Vì sao cần sử dụng thuốc dự phòng trong điều trị hen phế quản

Bài viết được viết bởi Dược sĩ Bùi Thị Thanh Hà - Khoa Dược - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Trong điều trị hen, bên cạnh các thuốc giãn phế quản giúp người bệnh cắt cơn hen ngay lập tức, còn có thuốc giúp dự phòng làm giảm tần suất xuất hiện của các cơn hen cấp tính.

Các thuốc dự phòng hen có chứa corticoid, có tác dụng chống viêm mạnh. Mặc dù thuốc không có tác dụng giúp người bệnh dễ thở ngay lập tức khi có cơn khó thở cấp, việc sử dụng thuốc đều đặn có vai trò vô cùng quan trọng trong điều trị hen phế quản do:

• Thuốc ức chế viêm và phù nề trong đường thở, giúp dự phòng cơn hen, giảm tần suất xuất hiện cơn hen cấp.
• Khi được dùng đều đặn và đúng kỹ thuật, thuốc làm cho đường thở trở nên ít nhạy cảm hơn với các tác nhân gây dị ứng. Nghĩa là người bệnh sẽ đỡ bị phản ứng (lên cơn hen cấp) hơn ngay cả khi tiếp xúc với các tác nhân vốn có thể gây cơn hen cho người bệnh.
• Trong cơn hen cấp, thuốc làm giảm phù nề đường thở, giúp các thuốc giãn phế quản tới được đường thở và phát huy tác dụng.

Có rất nhiều loại thuốc dự phòng hen trên thị trường. Mặc dù tất cả thuốc dự phòng hen đều có chứa corticosteroid, các thuốc khác nhau ở loại corticosteroid, mức độ mạnh – yếu, loại thuốc giãn phế quản kết hợp cùng và dụng cụ xịt hít để đưa thuốc vào đường thở. Một số dụng cụ xịt hít chính thường được chia thành 2 loại chính:

• Dụng cụ xịt định liều (VD: Bình xịt định liều Flixotide®): đưa thuốc vào đường thở bằng cách xịt thẳng vào miệng. Với loại này, người bệnh nên sử dụng kèm với buồng đệm để cho hiệu quả tốt nhất.
• Bình hít bột khô (VD: Seretide® accuhaler, Symbicort® turbuhaler): người bệnh cần hít mạnh để hít thuốc ở dạng bột vào miệng.

Thuốc dự phòng hen không làm bạn cảm thấy khỏe hơn ngay lập tức. Nhưng khi bạn sử dụng thuốc dự phòng hen đều đặn hàng ngày theo đúng chỉ dẫn của bác sỹ và có kỹ thuật sử dụng dụng cụ xịt hít tốt, bạn sẽ sớm nhận ra những thay đổi trong bệnh lý của mình. Ví dụ, bạn có thể nhận thấy:

• Bạn ít nhạy cảm hơn trước các tác nhân mà trước đây thường gây cơn hen cho bạn như khói thuốc lá, cảm lạnh, cúm... do đường thở của bạn giờ đây đã bớt nhạy cảm hơn
• Bạn có thể vận động mạnh dễ dàng hơn
• Bạn có thể ngủ ngon hơn, không bị thức giấc bởi cơn khó thở, không bị ho về đêm
• Số lần bạn cần sử dụng thuốc cắt cơn hen giảm đi

Để đạt được hiệu quả bảo vệ hen tốt nhất, bạn cần làm những việc sau đây:

• Đi khám thường xuyên theo đúng hẹn: Rất nhiều người bị hen cần sử dụng thuốc dự phòng hen. Hãy trao đổi với bác sĩ của bạn xem bạn có cần sử dụng thuốc dự phòng không và bác sĩ sẽ lựa chọn cho bạn loại thuốc thích hợp. Tùy theo tình trạng kiểm soát hen của bạn mà bác sĩ có thể sẽ thay đổi loại thuốc dự phòng bạn cần sử dụng.
• Xây dựng thói quen sử dụng thuốc đều đặn, đúng giờ: Dùng thuốc ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe, không có triệu chứng gì của hen cả. Điều này là rất quan trọng, vì tác dụng bảo vệ của thuốc cần thời gian để phát huy tác dụng. Nếu bạn ngừng dùng thuốc vài ngày liên tục, tác dụng bảo vệ sẽ mất đi. Để đạt được hiệu quả bảo vệ tốt nhất.
• Sử dụng thuốc đúng cách: kỹ thuật xịt hít đúng là yếu tố rất quan trọng để thuốc vào được đến vị trí cần phát huy tác dụng (đường thở) mà không phải đọng lại trong miệng gây tác dụng phụ. Hãy trao đổi với dược sĩ của bạn mỗi khi mua thuốc để được tư vấn cách sử dụng bình xịt đúng cách.

Thuốc dự phòng hen thường an toàn và dễ sử dụng với đại đa số người bệnh. Một số tác dụng phụ có thể gặp bao gồm: khàn tiếng, nấm miệng. Những tác dụng phụ này chủ yếu do kỹ thuật hít của người bệnh không đúng khiến cho thuốc đọng ở miệng và cổ họng mà không đi được vào đường thở. Để tránh các tác dụng phụ trên, bạn có thể:

• Sử dụng buồng đệm cùng với bình xịt định liều
• Sử dụng thuốc đúng kỹ thuật. trao đổi với dược sĩ của bạn để được tư vấn kỹ hơn
• Luôn luôn súc miệng sạch và nhổ đi sau khi sử dụng thuốc.

Ngay cả khi bạn sử dụng rất tốt thuốc dự phòng hen, bạn vẫn cần chuẩn bị thuốc cắt cơn sẵn sàng mọi lúc mọi nơi do nếu cơn hen cấp xảy ra, thuốc dự phòng hen sẽ không có vai trò giúp bạn đỡ khó thở ngay lập tức như thuốc cắt cơn. Ngoại lệ, nếu bạn được bác sĩ kê đơn Symbicort® để dự phòng hen, hãy hỏi bác sĩ xem bạn có thể dùng luôn Symbicort làm thuốc cắt cơn hen được không.

Lưu ý: Nếu bạn cần xịt thuốc cắt cơn trên 3 lần/tuần, đấy có thể là dấu hiệu cơn hen của bạn không được kiểm soát tốt. Bạn nên đi khám bác sỹ ngay để đánh giá lại tình trạng hen. Có thể thuốc dự phòng hen của bạn sẽ cần thay đổi.