Lưu ý khi dùng thuốc lợi mật

Dịch mật giữ vai trò quan trọng trong hệ tràng vị vì thành phần hoá học chứa các acid mật, sắc tố mật giúp nhũ tương hoá chất béo, làm phản ứng xà phòng hoá được thực hiện dễ dàng. Dưới tác dụng của men lipase từ dịch tụy, các chất béo được ly giải, các acid béo (sản phẩm tiêu hoá của lipid) được phóng thích và được hấp thu vào cơ thể. Ngoài ra, mật còn giúp cơ thể hấp thu các vitamin tan trong dầu và có tác dụng kìm khuẩn.

Về cơ chế sinh lý của sự thông mật và lợi mật: gan thường sẽ tiết khoảng 0,7-1 lít mật trong 24 giờ và nhu cầu muối mật của con người vào khoảng 8 g/ngày. Sở dĩ có hiện tượng thông mật là do dưỡng chấp acid tới tá tràng kích thích cơ trơn ở ống mật và ruột. Hiện tượng lợi mật là do muối mật kích thích tế bào gan, gan thải vào mật các acid mạnh có chứa nhóm carbonyl và sulfonyl làm tăng áp suất thẩm thấu, gây hút nước vào, sinh tiết mật.

Nhìn chung có thể chia thuốc lợi mật làm 2 loại:

• Thuốc lợi mật nước (secretin, thuốc cường phó giao cảm): làm tăng bài tiết nước và điện giải của tế bào biểu mô đường mật gây tăng tiết mật loãng.
• Thuốc lợi mật thực thụ: có tác dụng kích thích tế bào gan tăng bài tiết mật giống như mật sinh lý.

Nếu dựa vào nguồn gốc có thể chia thuốc lợi mật thành các nhóm sau:

• Thuốc lợi mật có nguồn gốc động vật: là các muối mật, acid mật hoặc mật đã hoàn toàn loại bỏ sắc tố và cholesterol như chế phẩm Bilifluine.
• Thuốc lợi mật có nguồn gốc thực vật: như nghệ, atiso, boldo thường là sự kết hợp của nhiều cây thuốc.
• Thuốc lợi mật tổng hợp: cyclovalon, Anetholtrithion

Các thuốc lợi mật có chỉ định chung dùng để điều trị:

• Rối loạn tiêu hoá: trướng bụng, đầy hơi, ợ hơi, buồn nôn
• Hỗ trợ điều trị táo bón

Chống chỉ định thuốc lợi mật cho người tắc mật và suy gan nặng

Hiện nay có rất nhiều biệt dược được sử dụng phối hợp để điều trị viêm gan, đặc biệt là viêm gan ứ mật. Mặc dù thực sự có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm gan nhưng một số quan niệm cho rằng, thuốc có thể sử dụng trong mọi trường hợp viêm gan là chưa đúng. Từ đó, khiến nhiều người không quan tâm đến việc chữa trị viêm gan B mà chỉ mua thuốc loại này uống thường xuyên. Cần lưu ý rằng thuốc lợi mật có nhiều nhưng cần dùng đúng, có loại dùng hỗ trợ cho điều trị viêm gan nhưng không nên nhầm lẫn thành thuốc đặc trị viêm gan.