Các biện pháp tránh thai nội tiết: Miếng dán, vòng âm đạo, tiêm thuốc, que cấy tránh thai

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Lại Thị Nguyệt Hằng - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Tránh thai nội tiết là phương pháp sử dụng hormone để điều chỉnh quá trình rụng trứng. Phương pháp tránh thai nội tiết được ưa chuộng như đặt vòng, miếng dán tránh thai, tiêm thuốc hoặc sử dụng que cấy tránh thai.

Biện pháp tránh thai nội tiết là sử dụng hormone để điều chỉnh hoặc ngăn ngừa sự rụng trứng, nhờ đó giúp phòng tránh mang thai. Tránh thai gồm nhiều biện pháp đa dạng như: uống thuốc tránh thai, đặt vòng, miếng dán tránh thai, tiêm thuốc hoặc sử dụng que cấy tránh thai.

Các phương pháp tránh thai nội tiết hoạt động bằng cách giải phóng các hormone estrogen và progestin vào cơ thể phụ nữ để ngăn chặn sự rụng trứng. Ngoài ra, chúng còn có thể làm chất nhầy ở cổ tử cung dày lên, gây khó khăn cho sự xâm nhập của tinh trùng đến tiếp cận với trứng để thụ tinh hoặc làm mỏng lớp nội mạc tử cung, khiến trứng đã thụ tinh khó bám vào nội mạc. Biện pháp tránh thai nội tiết không giúp ngăn ngừa các bệnh lây lan qua đường tình dục.

Miếng dán tránh thai

Là một miếng dán nhỏ, kích cỡ khoảng mỏng khoảng 4,5cm2, được dán trực tiếp vào da vùng mông, bụng, lưng trên hoặc bắp tay. Miếng dán có khả năng giải phóng estrogen và progestin vào máu để ngăn ngừa rụng trứng. Các miếng dán được sử dụng theo chu kỳ 4 tuần hoặc 28 ngày. Tức là trong thời gian 3 tuần, cứ một tuần bạn phải thay miếng dán một lần. Đến tuần thứ tư không sử dụng miếng dán và kinh nguyệt sẽ xảy ra. Sau tuần thứ 4, dán miếng dán tránh thai mới và lặp lại giống quy trình trước đó. Lưu ý không nên tháo miếng dán trong khi hoạt động thường ngày, như tắm rửa, bơi lội, tập thể dục thể thao.

Ưu điểm

• Có thể giúp cải thiện tình trạng mụn trứng cá và làm giảm hiện tượng đau nửa đầu kinh nguyệt.
• Hiệu quả cao, sử dụng dễ dàng
• Có thể hỗ trợ, giảm nhẹ các triệu chứng cho phụ nữ tiền mãn kinh

Nhược điểm

• Có thể dẫn tới một số rủi ro hiếm gặp sau: gây cục máu đông ở chân, nhồi máu cơ tim và đột quỵ, sỏi túi mật và u gan. Nguy cơ này cao hơn ở một số trường hợp, như phụ nữ trên 35 tuổi, người có hút thuốc lá. Do vậy, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ về những rủi ro có thể gặp phải trước khi thực hiện
• Có thể gây buồn nôn, đau đầu, ngứa da.

Đặt vòng tránh thai

Vòng tránh thai là một dụng cụ nhỏ (thường có dạng hình chữ T) được đặt vào trong lòng tử cung và cho hiệu quả tránh thai kéo dài nhiều năm. Hiện nay có nhiều loại vòng tránh thai như Multiload, Tcu 380A, Mirena, trong đó loại hiện đại nhất là vòng có chứa nội tiết progestin (vòng Mirena). Sau khi đặt, progestin sẽ được phóng thích dần dần và tạo được hiệu quả tránh thai cao, kéo dài

Ưu điểm

• Tỷ lệ tránh thai cao, khoảng 95- 97% và hiệu quả tránh thai kéo dài, có thể tới 5 năm
• Sau khi tháo vòng có thể mang thai trở lại ngay
• Có thể giảm đau trong chu kỳ kinh nguyệt, cải thiện tình trạng mụn trứng cá
• Dùng được cho những người có chống chỉ định với estrogen.

Nhược điểm

• Có thể ảnh hưởng đến cơ chế đông máu, huyết áp, chuyển hóa, u gan, sỏi mật nhưng khá hiếm gặp
• Có thể có rong huyết trong vài chu kỳ đầu sau khi đặt vòng.
• Có thể có triệu chứng như tăng cân, đau đầu, đau lưng, giảm nhẹ các cơn đau thắt tử cung
• Ra nhiều khí hư trong thời gian đầu do phản ứng của nội mạc tử cung và có thể bị viêm nhiễm, ngứa ngáy âm đạo.

Que cấy tránh thai

Que cấy tránh thai là một thanh đơn có kích thước nhỏ khoảng bằng một que diêm. Bác sĩ sẽ phẫu thuật để đưa que này xuống dưới da bệnh nhân, thường là vùng da cánh tay.

Ưu điểm

• Que cấy tránh thai có tác dụng ngừa thai lâu dài, khoảng 3 năm. Trong trường hợp muốn mang thai, chỉ cần lấy que cấy ra khỏi cơ thể là có thể lập tức mang thai bình thường.
• Que cấy tránh thai có thể được sử dụng cho cả phụ nữ đang cho con bú.

Nhược điểm

• Que cấy tránh thai không có tác dụng phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) và HIV/AIDS.
• Ngoài ra có thể gặp phải một số rủi ro khác như: tăng cân, trầm cảm, mụn, chảy máu âm đạo bất thường, nhức đầu,...

Tiêm thuốc tránh thai

Bác sĩ sẽ tiêm một mũi tiêm chứa progestin, là medroxyprogesterone acetate (DMPA). Một mũi tiêm có tác dụng tránh thai trong khoảng 3 tháng. Tiêm tránh thai phải được thực hiện mỗi 3 tháng một lần. Mũi tiêm đầu tiên thường được thực hiện trong vòng 5 ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt.Ưu điểmPhương pháp tiêm tránh thai có thể làm giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung, giảm chứng đau nửa đầu vào kỳ kinh nguyệt và cũng có thể áp dụng cho phụ nữ đang cho con bú.

Nhược điểm

• Tiêm tránh thai có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch. Do đó các đối tượng có nguy cơ cao như có tiền sử đột quỵ, bệnh cao huyết áp nên cân nhắc khi muốn thực hiện phương pháp này.
• Sau khi ngừng tiêm hormone tránh thai, phải mất khoảng 10 tháng thậm chí là lâu hơn mới có thể có thai trở lại.
• Nhiều trường hợp có hiện tượng bị loãng xương khi sử dụng thuốc tiêm hormone. Hiện tượng này có thể biến mất khi ngừng tiêm thuốc.
• Tiêm tránh thai còn có thể dẫn tới một số tác dụng phụ như chảy máu âm đạo, tăng cân, đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi,...
• Tiêm tránh thai không có tác dụng phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) và HIV/AIDS.