Biến thể là gì?

Vi rút có thể thay đổi cấu trúc protein sau khi xâm nhập cơ thể. Sự biến đổi cấu trúc đó chính là nguyên nhân xuất hiện biến thể delta và omicron. Các nhà khoa học đã quan sát phân tích dưới ống kính hiển vi để theo dõi quá trình tiến hóa vi rút giúp nâng cao chất lượng thuốc điều trị khi siêu biến thể không ngừng gây nguy hại đến sức khỏe con người. Để hiểu biến thể là gì hãy cùng tìm hiểu về thuật ngữ này.

1. Ý nghĩa thuật ngữ biến thể sử dụng với đại dịch Covid 19

Sự xuất hiện của các thuật ngữ để chỉ một loại vi rút được phân loại để dễ nhận dạng. Hơn thế nữa, các vi rút được phát hiện thường xuất hiện đột biến hay biến thể khiến chúng luôn có sự đa dạng sinh học về chủng loài. Tuy nhiên thuật ngữ biến thể chỉ mới được sử dụng gần đây khi đại dịch Covid 19 gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn cộng đồng.

Biến thể là gì? Thuật ngữ biến thể được sử dụng để thể hiện mức độ nghiêm trọng do đại dịch gây ra với cuộc sống con người. Chúng là một loại vi rút có khả năng tiến hóa hết sức phức tạp. Trên thực tế Sars CoV 2 là tên gọi của loại vi rút này. Nhưng thuật ngữ biến thể lại được dùng để phân biệt tránh nhầm lẫn khi xác định chủng loại vi rút để điều trị cho bệnh nhân. Về yếu tố kỹ thuật, biến thể vi rút có thể gây ra những đặc điểm khác nhau về biểu hiện ở người bệnh. Chúng có thể nhận dạng thông qua phản ứng bệnh nhân. Vì thế dù chung một loại vi rút nhưng mỗi người bệnh lại có một biểu hiện khác nhau.

2. Phân loại các vi rút biến thể của vi rút

Dựa trên các đặc điểm mấu chốt mà biến thể virus được phân ra theo từng mức độ. Mỗi mức độ từ nhẹ đến nặng sẽ là cơ sở hỗ trợ bác sĩ đưa ra phương án điều trị phù hợp nhất.

2.1 Biến thể đang trong quá trình nghiên cứu

Biến thể đang theo dõi là những sự thay đổi của vi rút chưa lây lan rộng. Những biến thể này có thể chưa xuất hiện chỉ năm trọng giả thuyết hoặc nghi ngờ xuất hiện trong thời gian gần. Một số có thể vì số lượng còn quá ít không đủ thành lập nghiên cứu nên vẫn chờ kết quả phân tích. Chỉ khi nào biến thể này được đưa vào danh sách biến thể có nguy cơ lúc đó người bệnh mới bắt đầu quan tâm đến chúng.

2.2 Biến thể cần lưu ý

Biến thể cần lưu ý có thể nhắc đến omicron khi lần đầu tiên được phát hiện. Chúng được nhiều nghiên cứu tìm ra khi đang lây nhiễm với tốc độ lây lan trong không khí nhanh và ít có biểu hiện để xác định đã nhiễm. Bạn để ý đến một số đặc điểm của nhóm biến thể cần lưu ý như:

  • Xuất hiện cấu trúc gen có ảnh hưởng đến khả năng di truyền
  • Biến thể được phát hiện chẩn đoán gây ảnh hưởng đến hệ miễn dịch
  • Nguy cơ lây nhiễm nhanh với tốc độ rút ngắn quá nhiều so với virus ban đầu
  • Nguy cơ bùng phát tái nhiễm tăng cao
  • Tỷ lệ phục hồi ngày càng giảm
  • Mức độ tổn thương sau khi hồi phục cao

Biến thể cần lưu ý sẽ được nghiên cứu nâng sao để xác định chính xác nhất tốc độ cũng như mức độ lây nhiễm. Điều thời nhờ nghiên cứu mà có thể biến thể này sẽ được chuyển qua phân loại thành biến thể đáng lo ngại hay biến thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Dấu hiệu nhận biết là khi hiệu quả điều trị cho bệnh nhân suy giảm.

2.3 Biến thể cơ nguy cơ đáng lo ngại

Biến thể có nguy cơ đáng ngại thường được xác định khi đã gia tăng tốc độ lây truyền. Chúng có thể gây ra tử vong hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng khiến người bệnh nhập viện cấp cứu. Đồng thời nếu hiệu quả vắc xin với biến thể này bị giảm bạn cần lưu ý để chẩn đoán phát hiện sớm giúp hạn chế tối đa những ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe.

Một số đặc điểm của nhóm biến thể đáng lo ngại

  • Mang đầy đủ đặc điểm của biến thể cần lưu ý
  • Sai lệch kết quả khi xét nghiệm chẩn đoán
  • Có độ nhạy với các phương pháp trị liệu giảm hơn với biến thể cũ
  • Suy giảm khả năng bảo vệ của hệ miễn dịch
  • Ngăn cản sự cân bằng của cơ thể
  • Giảm công dụng vắc xin sau tiêm chủng
  • Có khả năng lây nhiễm cao với tốc độ nhanh gấp nhiều lần
  • Tính chất bệnh nguy hiểm có thể phải cấp cứu hoặc đến tử vong

Nhóm biến thể đáng lo ngại này thường được nhiều cơ quan y tế quan tâm. Giống khi biến thể delta lần đầu xuất hiện, các vấn đề phòng chống được đẩy mạnh tránh nguy cơ lây nhiễm gây tử vong xuất hiện. Sau đó một thời gian khi đã tạm thời khống chế thì biến thể omicron tiếp tục là mối lo do chúng vô hình và lây lan tốc độ nhanh gấp nhiều lần với biến thể delta trước đó.

2.4 Biến thể gây ra hậu quả nghiêm trọng

Biến thể gây hậu quả nghiêm trọng mang hết các đặc tính của 3 loại biến thể kể trên. Ngoài ra chúng có thêm một số đặc tính

  • Giảm khả năng chẩn đoán bệnh của các phương pháp y tế
  • Giảm mạnh hiệu quả vắc xin
  • Không còn khả năng bảo vệ cơ thể dù đã tiến hành tiêm vắc xin
  • Tăng tính mẫn cảm của cơ thể với các biện pháp điều trị
  • Biểu hiện lâm sàng nặng và nguy cơ nhập viện cấp cứu xảy ra phổ biến

3. Những ngăn chặn biến thể delta và siêu biến thể Omicron gây nguy hiểm đến sức khỏe con người

3.1 Chủ động tiêm vắc xin

Vắc xin là một trong những giải pháp được sử dụng để hạn chế sự lây lan và biến chứng dẫn tới tử vong do đại dịch covid 19 gây ra. Hầu hết mũi vắc xin phủ sẽ được đảm bảo đủ cung cấp cho tất cả mọi người dân. Ở đối tượng đủ điều kiện tiêm vắc xin hãy tiêm sớm để có kháng thể miễn dịch giúp giảm thiểu triệu chứng nguy hiểm và giảm nguy cơ tử vong. Đồng thời không quên tiêm mũi nhắc lại để sớm có kháng thể chống lại vi rút.

3.2 Thực hiện 5k theo chỉ định

Tuân thủ 5K và luôn đeo khẩu trang mỗi khi ra ngoài sẽ phần nào hạn chế sự lây nhiễm. Bạn cần đảm bảo chiếc khẩu trang sử dụng ôm khít tránh không khí nơi công cộng có mang vi rút xâm nhập vào cơ thể. Các bệnh lý lây qua đường hô hấp sẽ được giảm thiểu khi bạn đeo khẩu trang. Cho dù ở nhà hay ra ngoài bạn đều nên chú ý điều này nếu cần tiếp xúc bệnh nhân để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.

3.3 Làm xét nghiệm khi cần thiết

Xét nghiệm kháng nguyên có thể kiểm tra sự ảnh hưởng của vi rút. Khi muốn xác định chính xác biến thể đã nhiễm là gì bạn cũng nên thực hiện phương pháp này. Ngoài ra, những bộ kit test cũng có thể hỗ trợ chẩn đoán dương tính âm tính với vi rút corona. Bạn nên thực hiện xét nghiệm khi nghi ngờ có biểu hiện nhiễm Covid hoặc đã tiếp xúc với người bệnh nghi ngờ nhiễm.

Biến thể là gì đã được lý giải ở bài viết phía trên. Bạn có thể tham khảo thêm những thông tin khác như biến thể delta là gì hay siêu biến thể omicron là gì thông qua trang tin y tế. Đồng thời các bác sĩ cũng là đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp hỗ trợ giải đáp thắc mắc mọi vấn đề cho bệnh nhân. Hãy đến bệnh viện uy tín để được bác sĩ kiểm tra và đưa ra phác đồ điều trị kịp thời khi chẩn đoán bạn nhiễm biến thể.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng.

2K

Dịch vụ từ Vinmec

Bài viết liên quan