Chẩn đoán suy giáp bằng xạ hình tuyến giáp

Bài viết được viết bởi TS.BS. Dương Đức Bình - Khoa Chẩn đoán hình ảnh và Y học hạt nhân, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Suy giáp sẽ gây ra những ảnh hưởng không nhỏ. Việc chẩn đoán bệnh suy giáp sớm sẽ rất có lợi cho việc điều trị bệnh. Một trong những phương pháp chẩn đoán suy giáp chính xác nhất hiện nay đó là chụp xạ hình tuyến giáp.

Suy giáp là thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng tuyến giáp hoạt động kém, không sản xuất đủ một số loại hormone quan trọng, làm rối loạn cân bằng phản ứng hóa học bình thường trong cơ thể. Ở giai đoạn đầu, tình trạng suy giáp thường không gây ra triệu chứng bất thường nào. Tuy nhiên, suy giáp nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, suy giáp có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Bệnh suy giáp nếu không chữa trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm:

• Bướu cổ: xảy ra sau một quá trình dài tuyến giáp phải cố gắng hoạt động để sinh ra các hormone bị thiếu hụt, dẫn đến hiện tượng tuyến giáp cổ bị sưng to gây bướu cổ.
• Biến chứng tim: bệnh suy giáp ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tim mạch của người bệnh. Khi tuyến giáp hoạt động kém sẽ gián tiếp làm tăng nồng độ cholesterol xấu trong máu dẫn đến xơ vữa động mạch, xơ cứng động mạch... làm tăng nguy cơ đau tim và tai biến mạch máu não (đột quỵ). Ngoài ra, suy giáp có thể khiến dịch tích tụ xung quanh tim, tăng nguy cơ tràn dịch màng ngoài tim, khiến việc bơm máu của tim trở nên khó khăn.
• Giảm sút trí nhớ: sự thay đổi hormone trong cơ thể khiến trí nhớ của người bệnh bị giảm sút, đây là biến chứng khá nguy hại đối với con người, khiến người bệnh bị nhầm lẫn, thần kinh không còn được minh mẫn trong các sinh hoạt hàng ngày như lúc trước.
• Vô sinh: suy giáp có thể gây vô sinh ở người do làm giảm ham muốn tình dục, kinh nguyệt không đều. Nồng độ hormone tuyến giáp quá thấp ảnh hưởng đến sự rụng trứng, điều này vô tình làm giảm khả năng thụ thai của phụ nữ. Ngay cả khi điều trị bằng liệu pháp thay thế hormone tuyến giáp cũng không thể đảm bảo phụ nữ bị bệnh suy giáp có thể sinh con như bình thường.
• Dị tật bẩm sinh: nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng trẻ em được sinh ra từ những bà mẹ bị mắc bệnh suy giáp trong quá trình mang thai có thể gặp một số dị tật bẩm sinh. Hormone tuyến giáp rất quan trọng đối với quá trình phát triển của não bộ, vì vậy trẻ sinh ra từ bà mẹ suy giáp có thể gặp phải các nguy cơ như: các vấn đề về phát triển tâm thần và thể chất.
• Đau nhức tay chân, mỏi cơ: suy giáp gây cơn đau nhức do quá trình trao đổi chất và tiết hormone bị đảo lộn, chân tay tê cứng, mệt mỏi, khó vận động, ảnh hưởng nhiều tới sinh hoạt hàng ngày.

Bệnh suy giáp rất nguy hiểm nếu người bệnh không có sự can thiệp kịp thời. Các biến chứng của bệnh suy giáp ảnh hưởng lớn đến các cơ quan khác trong cơ thể. Chất lượng cuộc sống của bệnh nhân giảm sút nghiêm trọng, vì vậy bệnh suy giáp cần được điều trị sớm nhằm ngăn ngừa các biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe kể trên.

• Xét nghiệm máu: định lượng hormone tuyến yên (TSH), định lượng hormone tuyến giáp (FT3, FT4), ngoài ra còn xét nghiệm cơ bản khác: công thức máu, chức năng gan thận, điện giải đồ, men gan, mỡ máu.
• Xét nghiệm về hình ảnh: siêu âm tuyến giáp, điện tâm đồ, chụp XQuang tim-phổi, siêu âm tim.
• Xét nghiệm chuyên sâu: chụp cộng hưởng từ sọ não, chụp xạ hình tuyến giáp, xét nghiệm kháng thể...

Chụp xạ hình tuyến giáp là phương pháp vô cùng hữu ích trong việc đánh giá hình ảnh chức năng của tuyến giáp, đánh giá nhân tuyến giáp và cả ung thư tuyến giáp. Các bác sĩ sẽ sử dụng dược chất phóng xạ là l-131 hoặc Technetium - 99m (Tc99m) để ghi hình tuyến giáp. Chụp xạ hình tuyến giáp có tác dụng:

• Xác định chính xác vị trí, hình dạng và kích thước của tuyến giáp.
• Đánh giá chức năng, hình ảnh của tuyến giáp ở các bệnh nhân có bướu cổ đơn thuần, cường giáp trạng, Basedow, bệnh nhân suy giáp.... Đặc biệt, chụp xạ hình tuyến giáp giúp phát hiện suy giáp ở giai đoạn sớm, từ đó giúp bệnh nhân kịp thời điều trị, tránh để các biến chứng đáng tiếc xảy ra.
• Xạ hình tuyến giáp giúp đánh giá tình trạng bướu cổ, phát hiện sớm ung thư giáp.
• Theo dõi và đánh giá tình trạng của bệnh nhân ung thư tuyến giáp trước và sau phẫu thuật, bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hoá phải điều trị bằng I-131.
• Chẩn đoán viêm tuyến giáp cấp và mạn tính, chẩn đoán phân biệt các u của tuyến giáp với các loại u ở vùng cổ và trung thất.
• Xác định vị trí của tuyến giáp lạc chỗ.