COVID-19 là gì và làm thế nào có thể tự bảo vệ bản thân trước đại dịch?

Bài viết bởi Dược sĩ Đinh Thị Mỹ Hạnh - Khoa Dược - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

1 loại virus mới có tên là corona đã gây ra hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (SARS-CoV-2). Đây là nguyên nhân gây ra đợt bùng phát dịch bệnh ở Trung Quốc vào năm 2019. Căn bệnh này được gọi là coronavirus 2019 (COVID-19).

Vào tháng 3/ 2020, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố COVID-19 là 1 đại dịch. Các nhóm y tế công cộng, bao gồm Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), WHO vẫn luôn theo dõi đại dịch để đăng thông tin cập nhật trên trang web của mình. Các tổ chức này cũng đã đưa ra các khuyến nghị để ngăn chặn sự lây lan của virus.

Các dữ liệu cho thấy, virus gây bệnh coronavirus 2019 (COVID-19) chủ yếu lây lan từ người sang người khi có sự tiếp xúc gần (trong khoảng 2 mét). Virus lây lan qua các giọt bắn đường hô hấp của người bị nhiễm khi họ ho, hắt hơi, thở, hát hoặc nói chuyện. Những giọt bắn này có thể được hít vào hoặc rơi trúng miệng, mũi, mắt của người ở gần.

Đôi khi coronavirus có thể lây lan khi 1 người tiếp xúc với các giọt nhỏ lưu lại ở không khí trong vài phút hoặc vài giờ - được gọi là truyền nhiễm qua đường không khí (airborne transmission). Cho đến hiện tại, y học vẫn chưa biết được mức độ phổ biến khi virus lây lan theo cách này.

Ngoài ra, virus cũng có thể lây lan nếu 1 người chạm tay vào bề mặt có chứa virus và sau đó chạm vào miệng, mũi hoặc mắt của họ. Tuy nhiên, đây không phải là cách lây lan chính.

>>> Những tỉnh thành có bệnh nhân covid-19 chủng mới nhất-cập nhật hôm nay

Các triệu chứng COVID-19 có thể rất nhẹ đến nặng. Một số người không có triệu chứng. Các triệu chứng phổ biến nhất là sốt, ho và mệt mỏi. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể cảm thấy khó thở, đau cơ, ớn lạnh, đau họng, đau đầu, đau ngực và mất vị giác hoặc khứu giác.

Các liệt kê trên đây không bao gồm tất cả các triệu chứng của COVID-19. Một số triệu chứng khác ít phổ biến hơn cũng đã được báo cáo (ví dụ như: Đau họng, tiêu chảy, ngứa mắt...). Các triệu chứng của bệnh có thể xuất hiện từ 2 đến 14 ngày sau khi tiếp xúc.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cho phép sử dụng khẩn cấp một số vắc-xin COVID-19 ở Hoa Kỳ. Vắc-xin có thể ngăn ngừa nhiễm COVID-19 hoặc giúp giảm bớt các triệu chứng trở nặng nếu không may bạn nhiễm phải căn bệnh này.

>>> Bệnh do virus Corona 2019 thuộc danh mục bệnh truyền nhiễm nhóm nào?

Nếu bạn chưa chủng ngừa COVID-19 thì vẫn có nhiều cách có thể ngăn ngừa bản thân bị nhiễm loại virus này hoặc lây lan cho người khác. CDC và WHO khuyến nghị:

• Giữ khoảng cách ít nhất 6 feet (2 mét) giữa bạn và những người xung quanh (ngoài các thành viên trong gia đình);
• Tránh tụ tập nơi đông người và những nơi có hệ thống thông gió kém;
• Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây hoặc sử dụng chất khử trùng tay có chứa ít nhất 60% cồn;
• Đeo khẩu trang ở những nơi công cộng, đặc biệt là khi khó đảm bảo khoảng cách với những người xung quanh;
• Che miệng và mũi bằng khuỷu tay hoặc khăn giấy khi ho hoặc hắt hơi. Vứt bỏ khăn giấy đã sử dụng. Rửa tay ngay lập tức;
• Tránh chạm vào mắt, mũi và miệng;
• Làm sạch và khử trùng các bề mặt bạn thường tiếp xúc hàng ngày.

Nếu bạn bị bệnh mãn tính và có nguy cơ nhiễm virus cao hơn thì hãy tham khảo thêm lời khuyên của bác sĩ về những cách khác để bảo vệ bản thân.

CDC và WHO khuyến cáo, những người chưa được tiêm phòng COVID-19 nên đeo khẩu trang bằng vải ở nơi công cộng, đặc biệt là khi khó giữ khoảng cách với người xung quanh, ở các không gian công cộng trong nhà và ngoài trời, nơi có nguy cơ lây truyền cao. Lời khuyên này dựa trên bằng chứng cho thấy những người mắc COVID-19 có thể truyền virus cho người khác trước khi họ nhận ra mình mắc bệnh.

Sử dụng khẩu trang nơi công cộng có thể giúp giảm sự lây lan từ những người bệnh không có triệu chứng. Khẩu trang vải không dùng trong y tế được khuyến khích sử dụng cho cộng đồng. Khẩu trang y tế ngoại khoa có thể được sử dụng nếu có sẵn. Ở một số địa điểm, khẩu trang y tế ngoại khoa và mặt nạ phòng độc N-95 đang thiếu hụt, nên được ưu tiên dành cho các nhân viên y tế. Mọi người cũng cần đeo khẩu trang khi đi máy bay, xe buýt, tàu hỏa và các phương tiện giao thông công cộng khác.

Nếu bạn dự định đi du lịch, trước tiên hãy kiểm tra trước các khuyến nghị tại địa điểm mình muốn đến và sử dụng các biện pháp phòng ngừa dịch thích hợp khi ở nơi công cộng.

Bạn cũng nên tham khảo với bác sĩ nếu có tình trạng sức khỏe dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp và các biến chứng khác.

7. Có thể làm gì nếu tôi đang hoặc có thể bị nhiễm COVID-19?

Nếu bạn xuất hiện các triệu chứng hoặc đã tiếp xúc với virus COVID-19, hãy liên hệ với các trung tâm y tế ngay để được tư vấn. Nếu bạn cần đến bác sĩ hoặc bệnh viện, hãy gọi điện trước để cơ quan y tế có thể thực hiện các bước cách ly và đảm bảo rằng những người khác không bị phơi nhiễm.

Thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau để tránh lây lan virus COVID-19:

• Ở nhà, không đi đến các khu vực công cộng, ngoại trừ mục đích chăm sóc y tế;
• Tránh các phương tiện giao thông công cộng, taxi và đi chung xe.
• Đeo khẩu trang khi ở nơi công cộng;
• Cách ly bản thân càng nhiều càng tốt với những người xung quanh;
• Sử dụng phòng ngủ và phòng tắm riêng biệt nếu có thể;
• Tránh dùng chung bát đĩa, ly, bộ đồ giường và các đồ gia dụng khác.

Hiện nay, tại tất cả các Bệnh viện Vinmec trên toàn quốc đã chuẩn bị sẵn sàng về thuốc, trang phục bảo hộ và phân công nhân lực thực hiện thu dung chăm sóc, điều trị bệnh nhân khi được thông báo của cơ quan y tế địa phương. Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc chưa phát hiện và điều trị trường hợp nào nhiễm virus corona chủng mới (Covid-19). Vinmec đã, đang và sẽ thực hiện các biện pháp sàng lọc chặt chẽ để phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ. Nếu phát hiện các trường hợp nghi ngờ/ dương tính với virus corona, Vinmec sẽ thực hiện chuyển viện theo đúng hướng dẫn chuyển tuyến của Bộ Y tế.

Thông tin tham khảo: mayoclinic.org