Cách xử trí dính ruột sau mổ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Vũ Văn Quân - Phó trưởng khoa ngoại - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Dính ruột sau mổ là một trong những biến chứng thường gặp sau mổ. Trường hợp nhẹ, biến chứng dính ruột nhẹ, bệnh nhân có thể điều trị nội khoa bằng cách sử dụng các loại thuốc giảm đau, giảm nhu động ruột, bệnh nhân ngừng ăn để ruột được nghỉ ngơi. Trường hợp dính ruột gây tắc ruột, điều trị nội khoa không kết quả, bệnh nhân cần phẫu thuật để xử trí dính ruột sau mổ.

Phẫu thuật gỡ dính sau mổ là phẫu thuật ngoại khoa phần ổ bụng hoặc ngoài phúc mạc nhằm phân tách tối đa theo yêu cầu và theo giải phẫu ổ bụng, bộc lộ các phần nội tạng và mạc treo mạc nối phúc mạc thành phúc mạc, khoang ổ bụng để xử trí các vết dính.

Phẫu thuật gỡ dính sau mổ có thể mổ nội soi hoặc mổ mở vào ổ bụng.

2.1. Người bệnh

Trước khi phẫu thuật gỡ dính bệnh nhân cần phải nhịn ăn uống ít nhất 6 giờ. Đồng thời vệ sinh toàn thân sạch sẽ, nhất là vùng mổ. Tùy từng trường hợp mà bệnh nhân được chỉ định làm thêm các xét nghiệm kiểm tra thêm.

Bệnh nhân sẽ được khám gây mê trước mổ để đảm bảo an toàn.

2.2. Phương tiện hỗ trợ phẫu thuật

• Bộ dụng cụ mổ cơ bản tùy theo mổ nội soi hay mổ mở ổ bụng
• Bàn mổ đa năng điều chỉnh nhiều tư thế

3.1. Tư thế người bệnh

Bệnh nhân được hướng dẫn nằm ngửa hoặc ngửa dạng chân

3.2. Vô cảm

Bệnh nhân được gây mê toàn thân, có thể kết hợp với các kỹ thuật giảm đau toàn thân sau mổ và giãn cơ phối hợp hồi sức ngoại khoa giúp thông khí tuần hoàn tốt. Tránh phù nề xung huyết mạc treo nội tạng nhằm giúp ca mổ diễn ra an toàn.

3.3. Kỹ thuật mổ

• Bác sĩ chọn vị trí mổ, độ rộng vết mổ để chọn điểm bắt đầu mở bụng phù hợp nhất. Mở bụng theo đúng nguyên tắc từ ngoài vào trong, đi từng lớp để giải phẫu, vừa mở bụng vừa gỡ dính, bắt đầu từ chỗ dính ít nhất.
• Gỡ dính vùng mạc treo, mạc nối, thành bụng và nội tạng. Gỡ dính bóc tách phẫu tích đúng của giải phẫu phôi thai học nguyên bản, phẫu thích tất cả chỗ dính theo đúng chỉ định ban đầu, hạn chế tối đa các tác động có thể làm nội tạng mạch máu thần kinh bạch huyết bị tổn thương
• Gỡ dính các tổn thương phức tạp do dính xoắn khó
• Hút rửa ổ bụng làm giảm nguy cơ bị dính ruột trở lại, sắp xếp nội tạng theo đúng giải phẫu
• Đóng ổ bụng theo đúng các lớp giải phẫu

• Theo dõi bệnh nhân theo nguyên tắc sau mổ bụng
• Chăm sóc bệnh nhân toàn diện, không ăn thức ăn bằng miệng mà truyền thức ăn qua đường tĩnh mạch cho đến khu nhu động ruột bình thường trở lại
• Chăm sóc vết mổ tránh nhiễm trùng
• Theo dõi sonde dạ dày và rút khi bệnh nhân đã ổn định
• Theo dõi các triệu chứng như: nôn, đau bụng, chướng bụng, nhiễm trùng... để phát hiện sớm các biến chứng sau mổ
• Nếu bị biến chứng tắc ruột sau mổ với các dấu hiệu như: nôn, đau bụng, bí trung tiện, chướng bụng... thì cần điều trị càng sớm càng tốt, cho bệnh nhân dùng kháng sinh, hút dạ dày truyền dịch
• Ngoài ra, đề phòng các biến chứng như: chảy máu trong ổ bụng, bục vết mổ, thủng ruột, liệt ruột, rối loạn điện giải, suy thận, suy dinh dưỡng...

Thạc sĩ. Bác sĩ. Vũ Văn Quân đã có hơn 10 kinh nghiệm làm việc trong chuyên ngành Ngoại Tiêu Hóa Tổng Hợp chuyên khám và điều trị bệnh lý ngoại khoa của đường tiêu hóa, gan, mật, tụy và các bệnh lý của phúc mạc ổ bụng, thành bụng.