Lý giải trước các dấu hiệu bất thường tại vú

Bài viết được viết bởi các bác sĩ khoa Nội Ung bướu - Trung tâm Ung bướu Xạ trị, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Các vấn đề như đau vú, tiết dịch đầu vú hay núm vú bị thụt vào trong... là một trong các dấu hiệu bất thường mà phụ nữ hay gặp phải. Các dấu hiệu này có nguy hiểm hay đang tiềm ẩn nguy cơ ung thư vú không? Cần làm gì khi có các dấu hiệu trên? Cùng lý giải các bất thường tại vú trong bài viết dưới đây.

Mặc dù hầu hết các khối u vú ở phụ nữ từ 20 - 50 tuổi không phải là ung thư, nhưng khi bạn hay một ai đó (người thân hay bác sĩ khám sức khỏe tổng quát...) phát hiện một khối u vú qua nhìn, sờ hoặc cảm thấy. Tất cả các khối u vú đó nên được đánh giá bởi bác sĩ chuyên khoa để xem có cần làm thêm những xét nghiệm hay kỹ thuật gì nữa không.

Đánh giá - Sau khi thăm khám vú, xét nghiệm tốt để đánh giá một khối u vú phụ thuộc một phần vào tuổi của bạn.

Nếu bạn phát hiện một khối u trước kỳ kinh nguyệt, bạn có thể được khuyên nên kiểm tra lại vú sau khi kỳ kinh của bạn kết thúc. Trong nhóm tuổi này, khối u vú thường được gây ra bởi sự thay đổi nội tiết tố và sẽ hết sau chu kỳ kinh nguyệt

Nếu khối u không biến mất khi kỳ kinh của bạn kết thúc, bạn có thể sẽ cần xét nghiệm thêm bằng siêu âm vú hoặc sinh thiết để xác định xem khối u có chứa chất lỏng hay rắn không. Chụp X quang tuyến vú thường không được thực hiện ở phụ nữ dưới 30 tuổi, mặc dù có thể cần chụp quang tuyến vú nếu siêu âm không cung cấp đủ thông tin.

Khi phát hiện thấy khối u vú sẽ cần chụp X-quang tuyến vú kết hợp siêu âm.

Siêu âm vú có thể được khuyến nghị để xác định xem một khối u là chất lỏng hay chất rắn. Chọc hút kim (sử dụng kim và ống tiêm để rút chất lỏng) đôi khi cũng được chỉ định nếu nghi ngờ

U nang chứa đầy chất lỏng thường không phải do ung thư và chỉ cần điều trị nếu chúng gây khó chịu. Điều trị cho một u nang chứa đầy chất lỏng, nếu cần thiết, thường bao gồm rút hết chất lỏng bằng kim.

Phụ nữ có u vú rắn hoặc "phức tạp" (lỏng và rắn) thường được khuyên nên sinh thiết.

Sinh thiết vú - thường được đề nghị để đánh giá thêm một khối u vú mới. Siêu âm vú, chụp quang tuyến vú hoặc chọc hút kim có thể được khuyến nghị trước khi sinh thiết.

Sinh thiết u có thể chỉ lấy một ít tổ tế bào (chọc hút kim nhỏ) hoặc lấy một ít tổ chức trong u (sinh thiết lõi)

Nếu sự bất thường không thể dễ dàng cảm thấy bằng mắt nhưng có thể nhìn thấy trên siêu âm, sinh thiết kim có thể được thực hiện dưới hướng dẫn siêu âm. Điều này liên quan đến việc đặt một cây kim vào khu vực bất thường và lấy ra một mẫu mô, sau đó được kiểm tra bằng kính hiển vi

Một số sinh thiết phải được thực hiện bằng phẫu thuật. Trong trường hợp này, bác sĩ X quang sẽ cùng với bác sĩ phẫu thuật để đánh dấu khu vực bất thường bằng một sợi dây mỏng, bằng hạt phóng xạ ...trước khi phẫu thuật. Sau khi bác sĩ X - quang đặt hạt hoặc dây, bác sĩ phẫu thuật có thể sử dụng nó để dẫn đường cho việc loại bỏ khu vực có tổn thương nghi ngờ. Kỹ thuật này thường chỉ được khuyến nghị nếu phương pháp sinh thiết lõi không thể thực hiện được hoặc sẽ cho kết quả không tin cậy nếu sinh thiết lõi

Chụp X-quang tuyến vú có kết quả bất thường có thể khiến bạn lo ngại. May mắn thay, chỉ có tỷ lệ rất nhỏ hình ảnh tuyến vú bất thường có liên quan đến ung thư vú. Chụp X- quang tuyến vú bất thường có thể phát hiện ra một khối, một tập hợp các cặn canxi (được gọi là vôi hóa) hoặc các yếu tố khác. Đôi khi, cấu trúc vú bình thường có thể chồng lên nhau tạo nên hình ảnh bất thường ngay cả khi không có gì thực sự ở đó cả.

Nếu bạn có kết quả chụp X-quang tuyến vú bất thường, bước tiếp theo phụ thuộc vào loại bất thường được tìm thấy.

• Nếu bất thường có khả năng là lành tính (không phải ung thư), bạn có thể được khuyên nên chụp vú theo dõi trong sáu tháng và không cần xét nghiệm thêm
• Nếu trên phim chụp X quang tuyến vú cho thấy một khu vực bất thường, có thể cần chụp thêm cộng hưởng từ. Các góc khác nhau có thể được sử dụng và hình ảnh có thể được phóng to và / hoặc nhắm mục tiêu đến khu vực quan tâm Bác sĩ X quang thường có thể xem lại hình ảnh chụp quang tuyến vú ngay lập tức và thảo luận về kết quả với bạn. Trong một số trường hợp, siêu âm có thể được thực hiện để xác định rõ hơn sự bất thường. Nếu kết quả là nghi ngờ ung thư, nên sinh thiết vú.

Đau vú phổ biến nhất có liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt. Những thay đổi nội tiết tố này có thể gây đau ở cả hai vú vài ngày trước khi chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu. Bởi vì cơn đau có thể đến và đi theo chu kỳ kinh nguyệt, nên nó được gọi là đau vú "theo chu kỳ". Đau vú theo chu kỳ thường không phải do ung thư vú hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác về vú.

Ít phổ biến hơn, một người phụ nữ có thể bị đau vú không đến và đi theo chu kỳ kinh nguyệt (còn gọi là đau vú không theo chu kỳ). Loại đau này không liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt và có thể chỉ xảy ra ở một vú hoặc một vùng vú. Đau vú không theo chu kỳ thường được gây ra bởi một vấn đề bên ngoài vú, chẳng hạn như căng cơ hoặc mô liên kết, chấn thương da, tình trạng cột sống hoặc các vấn đề trong hệ thống cơ quan khác (ví dụ như bỏng, bệnh lý của tim, đau ngực). Đau vú không chu kỳ là do ung thư vú chỉ gặp một tỷ lệ rất nhỏ phụ nữ.

Nếu bạn lo lắng về đau vú, hãy nói chuyện với bác sĩ chuyên khoa để xác định xem bạn có cần xét nghiệm thêm không. Nếu xét nghiệm cho thấy không có dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng, bạn có thể thử một hoặc nhiều phương pháp điều trị sau:

• Pain relief medicines, such as acetaminophen (Tylenol and others ) or ibuprofen (Advil, Motrin, and others). Women with very severe breast pain are sometimes treated with a prescription medicine:
• Thuốc giảm đau, chẳng hạn như acetaminophen hoặc ibuprofen
• Giảm liều hoặc ngừng dùng thuốc có chứa estrogen (Dưới sự chỉ định của bác sĩ)
• Xem lại áo ngực hoặc áo ngực thể thao vừa vặn.
• Cân nhắc thay đổi chế độ ăn uống của bạn. Loại bỏ caffeine và chế độ ăn ít chất béo. Bổ sung chế độ ăn uống như vitamin E... tuy nhiên, không có bằng chứng nào cho thấy những thứ này có hiệu quả.

Hay gặp nhất là có một chất dịch màu trắng đục từ cả hai núm vú , đặc biệt là trong 1 hai năm đầu sau khi sinh hoặc sau khi cai sữa.

Tiết dịch từ cả hai vú cũng có thể xảy ra ở những phụ nữ có tuyến giáp hoạt động kém (suy giáp), hoặc do tác dụng phụ của một số loại thuốc, hoặc do sự tăng trưởng của tuyến yên (u tuyến yên ) do sự gia tăng hormone gọi là prolactin .

Cũng như các ống dẫn khác trong cơ thể, các ống tuyến vú tạo ra và mang theo dịch tiết. Nhiều phụ nữ có thể thể hiện (vắt kiệt) một lượng nhỏ dịch tiết màu vàng, hơi xanh hoặc hơi nâu.

Đôi khi dịch này tự chảy ra mà không cần phải bóp mạnh , dịch có thể có mầu nâu đen như màu máu... có thể là do sự phát triển bất thường trong vú hoặc, ít phổ biến hơn, do ung thư vú.

Bất kỳ phụ nữ có tiết dịch núm vú nên được đánh giá bởi bác sĩ chuyên khoa . Chụp X- quang tuyến vú, siêu âm vú / chụp tuyến vú có bơm thuốc ...có thể được khuyến nghị trong một số trường hợp.

Nhiều phụ nữ được sinh ra với núm vú tự nhiên bị kéo vào trong . Tình trạng này không đáng ngại.

Tuy nhiên, nếu núm vú của bạn luôn bị đẩy ra và sau đó bắt đầu bị tụt vào mà không có lý do rõ ràng, điều này cần được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa. Hầu hết các nguyên nhân gây tụt núm vú không đáng ngại, nhưng đôi khi đây là dấu hiệu đầu tiên của ung thư vú. Khi có hiện tượng này, bạn nên được đánh giá bằng thăm khám vú và chụp X- quang tuyến vú .

Các vấn đề về da có thể gặp trên hoặc gần vú, có thể gây ngứa, đóng vảy , sưng, đỏ hoặc thay đổi màu da...Mặc dù hầu hết những thay đổi này không nghiêm trọng về vú, nhưng điều quan trọng là phải được thăm khám nếu không thấy hết hoặc mất đi trong vòng vài ngày.

Các nguyên nhân nghiêm trọng hơn của sự thay đổi da trên vú có thể bao gồm các dạng ung thư vú ít phổ biến hơn, chẳng hạn như bệnh Paget hoặc ung thư vú thể viêm.

Việc đánh giá sự thay đổi của da vú thường bao gồm khám vú và có thể cả chụp X- quang tuyến vú. Sinh thiết da để xác nhận chẩn đoán.

Mặc dù ung thư vú là một trong những bệnh lý ung thư hay gặp ở phụ nữ. Tuy nhiên bạn cũng không nên quá hoảng hốt hay quá lo lắng khi có những bất thường tại vú, bởi vì những bất thường đó có thể không phải đều liên quan đến ung thư vú. Hãy đi khám với bác sĩ chuyên khoa để có những lời tư vấn đúng nhất khi bạn thấy băn khoăn, không yên tâm với những bất thường đó.

Nguồn: uptodate 2019