Cách điều trị sốt phát ban ở trẻ nhỏ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Đặng Thị Ngoan - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Sốt phát ban là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, do virus gây ra, dễ lây lan và có thể để lại biến chứng nếu không được điều trị đúng cách.

Biểu hiện đầu tiên ở trẻ bị sốt phát ban thường là quấy khóc, khó chịu, ăn kém. Sau đó, trẻ có dấu hiệu sốt, cao, kèm ho, chảy mũi, mắt đỏ, sau vài ngày sẽ bắt đầu có nốt phát ban nổi lên ở toàn thân (ban xuất hiện sau khi hết sốt). Ban xuất hiện thứ tự từ đầu mặt cổ, thân minh, tứ chi. Ban có thể kèm theo ngứa và một số triệu chứng như: Ho nhẹ, chảy mũi trong, đại tiện phân lỏng, ...

Các biến chứng có thể gặp phải ở trẻ bị sốt phát ban là viêm phổi ở trẻ em, viêm tai giữa, đi ngoài ra máu, nặng nhất là viêm não rất nguy hiểm cho trẻ.

Khi phát hiện các dấu hiệu sốt phát ban ở trẻ em mà chưa thể kịp đưa con đến bệnh viện, cha mẹ cần xử lý tạm thời bằng cách thực hiện các bước sau:

• Hạ nhiệt độ cơ thể cho con bằng cách sử dụng khăn nhúng nước ấm lau nách, bẹn, chườm trán cho trẻ. Không nên dùng nước đá nước lạnh để hạ sốt cho trẻ, dễ gây sốc nhiệt rất nguy hiểm.
• Kiểm tra nhiệt độ cơ thể cho trẻ bị sốt thường xuyên. Nếu nhiệt độ cao trên 38 độ, đã chườm ấm cơ thể mà nhiệt độ vẫn không giảm, cha mẹ nên cho trẻ uống thuốc hạ sốt dưới sự chỉ định của bác sĩ.
• Cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, mỏng để giải nhiệt, tạo cảm giác thoải mái cho da trẻ.
• Loại paracetamol đơn chất được khuyến cáo dùng cho trẻ khi sốt cao, liều lượng trung bình là 10 – 15 mg/1kg cơ thể của trẻ, mỗi 4 – 6 giờ/lần.
• Làm thông thoáng mũi bằng nhỏ mũi nước muối sinh lý 0,9%. Đặc biệt lưu ý không được nhỏ thuốc nhỏ mũi, hoặc cho uống thuốc ho người lớn.
• Trẻ bị sốt phát ban cần được tăng thời gian bú, số lần bú để tăng sức đề kháng cho trẻ.
• Tăng lượng nước cho trẻ bằng các loại nước hoa quả, thức ăn loãng, ăn nhỏ bữa, tăng số bữa trong ngày.

Khi chăm sóc trẻ sốt phát ban tại nhà cha mẹ cần tuân thủ các hướng dẫn sau:

• Giảm ho, đau họng cho trẻ bằng các loại thuốc có nguồn gốc thảo dược hoặc dùng phương pháp dân gian như chưng quất với đường phèn, hấp gừng với mật ong...
• Giúp thông mũi cho trẻ bằng nước muối loãng, khăn giấy mềm
• Cho trẻ bú mẹ nhiều hơn, bổ sung đủ nguồn nước cho trẻ trong thời gian bị sốt phát ban
• Chia nhỏ số lần bú cho trẻ, đảm bảo trẻ đủ dinh dưỡng
• Cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường để tăng cường sức đề kháng
• Giữ vệ sinh sạch sẽ đặc biệt là da bị phát ban, giữ khô thoáng, tắm rửa sạch sẽ mỗi ngày
• Không nên kiêng gió, kiêng nước, bọc trẻ trong quần áo kín, khiến trẻ dễ sốt cao, tăng nhiệt độ thậm chí dẫn đến co giật, khi đó nếu việc sơ cứu khi trẻ bị sốt co giật không kịp thời và đúng cách sẽ đe dọa đến tính mạng trẻ.

Tốt nhất đối với trẻ khi có dấu hiệu sốt phát ban, cha mẹ nên đưa trẻ nhập viện để được chăm sóc, điều trị đúng cách. Khi tình trạng ổn định, trẻ sẽ được chăm sóc tại nhà theo hướng dẫn, tái khám của bác sĩ.

Trong thời gian chăm sóc trẻ bị sốt phát ban tại nhà, cha mẹ nên theo dõi sát tình trạng của con. Nếu có các biểu hiện sau nên đưa trẻ đến viện ngay:

• Trẻ bị sốt cao không hạ sau khi đã phát ban
• Thay đổi tri giác: lừ đừ, ngủ li bì, hôn mê
• Trẻ bị co giật
• Trẻ thở mệt, thở nhanh, khó thở

Sốt phát ban ở trẻ cần được phòng ngừa đúng cách bằng các cách sau:

• Hạn chế tối đa tiếp xúc với người bệnh, người nghi ngờ mắc sốt phát ban
• Không đưa trẻ đến khu vực đang có dịch sốt phát ban
• Tiêm chủng vắc xin phòng ngừa theo lịch tiêm chủng quốc gia. Đây là cách phòng ngừa hiệu quả nhất.