Covid-19: Toàn bộ thông tin cần biết về vắc xin Moderna

Dịch Covid-19 đã trở thành một đại dịch lớn trên toàn thế giới và ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của người dân cũng như nền kinh tế của nhiều quốc gia. Hiện nay, đã có nhiều loại vắc-xin được sản xuất và đưa vào sử dụng để phòng chống dịch bệnh này, một trong đó có vắc xin Moderna, một loại vắc xin của Mỹ.

Bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng virus SARS-CoV-2 gây ra đã trở thành đại dịch trên toàn thế giới. Từ trước đến nay, vắc xin luôn được coi là một trong những vũ khí hữu hiệu nhất giúp chúng ta chống lại các dịch bệnh truyền nhiễm.

Trong đại dịch lần này, vắc-xin COVID-19 cũng được kỳ vọng sẽ đưa thế giới bước qua đại dịch này một cách nhanh chóng nhất. Hiện nay, trên thế giới đã có một số vắc-xin ngừa COVID-19 đã được nghiên cứu, thử nghiệm thành công và đưa vào tiêm chủng tại một số nước trên thế giới. Vắc xin Moderna là một trong các loại vắc-xin có hiệu quả cao nhất hiện nay để phòng ngừa Covid-19.

Vắc-xin Moderna do công ty Moderna của Mỹ nghiên cứu và phát triển, dựa trên công nghệ mRNA để tạo ra miễn dịch với virus SARS-CoV-2. Cụ thể, đoạn mRNA mã hóa cho protein gai đặc hiệu của con virus này được bao bọc bởi một lớp vỏ lipid để tránh bị phân hủy dưới tác dụng của các enzym trong cơ thể sau khi tiêm.

Sau đó, đoạn mRNA này sẽ được nhận diện là kháng nguyên lạ bởi các tế bào sao và đại thực bào, từ đó kích hoạt đáp ứng miễn dịch của cơ thể để sản xuất ra các tế bào miễn dịch đặc hiệu với virus SARS – CoV-2. Đoạn mRNA của vắc-xin Moderna không gây tác động hay bất kỳ ảnh hưởng nào đến hệ gen của người được tiêm vắc-xin.

Hiệu quả của một lại vắc-xin trong nghiên cứu được đánh giá bằng tiêu chí giảm tỷ lệ bệnh nhân mắc Covid-19 có triệu chứng, tính từ sau thời điểm đủ 14 ngày sau khi hoàn thành liều tiêm thứ 2. Nghiên cứu trên 28207 bệnh nhân sử dụng vắc xin Moderna cho thấy hiệu quả giảm 94.1% nguy cơ mắc Covid-19 có triệu chứng.

Hiện tại, chúng ta chưa có nghiên cứu dữ liệu về hiệu quả lâm sàng của vắc xin Moderna trên các biến chủng virus SARS-CoV-2 khác như chủng B.1.1.7, biến chủng B.1.351, hay biến chủng P.1,... Một nghiên cứu in vitro cho thấy hiệu lực sinh kháng thể của vắc-xin Moderna không bị ảnh hưởng đối với biến chủng B.1.1.7 (Anh), tuy nhiên có bị giảm sút với biến chủng B.1.351 (Nam Phi) và một số biến chủng khác.

Vắc xin Moderna được khuyến cáo sử dụng cho người từ 18 tuổi trở lên. KHÔNG tiêm vắc-xin Moderna cho các trường hợp sau:

• Người có tiền sử phản ứng dị ứng nghiêm trọng với liều vaccin mRNA Covid-19 trước đó.
• Người có tiền sử phản ứng quá mẫn với polyethylene glycol (PEG) hoặc polysorbate.

Ngoài ra, cũng cần chú ý thận trọng khi tiêm vắc xin Moderna cho người đang có các bệnh lý cấp tính mức độ từ trung bình đến nặng hoặc có tiền sử quá mẫn với các vắc xin khác hoặc các thuốc khác. Các trường hợp này cần xin ý kiến của chuyên gia miễn dịch – dị ứng nếu cần tiêm vắc xin.

Vắc xin Moderna được chỉ định tiêm bắp với liều 0.5 ml (có chứa 100 μg of mRNA-1273). Vắc xin Moderna được khuyến cáo sử dụng lịch tiêm 2 liều cách nhau 28 ngày. Trường hợp thiếu vắc xin, khoảng cách giữa các liều có thể kéo dài tới 42 ngày.

Ngày 30/4, Tổ chức Y tế thế giới đã phê duyệt vắc xin Moderna vào danh sách sử dụng khẩn cấp. Danh sách này được thiết lập dựa trên việc đánh giá chất lượng, sự an toàn và hiệu lực của vắc xin COVID-19, đây là điều kiện tiên quyết để cung ứng vắc xin theo cơ chế COVAX Facility.

Cơ quan Quản lý Dược phẩm châu Âu (EMA) đã đánh giá vắc xin Moderna một cách kỹ lưỡng dựa các số liệu về chất lượng, độ an toàn và hiệu lực của nó và cho phép lưu hành sử dụng ở tất cả các nước thuộc khối Liên minh Châu Âu.

Tất cả những người được tiêm vắc xin Moderna cần được theo dõi ít nhất 15 phút sau tiêm. Những người gặp phản ứng dị ứng nặng ngay trong liều đầu tiên thì không nên tiêm liều tiếp theo.

Ủy ban Tư vấn toàn cầu về An toàn vắc xin là một nhóm bao gồm các chuyên gia cung cấp hướng dẫn độc lập và xác đáng cho Tổ chức Y tế thế giới về việc sử dụng vắc xin an toàn, tiếp nhận và đánh giá các báo cáo về các sự cố nghi ngờ có tác động quốc tế.

Các tác dụng phụ không mong muốn thường hay xuất hiện hơn sau khi tiêm liều thứ 2. Các phản ứng phụ này thường có mức độ từ nhẹ đến trung bình và thường cải thiện sau khoảng 2 - 3 ngày tiêm vắc xin. Các tác dụng không mong muốn thường gặp nhất của vắc xin Mỹ này bao gồm:

• Đau tại vị trí tiêm
• Mệt mỏi
• Đau đầu
• Đau cơ, đau khớp
• Nôn, buồn nôn
• Sốt

Tỷ lệ xảy ra phản ứng sốc phản vệ sau tiêm vắc xin Moderna được ghi nhận là 2,8 ca/1 triệu liều.

Chúng ta chưa thể biết vắc xin Moderna có phòng ngừa được việc nhiễm virus SARS-CoV-2 và ngăn chặn sự lây truyền vi rút này hay không. Khả năng miễn dịch sau tiêm vắc xin của Mỹ kéo dài trong vài tháng nhưng chưa thể biết toàn bộ thời gian miễn dịch kéo dài bao lâu.

Chúng ta vẫn phải duy trì thực hiện các biện pháp y tế công cộng hiệu quả khác để phòng ngừa dịch bệnh Covid-19:

• Đeo khẩu trang
• Giữ khoảng cách an toàn
• Rửa tay
• Vệ sinh đường hô hấp và quy tắc che miệng khi ho.
• Tránh tụ tập đông người
• Đảm bảo thông khí tốt.