Điều gì điều khiển nhịp đập của trái tim?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nguyễn Văn Dương - Bác sĩ Tim mạch can thiệp - Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Nhịp tim được kích hoạt bởi các xung điện đi qua tim. Xung động bắt đầu trong các tế bào chuyên biệt gọi là nút nút xoang nhĩ nằm trong tâm nhĩ phải, nút này còn được gọi là máy tạo nhịp tự nhiên của tim.

Hệ thống điện của trái tim là nguồn năng lượng để tâm nhĩ và tâm thất làm việc cùng nhau, luân phiên co bóp và thư giãn để bơm máu qua tim. Nhịp tim được kích hoạt bởi các xung điện truyền xuống qua tim, trong đó:

Nút xoang nhĩ - SA hay còn được gọi là máy tạo nhịp tim tự nhiên tạo ra các xung động bắt đầu từ trong các tế bào chuyên biệt nằm trong tâm nhĩ phải. Hoạt động điện lan truyền qua các bức tường của tâm nhĩ và khiến chúng co lại làm cho máu vào tâm thất. Nút SA thiết lập tốc độ và nhịp tim, nhịp tim bình thường thường được gọi là nhịp xoang bình thường vì nút SA còn gọi là nút xoang.

Nút nhĩ thất - AV là một cụm tế bào ở trung tâm của tâm nhĩ và tâm thất, nó hoạt động giống như một cánh cổng làm chậm tín hiệu điện trước khi nó đi vào tâm thất. Sự chậm trễ này giúp tâm nhĩ có thời gian co bóp trước khi tâm thất co lại.

Mạng lưới His-Purkinje là đường đi của các sợi truyền xung động đến các thành cơ của tâm thất và khiến chúng co lại. Điều này buộc máu từ tim đến phổi và cơ thể. Nút SA kích hoạt một xung khác và chu trình bắt đầu lại.

Tốc độ đập của tim phụ thuộc vào nhu cầu của cơ thể đối với máu giàu oxy. Khi nghỉ ngơi, nút SA khiến tim bạn đập khoảng 50 đến 100 lần mỗi phút. Trong quá trình hoạt động hoặc hưng phấn cơ thể cần máu giàu oxy hơn nên nhịp tim tăng lên hơn 100 nhịp mỗi phút. Thuốc và một số điều kiện y tế cũng có thể ảnh hưởng đến nhịp tim khi nghỉ ngơi và khi tập thể dục.

Xem thêm: Tim đập nhanh - Cùng bác sĩ giải đáp hiện tượng

Chúng ta có thể biết nhịp tim của mình đang đập nhanh như thế nào bằng cách cảm nhận nhịp đập. Nhịp tim là số lần tim đập trong một phút, nên bạn sẽ cần một chiếc đồng hồ có kim giây. Sau đó, đặt ngón trỏ và ngón giữa của bàn tay lên cổ tay bên trong của cánh tay kia, ngay dưới gốc ngón cái và cảm nhận nhịp đập vào ngón tay của mình. Đếm số lần bạn cảm thấy trong 1 phút sẽ ra số nhịp tim của bạn trong 1 phút . Khi cảm nhận nhịp đập, bạn cũng có thể biết nhịp tim của mình có đều đặn hay không.

Nhịp đập của tim được điều khiển bởi các xung điện. Trong trường hợp bình thường, những xung động này được tạo ra bởi "máy tạo nhịp tim tự nhiên" của tim, nút xoang nhĩ hoặc nút xoang nằm trong tâm nhĩ phải. Xung động truyền qua tâm nhĩ, tạo ra một cơn co cơ tim. Nó dừng lại rất ngắn ở nút nhĩ thất, nằm ở phần trên của thành cơ giữa hai tâm thất. Sự chậm trễ này giúp cho máu có thời gian di chuyển từ tâm nhĩ đến tâm thất. Sau đó xung động sẽ di chuyển xuống và qua tâm thất, tạo ra sự co bóp của tâm thất thứ hai để bơm máu ra khỏi tâm thất.

Nguồn tham khảo: webmd.com, my.clevelandclinic.org