COVID-19 và tổn thương tim

Hậu quả lâm sàng của COVID-19 kéo dài làm tổn thương tim. Và nồng độ troponin tim cao xem như dấu ấn sinh học phân tử trong chẩn đoán các tổn thương tim. Các tổn thương tim ở người bệnh mắc COVID có thể do phản ứng viêm toàn thân và gây ra viêm cơ tim. Bài viết này sẽ cung cấp thêm các thông tin ảnh hưởng của COVID 19 đến cơ quan quan trọng của cơ thể.

Đại dịch COVID-19 đã dẫn đến hơn 200 triệu ca nhiễm trùng, với kết quả tử vong ở hơn 4.5 triệu trường hợp. Với những người sống sót, thì hầu hết hồi phục hoàn toàn nhưng vẫn còn di chứng của hậu COVID. Hậu quả lâm sàng quan trọng của COVID-19 kéo dài có thể thấy tổn thương tim. Trong mối liên quan giữa COVID-19 và bệnh tim mạch, một số bệnh nhân nhập viện có nồng độ troponin tim cao được xem như dấu ấn sinh học phân tử của tổn thương cơ tim.

Khi thực hiện đánh giá siêu âm tim của những bệnh nhân mắc COVID cho thấy sự hiện diện của các thiếu hụt chức năng ở tim, từ đó có thể kết luận rõ ràng là mức độ nghiêm trọng của COVID-19 có tương quan với sự hiện diện của tổn thương cơ tim. Tuy nhiên, những ảnh hưởng cũng như mối liên quan giữa COVID và bệnh tim mạch hoặc tổn thương vẫn cần tiếp tục nghiên cứu theo dõi để có những căn cứ rõ ràng hơn về mức độ tổn thương cơ tim là do phản ứng viêm toàn thân trong COVID-19 hay do viêm cơ tim.

Viêm tim có thể nổi bật ở COVID-19, và có thể liên quan đến cả cơ tim và viêm màng ngoài tim, gây ra tình trạng mệt mỏi nghiêm trọng mà không có các triệu chứng rõ ràng. Viêm cơ tim trong COVID-19 thường là giai đoạn cuối và chủ yếu là tự khỏi. Tuy nhiên với một số trường hợp thì viêm cơ tim có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim, suy tim, ngừng tim và đột tử. Sốc tim là nguyên nhân gây tử vong trong trường hợp này.

Chẩn đoán viêm cơ tim tương đối không chính xác vì thiếu cả xét nghiệm và phác đồ chẩn đoán. Do đó, hiện tại vẫn chưa rõ diễn biến của bệnh, nhưng một số báo cáo ban đầu cho thấy các triệu chứng kéo dài trung bình 47 ngày trước khi chẩn đoán bằng chụp cộng hưởng từ tim (CMR). Hơn một nửa số bệnh nhân trong một nghiên cứu bị phù nề, cho thấy tình trạng viêm đang hoạt động, và nhiều người bị sẹo và suy giảm chức năng tâm thất phải. Tuy nhiên, có đến 60% bệnh nhân trong một nghiên cứu khác được thực hiện ở Đức, chỉ bao gồm những bệnh nhân đã hết virus được xác nhận bằng test nhanh âm tính, vẫn có dấu hiệu viêm cơ tim sau 2-3 tháng khỏi bệnh. Điều đáng chú ý, nhiều bệnh nhân trong nghiên cứu của Đức có các triệu chứng có khả năng liên quan đến viêm cơ tim, cho nên có thể dẫn đến sự sai lệch trong nghiên cứu.

Viêm cơ tim khi nhiễm virus thường là kết quả của nhiễm trùng cơ tim trực tiếp, nhưng với những người nhiễm COVID-19, cũng có thể là kết quả của các cytokine lưu hành như một phần của tình trạng viêm toàn thân. Những căn cứ này có thể giải thích chứng rối loạn nhịp tim hay COVID tim đập nhanh và thậm chí là các hiện tượng thiếu máu cục bộ ở tim xảy ra, do vỡ mảng bám và tắc nghẽn mạch tim bởi các mảnh mảng bám.

Các mô hình khỉ hỗ trợ cơ chế này, cho thấy vết sẹo ở tim ở những con khỉ đã phục hồi bị nhiễm bệnh nhưng không được kiểm soát.

Enzym chuyển đổi angiotensin 2 (ACE2), hoạt động như thụ thể của virus, phân bố rộng rãi và có các chức năng tim mạch đáng kể như tính thấm thành mạch bình thường. Do đó, giảm biểu hiện ACE2 xảy ra với COVID-19, làm tăng dòng chảy của chất lỏng vào cơ tim, gây ra phù nề nhẹ.Tình trạng này có thể trở nên trầm trọng hơn do tình trạng viêm toàn thân, cũng là một đặc điểm của COVID-19. Chứng phù tim này có thể gây ra tình trạng mệt mỏi dai dẳng nghiêm trọng và có thể là nguyên nhân chính gây ra chấn thương tim liên quan đến COVID-19. Vì Glucocorticoid nhanh chóng kiểm soát tình trạng sưng viêm, và đây có thể là một cơ chế mà các thuốc như Glucocorticoid... có thể làm giảm tỷ lệ tử vong ở những bệnh nhân bị COVID-19 nặng đang được hỗ trợ hô hấp.

COVID-19 cũng có thể gây ra sự mất cân bằng giữa cung và cầu oxy, tạo cục máu đông, nhiễm trùng huyết, bệnh cơ tim do căng thẳng và hội chứng viêm đa hệ. Bệnh tim mạch đã có sẵn có thể tăng nhanh bởi COVID-19 nghiêm trọng, được thể hiện bằng mức troponin.

Các dấu hiệu và triệu chứng của tổn thương tim có thể xảy ra sau COVID-19 bao gồm mệt mỏi nghiêm trọng, đánh trống ngực, đau ngực, khó thở, hội chứng nhịp tim nhanh tư thế đứng (POTS) do rối loạn thần kinh, mệt mỏi sau gắng sức và nồng độ troponin cao hơn với máy điện tâm đồ bất thường. Một số bác sĩ tim mạch cho rằng những triệu chứng này là do tổn thương tim. Những bệnh nhân COVID-19 nhập viện có nồng độ troponin cao tiếp tục xuất hiện sẹo cơ tim khi không có phù nề, cho thấy tổn thương do virus gây ra là vĩnh viễn và khiến họ có nguy cơ suy tim cao hơn. Phần bên phải của tim bị căng do nhu cầu bơm máu qua phổi bị viêm, và do hình thành cục máu đông trong các mạch máu của tim và phổi, cùng với tình trạng viêm, làm giảm mức độ oxy trong các cơ quan tim. Điều này có thể trở nên trầm trọng hơn khi sử dụng thở máy làm cho tâm thất phải bị căng thẳng.

Ở những bệnh nhân đã bị suy tim, triển vọng tiên lượng rất kém, vì sự xuất hiện đồng thời của COVID-19 có thể gây ra tổn thương cơ tim, khiến tim của bệnh nhân đó đồng loạt bị ảnh hưởng hoặc có thể do COVID tim đập nhanh hơn. Tình trạng suy tim có thể là do cơn bão cytokine có liên quan đến COVID-19 nghiêm trọng, bao gồm mức độ tăng cao của các interleukin (IL) như IL3, IL6, IL7, và các chất trung gian gây viêm khác. Điều này có thể gây ra bệnh cơ tim căng thẳng và dẫn đến rối loạn chức năng cơ tim do nồng độ cytokine cao. Từ đó dẫn đến mất bù cấp tính của suy tim đã có từ trước ngay cả ở những bệnh nhân đã ổn định trước đó.

Thuốc ức chế men chuyển có liên quan đến các tác dụng có lợi trong quá trình điều trị COVID-19, nhưng với sự liên quan đến phổi, chẳng hạn như viêm phổi và hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS), nên được thực đánh giá vai trò của thuốc ức chế men chuyển để ngăn ngừa các tác dụng không mong muốn. Tương tự, các thuốc ức chế men chuyển có thể gây loạn nhịp tim khi mất cân bằng điện giải và các yếu tố nguy cơ khác, bao gồm hydroxychloroquine và azithromycin, cần được theo dõi chặt chẽ, đặc biệt nếu bệnh nhân bị bệnh tim cấu trúc hoặc bệnh mạch vành.

Tuy nhiên, sẽ cần thực hiện thêm nhiều nghiên cứu để xác định mối tương quan giữa các phát hiện hình ảnh với các sự kiện lâm sàng quan trọng. Các tác động phải được tìm ra, bởi vì viêm cơ tim gây căng thẳng cho tim, gây ra hơn một phần mười số ca đột tử do tim ở người trẻ tuổi và được công nhận là có khả năng gây tử vong ở các vận động viên thi đấu. Với COVID-19 không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ, các vận động viên có thể trở lại tập luyện cấp độ cao quá sớm, có nguy cơ tử vong do viêm cơ tim.

Theo một số nhà nghiên cứu cho biết, một số vết sẹo ở tim được thấy trong các nghiên cứu trước đó có thể là kết quả của quá trình luyện tập thể thao chuyên sâu chứ không phải do nhiễm virus. Viêm cơ tim có thể gây chết tế bào cơ tim với sẹo, đau tim và tổn thương nội mô. Nếu tình trạng xơ hóa không thể phục hồi bắt đầu, bệnh nhân có thể bị suy tim và rối loạn nhịp tim từ 5 đến 20 năm sau.

Nguồn tham khảo: news-medical.net