Cấu tạo và cách hệ thần kinh trung ương hoạt động

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Huỳnh An Thiên - Bác sĩ Nội thần kinh - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Các sợi dây thần kinh mang các thông điệp chuyển qua lại giữa cơ thể và não bộ. Hệ thần kinh gồm có hai phần là não và tủy sống của bạn tạo nên hệ thống thần kinh trung ương, các dây thần kinh trong phần còn lại của cơ thể tạo nên hệ thống thần kinh ngoại biên của bạn.

Tất cả mọi thứ của cơ thể được kết nối theo cách nào đó với hệ thống thần kinh. Hệ thần kinh mách bảo trái tim đập, điều khiển phổi thở, kiểm soát sự di chuyển của cơ thể, cách suy nghĩ và học hỏi. Nó cũng kiểm soát các giác quan và ký ức của cơ thể.

Các thông điệp trong dây thần kinh được truyền qua hàng tỷ tế bào thần kinh được nối với nhau bằng các khớp thần kinh. Thông tin thông qua các chất dẫn truyền thần kinh di chuyển qua các khớp thần kinh đến tế bào thần kinh tiếp theo. Dopamine và serotonin là các loại chất dẫn truyền thần kinh. Quá trình này diễn ra liên tục cho đến khi tin nhắn đến đúng nơi. Một số thông điệp di chuyển nhanh hơn 200 dặm một giờ.

Đây cũng là cách các thông điệp nhận được từ cơ thể của gửi trở lại não và tủy sống. Ví dụ, nếu bạn giẫm phải thứ gì đó sắc nhọn, các dây thần kinh ở chân sẽ gửi một thông điệp từ nơ-ron đến nơ-ron đến hệ thần kinh trung ương của bạn. Não và tủy sống của bạn lập tức phản ứng với một thông điệp đến bàn chân và nhấc chân của bạn ra khỏi vật sắc nhọn.

Hệ thống thần kinh có rất nhiều lớp bảo vệ. Não được bảo vệ bởi hộp sọ, tủy sống của bạn được bảo vệ bởi các xương nhỏ trong cột sống (đốt sống) và lớp phủ mỏng (màng). Tất cả đều được đệm bởi một chất lỏng trong suốt gọi là dịch não tủy. Tuy nhiên, mọi thứ có thể đi sai với hệ thống thần kinh giống như bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể. Khi một rối loạn làm hỏng nó, điều đó ảnh hưởng đến giao tiếp giữa não, tủy sống và cơ thể. Những rối loạn này bao gồm:

• Nhiễm trùng như viêm màng não, viêm não
• Các vấn đề về thể chất như chấn thương, bại liệt hoặc hội chứng ống cổ tay
• Các tình trạng như bệnh Parkinson, bệnh đa xơ cứng hoặc bệnh Alzheimer
• Các vấn đề với mạch máu, đột quỵ, thiếu máu não thoáng qua (TIAs) hoặc tụ máu dưới màng cứng (khi máu tích tụ bên ngoài não của bạn, thường là sau chấn thương đầu nghiêm trọng).

Cũng giống như các bộ phận khác của cơ thể, não của bạn cần ngủ để nghỉ ngơi và sửa chữa, vì vậy một lịch trình ngủ đều đặn.

Một chế độ ăn uống cân bằng lành mạnh có đầy đủ thực phẩm giàu axit béo omega-3 cũng rất quan trọng. Chúng bao gồm các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ albacore, cá thu, cá trích.

Căng thẳng cũng có thể ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh, những cách để quản lý căng thẳng có thể kể đến như:

• Tập thể dục thường xuyên
• Cho phép bản thân nghỉ ngơi
• Dành thời gian chất lượng với gia đình và bạn bè
• Thiền hoặc thực tập chánh niệm với yoga hoặc các hoạt động khác.

Bài viết tham khảo nguồn: Mayoclinic.org, Webmd.com