Hội chứng chạm khớp háng: Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Mai Anh Kha - Bác sĩ ngoại Chấn thương chỉnh hình - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ có hơn 22 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình.

Khớp háng có cầu tạo đặc biệt đóng vai trò quan trọng trong chạy nhảy và di chuyển ở người. Khi mắc phải hội chứng chạm khớp háng, bề mặt sụn của bệnh nhân sẽ bị tổn thương, thời gian lâu dài sẽ làm hư khớp háng. Nếu không phát hiện và chữa trị kịp thời bệnh nhân có thể phải thay toàn bộ khớp háng.

Khớp háng nằm sâu bên trong cơ thể người do đó rất khó khăn trong việc chẩn đoán, việc bỏ sót bệnh thường xuyên xảy ra. Hội chứng chạm khớp háng có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, ai cũng có nguy cơ mắc hội chứng này. Sau đây là một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng bệnh:

• Những chấn thương trong một số hoạt động thể thao sau đây có thể là nguyên nhân dẫn đến tính trạng chạm khớp háng: đá bóng, tennis, nhảy cao, nhảy xa,...
• Có những bất thường về cấu trúc giải phẫu khớp háng: hoại tử chỏm xương đùi, perthes disease, bệnh sụn tiếp hợp,...
• 3 hội chứng chạm khớp háng:
• Chạm chỏm xương đùi: Chỏm xương đùi hình dạng không được tròn như giải phẫu dẫn đến tình trạng tổn thương lớp sụn vùng ổ cối.
• Chạm vùng ổ cối: do mái che ổ cối phủ quá mức chỏm xương đùi, khi bệnh nhân gấp háng gây nên tình trạng chạm vào chỏm xương đùi kết quả dẫn đến việc tổn thương sụn và sụn viền khớp háng.
• Bị kết hợp cả hai hội chứng chạm chỏm xương đùi và chạm vùng ổ cối.

Vào giai đoạn đầu tiên của hội chứng chạm khớp háng bệnh nhân sẽ không có triệu chứng lâm sàng cụ thể. Đến giai đoạn phát triển hoặc giai đoạn nặng sẽ có những biểu hiện cụ thể như sau:

• Đùi và háng cứng lại, khó cử động
• Không thể gập háng quá 90 độ
• Vùng háng bị đau, có khi đau gấp, đau sau khi hoạt động chạy nhảy, thậm chí đau ngay sau khi đứng lên ngồi xuống.
• Cơn đau có thể lan ở vùng lưng thấp, khi bệnh trở nặng bệnh nhân không những đau khi hoạt động mà có thể đau kể cả khi nghỉ ngơi.

Chẩn đoán hình ảnh là phương pháp được sử dụng để kiểm tra hội chứng chạm khớp háng.

• Chụp X quang 2 tư thế của khớp háng sẽ thu được hình ảnh tổng quan về khớp háng, thông qua hình ảnh có thể phát hiện được hội chứng chạm khớp háng.
• Chụp CT scan: Xem được chi tiết 3 mặt phẳng của khớp háng, từ đó phát hiện hội chứng dễ dàng hơn.
• Chụp cộng hưởng từ MRI: Ngoài đánh giá tình trạng hội chứng chạm khớp háng, kết quả chụp còn đánh giá được những tổn thương khác kèm theo như tổn thương mô mềm, sạn khớp, tổn thương sụn viền ổ cối.

Điều trị bảo tồn: Sử dụng thuốc kháng viêm, thuốc giảm đau, tiêm thuốc vào khớp háng kết hợp với những bài tập vật lý trị liệu.

Phẫu thuật:

• Giai đoạn sớm: Nội soi tạo hình xương vùng cổ và chỏm xương đùi kết hợp tạo hình mái ổ cối
• Giai đoạn muộn: Khi tổn thương quá nặng thì bác sĩ sẽ tiến hành điều trị bằng cách thay khớp háng.

Giai đoạn 1: 7 ngày sau khi phẫu thuật

• Đi 2 nạng chạm 1 phần chân mổ.
• Chườm lạnh, kê cao chân.
• Tập cổ bàn chân, di chuyển qua lại gót chân
• Gập duỗi khớp háng có trợ giúp nhẹ nhàng từ bác sĩ hoặc người thân.
• Tập luyện gồng cơ mông,
• Cắt chỉ sau phẫu thuật 7 ngày.

Giai đoạn 2: Từ 2 đến 6 tuần tiếp theo

• Tiếp tục thực hiện tập các bài tập trên.
• Bỏ bớt nạng, lần lượt từ 2, rồi xuống một, cuối cùng là tự tập đi mà không cần đến sự giúp đỡ của nạng.
• Tập gập háng 90 độ, háng duỗi tối đa.
• Tập dạng khép háng, tập mạnh cơ.
• Day sẹo sau mổ.
• Tập mạnh cơ tứ đầu đùi, cơ đùi sau, cẳng chân, cổ chân.

Giai đoạn 3: Từ 6 đến 12 tuần tiếp theo

• Tiếp tục các bài tập luyện như trên.
• Tập vận động khớp háng tối đa.
• Tập mạnh cơ.

Giai đoạn 4: Từ 3 đến 6 tháng sau phẫu thuật

• Tiếp tục các bài tập mạnh cơ
• Có thể quay lại tập luyện môn thể thao mình thích, có thể tập luyện với cường độ cao để thi đấu.

Hội chứng chạm khớp háng có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào, do vậy trong quá trình sinh hoạt và vận động chúng ta cần hết sức chú ý. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào của bệnh cần đến nay bệnh viện để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời. Nếu phát hiện sớm thì những biện pháp chữa trị sẽ đơn giản và ít tốn kém hơn rất nhiều.