Các loại rụng tóc ở trẻ em

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Lê Thanh Cẩm - Bác sĩ Nhi khoa - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Rụng tóc là một tình trạng không hiếm gặp ở trẻ em và do rất nhiều nguyên nhân gây ra. Có nhiều loại rụng tóc khác nhau ở trẻ, nếu không được thăm khám, điều trị sớm sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lý và sự tự tin của trẻ. Vì thế, các bậc cha mẹ cần nắm được thông tin về nguyên nhân và các loại rụng tóc ở trẻ để sớm đưa con đi khám và điều trị kịp thời.

1.1. Rụng tóc theo mảng ở trẻ em (Alopecia Areata)

Rụng tóc theo mảng (hay rụng tóc hình đồng xu) ở trẻ em là một biểu hiện của chứng rối loạn tự miễn có tên là Alopecia. Nếu trẻ mắc bệnh này thì có thể dễ dàng nhận thấy các biểu hiện của bệnh - tóc rụng theo từng mảng tạo thành vùng hói có hình dạng tròn và trơn nhẵn, không có dấu hiệu của việc đóng vảy hay tóc gãy, lông mi của trẻ đôi khi bị rụng và móng tay xuất hiện tình trạng bị rỗ và giòn.

Cho đến nay vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng rụng tóc theo mảng ở trẻ, tuy nhiên đây không phải là một chứng bệnh nguy hiểm bởi phần lớn các nghiên cứu đều chỉ ra rằng hầu hết các trẻ mắc phải chứng bệnh này sẽ tự mọc tóc trở lại sau một năm hoặc lâu hơn.

Nếu như bố mẹ thấy bé nhà mình có biểu hiện của chứng bệnh rụng tóc hình đồng xu này thì cần nhanh chóng đưa trẻ đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị. Việc điều trị sẽ giúp ngăn ngừa nguy cơ rụng tóc theo mảng ở trẻ em tiến triển thành Totalis - triệu chứng tóc biến mất hoàn toàn hoặc rụng toàn bộ những gì liên quan đến lông/tóc trên cơ thể.

1.2. Rụng tóc ở trẻ em do nấm da đầu (Tinea Capitis)

Trong những nguyên nhân gây rụng tóc ở trẻ em thì nấm da đầu là nguyên nhân phổ biến nhất. Đây là một dạng bệnh nhiễm nấm sợi ở da đầu có tính truyền nhiễm, thường gặp ở trẻ em từ 3 đến 14 tuổi.

Một số triệu chứng rụng tóc ở trẻ em do nấm da đầu thường gặp như:

• Trên da đầu xuất hiện các vòng tròn đỏ;
• Da đầu có cảm giác ngứa ngáy, gàu cũng xuất hiện nhiều hơn;
• Xuất hiện các vảy tròn trên da đầu;
• Tóc dễ rụng.

Bệnh lý nấm da đầu gây rụng tóc ở trẻ em này có thể được điều trị bằng các loại kem bôi hoặc dầu gội chống nấm. Vì đây bệnh có tính lây nhiễm nên bố mẹ cần tránh dùng chung gối, lược và các vật có tiếp xúc với da đầu con. Nếu phát hiện trẻ có dấu hiệu của nhiễm nấm da đầu thì cần sớm điều trị cho trẻ, tránh tình trạng tóc ngày càng thưa và để lại sẹo nếu tổn thương sâu phá hủy nang tóc.

1.3. Rụng tóc ở trẻ có chứng nghiện giật tóc (Trichotillomania)

Chứng nghiện giật tóc được xem là một loại rối loạn tâm thần thường gặp ở trẻ em. Bệnh thường khởi phát sớm, trước khi trẻ lên 6 tuổi nếu được phát hiện và điều trị chứng nghiện giật tóc sớm sẽ có tiên lượng bệnh tốt hơn là khởi phát ở trẻ lớn, bệnh có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành.

Thông thường tổn thương mà trẻ phải chịu do mắc chứng nghiện giật tóc sẽ là các mảng rụng tóc ở phần thái dương và phần đỉnh, không đối xứng nhau và đa hình thái. Theo đó, các tật như tật cắn móng tay (onychophagia) hay mút ngón tay là những tật thường thấy có thể đi kèm.

1.4 Rụng tóc kiểu TE ở trẻ em (Telogen Effluvium)

Rụng tóc kiểu TE là một tình trạng khá phổ biến của trẻ nhỏ, có thể hiểu ở giai đoạn này các nang tóc ở pha nghỉ ngơi khiến cho tóc bị rụng. Thông thường sau khi trải qua một cơn sốt hoặc một ca phẫu thuật, trẻ sẽ mắc phải chứng bệnh này. Bên cạnh đó, căng thẳng cũng là nguyên nhân khiến trẻ bị rụng tóc kiểu TE. Vì rụng tóc kiểu TE không có nhiều triệu chứng cụ thể và rõ rệt nên nếu cha mẹ thấy tóc trẻ mỗi ngày rụng một ít, nhất là khi trẻ mới bị ốm vài tuần trước thì có thể nghĩ đến tình trạng này. Ngoài ra, sụt cân đi kèm cũng là một biểu hiện của bệnh.

Không giống những loại rụng tóc ở trẻ em khác, rụng tóc kiểu TE không có phương pháp điều trị cụ thể. Tuy nhiên, bạn có thể cung cấp cho trẻ một chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng và tạo cho trẻ một môi trường sống thật thoải mái, không chịu căng thẳng.

1.5 Tình trạng sức khỏe kém gây rụng tóc ở trẻ em

Nội tiết tố là một trong các nguyên nhân điển hình gây rụng tóc ở trẻ em. Đây là tình trạng rụng tóc do nội tiết tố nam gây ra và cả hai giới nam và nữ đều có thể bị mắc phải. Biểu hiện rõ rệt nhất là tình trạng tóc thường xuyên rụng và trở nên thưa dần, tóc phần đỉnh đầu mỏng hoặc hói hình như M.

Đây không phải là tình trạng quá nghiêm trọng, thường xảy ra do di truyền hoặc do biến động của hormon. Ngoài ra, các bệnh lý khác như bệnh tuyến giáp, bệnh ung thư hay bệnh tiểu đường cũng có thể gây rụng tóc ở trẻ.

1.6. Trẻ sơ sinh bị rụng tóc thoáng qua (Transient Neonatal Hair Loss)

Rụng tóc thoáng qua ở trẻ sơ sinh hay còn gọi là rụng tóc vùng chẩm ở trẻ sơ sinh (Neonatal Occipital Alopecia), thường xuất hiện từ 8 đến 12 tuần sau sinh và tỷ lệ trẻ mắc là từ 9 đến 12%. Đây là chứng bệnh chủ yếu xuất hiện ở trẻ da trắng, đến nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây bệnh.

Biểu hiện của bệnh rụng tóc thoáng qua ở trẻ sơ sinh là những mảng tóc rụng dạng dải hoặc hình oval ở vùng chẩm, có ranh giới rõ ràng ở bờ dưới tổn thương. Sau khi được phát hiện, chẩn đoán và điều trị thì tóc trẻ thường sẽ phát triển lại sau 4-8 tháng.

Hầu hết các thường hợp trẻ bị rụng tóc đều trở nên mặc cảm vì bệnh của mình, đặc biệt là đối với các bé đang đi học vì thường bị bạn bè xung quanh trêu chọc. Chính vì thế ngoài việc điều trị, gia đình nên động viên và an ủi con yêu để bé vượt qua mặc cảm rụng tóc.

Bố mẹ cùng gia đình có thể giải thích cho con hiểu lí do vì sao bé bị rụng tóc cũng như cách điều trị để giúp bé hiểu hơn về bản thân mình. Bên cạnh đó, phụ huynh cũng có thể chọn cho bé các phụ kiện để che đầu như nón mũ, khăn choàng hoặc cho con dùng tóc giả nếu muốn.

Dưới đây là một số biện pháp giúp cải thiện tình trạng rụng tóc cũng như kích thích tóc mọc mà phụ huynh có thể áp dụng tại nhà cho trẻ:

• Dầu dừa có khả năng làm sạch cũng như kích thích tóc mọc, khuyến khích bố mẹ sử dụng cho bé;
• Đảm bảo cho trẻ có một chế độ ăn uống lành mạnh với các thực phẩm giàu vitamin A, C, E, sắt và kẽm;
• Vitamin B có công dụng giúp tái tạo nhanh các nang tóc bị mất nên gia đình có thể cho bé bổ sung vitamin B mỗi ngày theo liều lượng được bác sĩ cho phép
• Tránh sử dụng các loại hóa chất có thành phần tẩy rửa mạnh lên tóc trẻ;
• Giúp trẻ hình thành thói quen nhẹ tay khi gội, chải hoặc sấy tóc;

Hầu hết các loại rụng tóc ở trẻ em đều có thể được kiểm soát và điều trị hiệu quả bằng các phương pháp thích hợp. Chính vì vậy, nếu phụ huynh thấy trẻ có dấu hiệu rụng tóc nhiều thì nên đưa con đến khám tại các cơ sở y tế uy tín nhằm kịp thời chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây rụng tóc, từ đó có phương án điều trị kịp thời và hiệu quả.

Với nhiều năm kinh nghiệm trong việc thăm khám và điều trị các bệnh lý ở trẻ, hiện nay khoa Nhi tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã trở thành một trong các trung tâm chăm sóc sức khỏe lớn, có khả năng thăm khám, sàng lọc và điều trị nhiều bệnh lý chuyên sâu ở trẻ. Do đó, nếu trẻ có dấu hiệu rụng tóc, kèm theo tình trạng bệnh lý, cha mẹ có thể đưa trẻ đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để thăm khám, tìm ra nguyên nhân và nhận được sự hỗ trợ, tư vấn từ các bác sĩ.