Vì sao bệnh tăng huyết áp làm tổn thương mắt?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Cao Thanh Tâm - Bác sĩ Nội tim mạch - Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Tăng huyết áp võng mạc là tình trạng mạch máu võng mạc bị tổn thương ở người bị bệnh tăng huyết áp. Khi huyết áp tăng quá cao sẽ làm thành mạch máu của võng mạc dày lên, những mạch máu bị ép co hẹp lại làm máu di chuyển tới võng mạc hạn chế. Trường hợp không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây phù nề võng mạc, tổn thương tới mắt.

Tăng huyết áp là bệnh khá phổ biến, đặc biệt ở những người trung tuổi, cao tuổi. Bệnh tăng huyết áp thường tiềm ẩn nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường .

Huyết áp cao tác động vào thành động mạch liên tục gây nguy cơ xơ vữa động mạch (xơ cứng động mạch). Bệnh cao huyết áp tiến triển âm thầm trong nhiều năm nếu không phát hiện và điều trị bằng thuốc sẽ gây ra những tổn thương cho mạch máu, cơ quan, đặc biệt là não, tim, mắt và thận.

Tăng huyết áp võng mạc xảy ra khi huyết áp của người bệnh bị tăng quá cao khiến thành mạch máu của võng mạc dày lên, từ đó những mạch máu bị co hẹp lại làm cản trở máu di chuyển tới võng mạc, gây áp lực lên thần kinh thị giác, khiến thị lực bị giảm sút. Tăng huyết áp cấp tính thường gây ra tình trạng co thắt mạch có thể đảo ngược ở võng mạc. Còn đối với tăng huyết áp ác tính có thể gây phù gai thị. Nếu bệnh nhân bị tăng huyết áp và mắc cả bệnh đái tháo đường sẽ tăng nguy cơ bị mất thị lực.

Tăng huyết áp là yếu tố quan trọng chính gây ra các bệnh về võng mạc (ví dụ như tắc động mạch hoặc tĩnh mạch võng mạc, bệnh võng mạc đái tháo đường).

Người bệnh bị tăng huyết áp trong thời gian dài hoặc nặng sẽ có những thay đổi về mạch máu, sau 1 thời gian sẽ bị tổn thương và hoại tử nội mô. Biến chứng dày lên của thành mạch, bắt chéo động tĩnh mạch thường xuất hiện ở những người bị tăng huyết áp lâu năm.

Phân loại cấp độ bệnh võng mạc huyết áp:

• Cấp độ 1: Động mạch võng mạc bị thu hẹp mức độ nhẹ.
• Cấp độ 2: Động mạch võng mạc bị thu hẹp, co thắt nghiêm trọng hơn cấp độ 1.
• Cấp độ 3: Xuất hiện thêm triệu chứng phù võng mạc, vi phình mạch, xuất huyết võng mạc.
• Cấp độ 4: Xuất hiện triệu chứng cấp độ 3 nhưng mức độ trầm trọng hơn. Bệnh nhân bị sưng đĩa thị gọi là phù gai thị và phù hoàng điểm.

Những bệnh nhân mắc bệnh võng mạc cao huyết áp ở cấp độ 4 có nguy cơ đột quỵ cao và có khả năng phải đối mặt với các bệnh lý liên quan đến tim hoặc thận.

Bệnh võng mạc tăng huyết áp được điều trị bằng cách kiểm soát huyết áp bệnh ổn định. Với trường hợp mất thị lực do tăng huyết áp, bác sĩ có thể cho chỉ định điều trị phù võng mạc bằng laser hoặc chỉ định tiêm nội nhãn corticoid, chất ức chế tăng trưởng nội mạc mạch máu như ranibizumab, pegaptanib, bevacizumab.

Bên cạnh đó người bệnh cũng được khuyên nên áp dụng một vài biện pháp sau để cải thiện tình trạng bệnh:

• Tập thể dục nhẹ nhàng
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, bổ sung nhiều trái cây, rau xanh, ăn nhạt, hạn chế ăn đồ dầu mỡ để kiểm soát tốt huyết áp.
• Không nên uống rượu bia, chất kích thích. Không hút thuốc lá
• Tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng
• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya
• Đeo kính để bảo vệ mắt, hạn chế sử dụng điện thoại, máy tính, xem tivi,...
• Uống thuốc thuốc theo sự chỉ dẫn bác sĩ. Đi khám sức khỏe định kỳ, theo dõi huyết áp hàng ngày để tránh những biến chứng đáng tiếc tới mắt do tăng huyết áp gây ra.

Có thể thấy hậu quả của tăng huyết áp gây tổn thương mắt vốn rất nguy hiểm, do đó chúng ta cần duy trì lối sống lành mạnh cùng chế độ ăn phù hợp kết hợp với việc dùng thuốc, đo huyết áp tại nhà theo chỉ định của bác sĩ để huyết áp luôn được ổn định.

Nhận thấy được mức độ nguy hiểm của tình trạng tăng huyết áp, hiện Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có tiến hành phương pháp Holter huyết áp nhằm cho ra kết quả chính xác nhất. Khi đây là cách theo dõi huyết áp tự động liên tục trong một khoảng thời gian nhất định, thường là 24 - 48 giờ. Máy cho phép ghi lại huyết áp trong suốt thời gian đeo máy thông qua một thiết bị đo huyết áp tự động. Các dữ liệu huyết áp sẽ được lưu lại trong bộ nhớ dưới dạng băng cassette hoặc được ghi theo phương pháp kỹ thuật số. Kích thước của máy thường nhỏ như một máy Radio Walkman. Do đó bệnh nhân có thể đeo bên hông khi đi lại và làm việc. Hầu hết các máy ghi đều có một nút bấm để đánh dấu thời điểm bệnh nhân xuất hiện triệu chứng. Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec bệnh nhân được sử dụng máy đo Holter huyết áp có chất lượng tốt, cho kết quả chính xác. Đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên có trình độ cao, giàu kinh nghiệm sẽ giúp bệnh nhân kiểm tra huyết áp và chẩn đoán một cách chính xác, toàn diện.

Ngoài bệnh lý tăng huyết áp, Vinmec còn là địa chỉ thăm khám, sàng lọc và điều trị nhiều bệnh lý, trong đó có các bệnh liên quan đến thị lực, biến chứng võng mạc.