.

Chảy nước mắt sống do nhiều nguyên nhân gây ra nhưng có ba nguyên nhân chủ yếu hơn cả, đó là:

• Thứ nhất, do mắt bị kích ứng bởi các dị vật như bụi, phấn hoa, cát,... buộc mắt bé phải tiết ra nhiều nước mắt để rửa trôi đi dị vật. Hay lông mi của bé bị mọc ngược vào trong khiến bé bị chảy nước mắt sống.
• Thứ hai, do mắt bé bị nhiễm trùng. Nhiễm trùng cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng trẻ bị chảy nước mắt sống. Có thể nhiễm trùng do vi khuẩn, virus, hay lây nhiễm đau mắt đỏ khiến mắt bé sưng, đau, rát và chảy nước mắt liên tục.
• Thứ ba, chảy nước mắt sống ở trẻ sơ sinh do tắc lệ đạo. Đây là một trong những nguyên nhân nguy hiểm nhất và đáng được quan tâm nhất trong các nguyên nhân dẫn đến chảy nước mắt sống bởi mức độ nguy hiểm của nó cũng như những di chứng mà nó để lại cho người mắc phải. Chức năng của ống lệ là dẫn một lượng nước mắt thừa từ mắt xuống mũi. Khi ống lệ bị tắc làm giảm chức năng này thậm chí không hoạt động được dẫn đến nước phải chảy ra ngoài thay vì chảy theo ống lệ.

3.1 Lệ đạo là gì?

Mắt được cấu tạo bởi tuyến lệ, đồng tử, kết mạc, ống lệ, túi lệ. Mỗi cơ quan đều có chức năng và nhiệm vụ giúp mắt hoạt động “trơn chu”.

Lệ đạo là một hệ thống cấu tạo có chức năng dẫn nước mắt thừa từ mắt xuống mũi theo hai ống dẫn từ hai lỗ ghèn ở góc trong của mi mắt xuống mũi. Sau khi bôi trơn và làm sạch nhãn cầu, nước mắt sẽ chảy về góc trong của mắt và theo lệ đạo đi xuống mũi. Khi lệ đạo bị tắc, nước mắt sẽ không thể xuống mũi được, không còn lối nào thoát buộc nước mắt đó phải trào ra ngoài dẫn đến chứng chảy nước mắt sống ở trẻ sơ sinh do tắc lệ đạo.

3.2 Nguyên nhân dẫn đến tắc lệ đạo ở trẻ sơ sinh

Một số nguyên nhân phổ biến như:

• Không có hoặc hẹp điểm lệ nằm ở góc trong của mắt (là điểm khởi đầu của ống lệ đạo).
• Dò ống lệ mũi bẩm sinh.
• Tắc lệ đạo bẩm sinh: thường gặp khoảng 50% trẻ sơ sinh. Nguyên nhân thường do quá trình hình thành lệ đạo trong bào thai chưa hoàn chỉnh nên đầu dưới của ổng lệ mũi còn màng tắc, hoặc do biến dạng ống xương của ống lệ mũi.
• Bất thường vùng xương hàm mặt cũng làm tăng khả năng mắc phải tắc lệ đạo, gặp trong hội chứng Down.
• Polyp mũi làm tắc nghẽn đường thoát nước mắt của ống lệ mũi có thể là nguyên nhân gây tắc lệ đạo ở trẻ sơ sinh.
• U: bất kỳ một khối u nào có khả năng gây chèn ép ống dẫn nước mắt đều là nguyên nhân của tắc lệ đạo.

3.3 Hậu quả của chảy nước mắt sống ở trẻ sơ sinh do tắc lệ đạo

Các chuyên gia y tế khuyến cáo nên cho các trẻ mắc chứng chảy nước mắt sống đến các cơ quan y tế sớm để thăm khám và điều trị sớm bởi mắt trẻ sơ sinh yếu hơn mắt bình thường nếu để lâu sẽ rất nguy hại đến sức khỏe của trẻ.

Không nên chủ quan mà tự nhỏ thuốc vì có thể gây ra các biến chứng khác như chứng cườm cước, chứng viêm loét giác mạc,.. dẫn đến mù mắt. Chảy nước mắt sớm ở trẻ sơ sinh do tắc lệ đạo có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến các bệnh khác như viêm túi lệ cấp, áp xe tuyến lệ, không chỉ vậy nó còn có thể gây các bệnh cực kỳ nguy hiểm như nhiễm trùng huyết, viêm màng não thậm chí là tử vong.

Tại nhà bạn có thể sử dụng một số phương pháp như: giữ cho mắt bé luôn sạch sẽ, thường xuyên chườm nóng và lạnh cho bé để giảm bớt sự tắc nghẽn tuyến lệ và vệ sinh gỉ mắt tích tụ.

Cha mẹ có thể nhỏ thuốc cho bé bằng thuốc chuyên dụng cho trẻ nhỏ và vệ sinh mắt bằng nước muối sinh lý. Với những trường hợp nhẹ, nhãn cầu bé vẫn trong, sáng và không có dấu hiệu khó chịu bạn có thể tự chăm sóc bé ở nhà và theo dõi thêm. Nếu thấy bé có những triệu chứng sau đây bạn nên đưa bé đến bác sĩ khám ngay:

• Mắt bé bị viêm, đỏ trong hoặc xung quanh mắt
• Nhiều gỉ mắt màu vàng xung quanh mắt
• Bé dụi mắt liên tục và quấy khóc khó chịu
• Bé nhạy cảm với ánh sáng, luôn nheo mắt và muốn nhắm mắt lại.
• Mí mắt bé sưng hoặc biến dạng

Nhìn chung, chảy nước mắt sống ở trẻ nhỏ là điều thường gặp. Chính vì vậy bạn cũng không nên quá lo lắng tuy nhiên cũng cần phải theo dõi thường xuyên để kịp thời phát hiện những triệu chứng lạ đi kèm.

Là lĩnh vực trọng điểm của hệ thống Y tế Vinmec, Khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:

• Quy tụ đội ngũ y bác sĩ về Nhi khoa: gồm các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
• Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
• Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
• Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.