Bệnh đậu mùa lây mạnh nhất ở giai đoạn nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Quốc Ánh - Bác sĩ Nhi khoa - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Bệnh đậu mùa gây tử vong ở 30% trường hợp bị bệnh. Các triệu chứng sớm bao gồm sốt cao và mệt mỏi. Sau đó, virus gây ra phát ban đặc trưng, ​​đặc biệt là ở mặt, cánh tay và chân. Các đốm trở nên chứa đầy chất lỏng trong suốt, chuyển thành mủ, và sau đó tạo thành một lớp vỏ, cuối cùng khô lại và rơi ra.

1.1 Giai đoạn ủ bệnh

Giai đoạn này có thể kéo dài từ 7 đến 19 ngày (mặc dù thời gian trung bình là 10 đến 14 ngày).

Ở giai đoạn này, bệnh không lây. Thời gian ủ bệnh là khoảng thời gian virus ở trong cơ thể người trước khi họ nhìn hoặc cảm thấy bị bệnh. Giai đoạn này thường không có triệu chứng.

1.2 Giai đoạn khởi phát

Giai đoạn này kéo dài từ 2 đến 4 ngày.

Bệnh đậu mùa có thể truyền nhiễm trong giai đoạn này, nhưng dễ lây nhất trong 2 giai đoạn tiếp theo (phát ban sớm và phát ban mủ - vảy).

Các triệu chứng đầu tiên bao gồm:

• Sốt cao
• Đau đầu và cơ thể
• Buồn nôn. nôn

Vào thời điểm này, cơ thể bắt đầu có biểu hiện bệnh.

1.3 Giai đoạn phát ban sớm

Giai đoạn này kéo dài khoảng 4 ngày. Đây là giai đoạn bệnh đậu mùa dễ lây nhất. Phát ban bắt đầu bằng những đốm đỏ nhỏ trên lưỡi và trong miệng. Những đốm này thay đổi thành vết loét vỡ ra và lây lan một lượng lớn virus vào miệng và cổ họng. Bệnh nhân tiếp tục bị sốt.

Khi các vết loét trong miệng bắt đầu vỡ ra, phát ban sẽ xuất hiện trên da, bắt đầu trên mặt và lan sang cánh tay và chân, sau đó đến tay và chân. Thông thường, nó lây lan đến tất cả các bộ phận của cơ thể trong vòng 24 giờ. Lúc này, cơn sốt bắt đầu giảm và người bệnh có thể bắt đầu cảm thấy tốt hơn.

Đến ngày thứ tư, các vết loét trên da chứa đầy một chất lỏng đục và thường có một vết lõm ở trung tâm.

1.4 Giai đoạn phát ban - mủ - vảy

Giai đoạn này kéo dài khoảng 10 ngày.

Giai đoạn này người bệnh vẫn có khả năng lây bệnh. Các vết loét trở thành mụn mủ (nổi lên mạnh mẽ, thường tròn và chắc khi chạm vào). Sau khoảng 5 ngày, mụn mủ bắt đầu hình thành lớp vỏ và sau đó đóng vảy. Đến cuối tuần thứ hai sau khi phát ban xuất hiện, hầu hết các vết loét đã đóng vảy.

1.5 Giai đoạn rơi vảy

Giai đoạn này kéo dài khoảng 6 ngày. Các vảy bắt đầu rơi ra, để lại dấu vết trên da. Ba tuần sau khi phát ban xuất hiện, hầu hết các vảy sẽ rơi ra.

1.6 Giai đoạn hết vảy

Bệnh không còn khả năng lây lan.

Bốn tuần sau khi phát ban xuất hiện, tất cả các vảy nên đã rơi ra. Một khi tất cả các vảy đã rơi ra, người bệnh không còn khả năng truyền bệnh cho người khác.

Giai đoạn phát ban sớm là giai đoạn dễ lây bệnh nhất. Giai đoạn này kéo dài khoảng 4 ngày với các biểu hiện: xuất hiện các đốm đỏ ở lưỡi và trong miệng, phát ban toàn thân kèm theo sốt.

Tốc độ truyền bệnh đậu mùa thường chậm hơn so với các bệnh như sởi hoặc thủy đậu. Bệnh nhân lây truyền bệnh đậu mùa chủ yếu cho các thành viên trong gia đình và bạn bè vì vào thời điểm bệnh nhân truyền nhiễm, họ thường bị bệnh và nằm trên giường; dịch lớn trong trường học là không phổ biến.

Vắc-xin đậu mùa bảo vệ con người khỏi bệnh đậu mùa bằng cách giúp cơ thể họ phát triển khả năng miễn dịch với bệnh đậu mùa. Vắc-xin được sản xuất từ ​​một loại vi-rút có tên là vaccinia, là một loại poxvirus tương tự như virus gây bệnh đậu mùa, nhưng ít gây hại hơn. Vắc-xin đậu mùa có chứa vi-rút vắc-xin sống, không phải là vi-rút bị giết hoặc suy yếu như nhiều loại vắc-xin khác.

Đối với hầu hết những người có hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, vắc-xin virus sống là hiệu quả và an toàn. Đôi khi một người tiêm vắc-xin virus sống gặp các triệu chứng nhẹ như phát ban, sốt và đau đầu. Ở một số nhóm người, các biến chứng do virus vaccinia gây ra có thể nghiêm trọng.

Các loại vắc-xin virus sống khác hiện đang được sử dụng bao gồm sởi, quai bị, rubella và thủy đậu.

Tiêm phòng bệnh đậu mùa có thể bảo vệ bạn khỏi bệnh đậu mùa trong khoảng 3 đến 5 năm. Sau thời gian đó, khả năng bảo vệ giảm đi. Nếu bạn cần bảo vệ lâu dài, bạn có thể cần tiêm vắc-xin tăng cường.

Trong lịch sử, vắc-xin có hiệu quả trong việc ngăn ngừa nhiễm đậu mùa ở 95% những người được tiêm phòng. Ngoài ra, vắc-xin đã được chứng minh là ngăn ngừa hoặc làm giảm đáng kể tình trạng nhiễm trùng khi được tiêm trong vòng vài ngày sau khi một người tiếp xúc với vi-rút variola.