Đặc điểm hình ảnh X-quang viêm phổi do Coronavirus

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS, BS. Đặng Mạnh Cường - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ có trên 18 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực siêu âm – chẩn đoán hình ảnh.

Hiện nay, chủng Coronavirus đang gây ra dịch viêm đường hô hấp cấp tại rất nhiều quốc gia trên thế giới, với tỷ lệ tử vong cao, là một loại chủng mới được phát hiện. Và theo đánh giá từ các chuyên gia y tế, chủng virus này có mối quan hệ mật thiết đến loại chủng virus đã gây ra đã dịch SARS vào năm 2003 và dịch MERS vào năm 2012. Vậy đặc điểm hình ảnh X-quang viêm phổi do Coronavirus như thế nào?

Virus Corona vốn là nguyên nhân chính dẫn đến nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính, và đây cũng là tác nhân gây ra nhiễm trùng đường hô hấp, có sự thay đổi tùy theo độ tuổi của người bệnh, cũng như khả năng miễn dịch do cơ thể cảm thụ.

Tuy rằng đa số những ca nhiễm trùng đường hô hấp do virus gây ra ở những người không suy giảm hệ miễn dịch đều có khả năng tự giới hạn, nhưng cũng có một số bệnh nhân sẽ bị phát triển bệnh thành viêm phổi nặng.

Những biểu hiện lâm sàng của các trường hợp bị nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính nguyên nhân chính do virus gây ra là giống nhau. Các vấn đề gặp phải khi chẩn đoán viêm phổi theo hình ảnh X-quang và chẩn đoán lâm sàng thường gặp khó khăn.

Khi virus Corona xâm nhập vào trong đường hô hấp sẽ bắt đầu sao chép trong biểu mô của vòm họng, sau đó lan đến phổi và gây ra các triệu chứng của viêm tiểu phế quản, với biểu hiện là sự bong tróc của tế bào biểu mô, thuộc đường dẫn khí nhỏ, gây ra một loạt những phản ứng viêm khác nhau tại phổi.

Virus là nguyên nhân gây ra một số dạng tổn thương đường hô hấp như viêm phế quản và viêm phổi. Trong đó, viêm phổi tổ chức hóa vốn là một phản ứng tự sửa chữa không đặc hiệu, và có thể dễ dàng thấy được trong một loạt những ca lâm sàng. Hầu hết những virus trong đường hô hấp sẽ làm tổn thương tế bào một cách trực tiếp thông qua cách thức chính là ly giải tế bào hay ức chế tế bào của cơ thể người bệnh khi thực hiện tổng hợp RNA, protein và DNA.

Virus Corona sẽ tạo ra ảnh hưởng lan tỏa đến những tế bào biểu mô và trong các trường hợp nặng hơn sẽ gây ra viêm phế quản hoại tử hoặc viêm tiểu phế quản và làm tổn thương phế nang một cách lan tỏa. Đặc điểm chung của mô bệnh học là bệnh nhân bị hoại tử toàn bộ biểu mô đường thở cùng với viêm mạn tính ngay dưới niêm mạc. Những bệnh nhân bị viêm phổi nặng tổn thương sẽ kết hợp giữa bị viêm tiểu phế quản hoại tử và tổn thương phế nang lan tỏa, đây có thể là nguyên nhân dẫn đến xuất huyết.

3. Đặc điểm hình ảnh X-quang viêm phổi do Coronavirus

3.1 Đặc điểm chung

Tổn thương của phổi liên quan đến một số yếu tố của người bệnh như tuổi tác và tình trạng người bệnh có thể đáp ứng được miễn dịch. Ngoài ra, còn xuất hiện thêm những yếu tố nguy cơ khác, thường phụ thuộc vào tần suất, và mức độ tổn thương nặng nằm trong nhóm có nguy cơ cao, bao gồm: nằm trong nhóm trẻ em, người già, bệnh nhân bị suy dinh dưỡng hoặc suy giảm miễn dịch.

Hình ảnh X-quang mang đến giá trị định hướng giúp chẩn đoán chính xác về bệnh và có thể đánh giá được mức độ nặng hay nhẹ (dựa trên diện tổn thương của người bệnh), giúp đánh giá chính xác những biến chứng hô hấp như tràn dịch khí màng phổi, đồng thời có thể theo dõi tình hình đáp ứng điều trị cùng với chẩn đoán phân biệt (bệnh nhân có thể bị viêm phổi do những nguyên nhân khác).

Nếu chỉ bằng hình ảnh chụp X-quang thì việc chẩn đoán phân biệt nguyên nhân bệnh giữa viêm phổi do virus và một số căn nguyên khác (do vi khuẩn không điển hình, hoặc nấm...) sẽ gặp phải rất nhiều khó khăn. Do đó khi các bác sĩ chuyên khoa phân tích những hình ảnh X-quang phải kết hợp cùng với những đặc điểm liên quan đến dịch tễ, và biểu hiện lâm sàng của người bệnh để đưa ra kết quả chẩn đoán phù hợp.

Đặc điểm chung của các tổn thương trên X-quang bị viêm phổi do virus Corona:

• Tổn thương sẽ phụ thuộc vào các giai đoạn của bệnh: trong giai đoạn sớm thì hình ảnh X-quang của bệnh nhân có thể bình thường;
• Tổn thương chủ yếu bao gồm những tổn thương của cả tổ chức cùng với bị đông đặc nhu mô phổi;
• Tổn thương thường có xu hướng lan tỏa, hoặc ở ngoại vi, hay thùy dưới 2 bên, và ít có phá hủy;
• Tổn thương của bệnh này thường tiến triển rất nhanh, nếu khỏi bệnh thì có thể để lại kết quả bị xơ phổi 2 bên.

3.2 Đặc điểm của tổn thương viêm phổi do virus Corona

Những tổn thương do viêm phổi từ chủng virus Corona mới trên các hình ảnh chụp X-quang được đánh giá giống như các tổn thương phổi do virus và virus SARS hay MERS gây nên.

Do chủng này mới xuất hiện nên vẫn còn có nhiều dấu hiệu chưa được Bộ y tế thống kê đầy đủ. Nhưng qua bước đầu nghiên cứu, dựa trên những trường hợp bệnh nhân bị nhiễm bệnh đã đưa ra các đặc điểm tổn thương nhận xét trên X-quang của virus nCoV gồm có: 75% bệnh nhân có những tổn thương đông đặc ở cả 2 bên, và 25% bệnh nhân sẽ có tổn thương 1 bên.

Trong đó có 14% là bệnh nhân xuất hiện nhiều đốm mờ với hình ảnh kính mờ, và chỉ có 1% bệnh nhân có hiện tượng tràn khí màng phổi. Những tổn thương của bệnh tiến triển nhanh, lan rộng, gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Coronavirus gây ra những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình trạng sức khỏe của người bệnh, và có những diễn biến vô cùng phức tạp, có tỷ lệ tử vong cao. Nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào của bệnh, bạn hãy đến các cơ sở y tế uy tín trên cả nước để thực hiện những xét nghiệm cần thiết và được chẩn đoán chuẩn xác.

Khi cơ thể xuất hiện những triệu chứng đáng ngờ liên quan đến bệnh viêm phổi do virus corona gây ra, bạn nên liên hệ ngay đến trung tâm y tế địa phương để được xét nghiệm, cách ly kịp thời.

Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị viêm phổi