Thuốc Simvastatin: Công dụng, chỉ định và lưu ý khi dùng

Thuốc simvastatin, một nhóm thuốc được gọi là statin, có tác dụng để làm giảm mức cholesterol trong máu. Khi lượng cholesterol dư thừa tích tụ trong thành mạch máu, đây sẽ làm tăng khả năng bị đau tim hoặc đột quỵ. Simvastatin khi vào cơ thể sẽ ngăn chặn một loại enzyme sản xuất cholesterol trong gan và làm chậm quá trình sản xuất cholesterol trong cơ thể.

Điều trị bằng các thuốc làm thay đổi lipid máu là một thành phần của can thiệp đa yếu tố nguy cơ ở những người có nguy cơ mắc bệnh mạch máu do xơ vữa động mạch tăng lên đáng kể do tăng cholesterol máu. Điều trị bằng thuốc được chỉ định như một biện pháp bổ trợ cho chế độ ăn kiêng khi mà chế độ ăn hạn chế chất béo bão hòa và cholesterol cũng như các biện pháp không dùng thuốc khác đơn thuần là không đủ. Ở những bệnh nhân bị bệnh mạch vành hoặc có nguy cơ cao mắc phải, có thể bắt đầu dùng simvastatin đồng thời với chế độ ăn kiêng.

Thuốc giúp giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch do xơ vữa và các biến cố tim mạch. Ở những bệnh nhân có nguy cơ cao bị biến cố mạch vành do bệnh tim mạch hiện có, bệnh tiểu đường, bệnh mạch ngoại vi, tiền sử đột quỵ hoặc bệnh mạch máu não khác, thuốc simvastatin được chỉ định để:

• Giảm nguy cơ tử vong toàn bộ bằng cách giảm tử vong do bệnh tim mạch do xơ vữa.
• Giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ không gây tử vong.
• Giảm nhu cầu về các thủ thuật tái thông mạch vành.
• Tăng lipid máu.

Thuốc simvastatin có tác dụng để:

• Giảm mức tăng cholesterol toàn phần, cholesterol trọng lượng phân tử thấp (LDL-C), apolipoprotein B (ApoB) và triglyceride; đồng thời làm tăng cholesterol trọng lượng phân tử cao (HDL-C) ở bệnh nhân tăng lipid máu nguyên phát hoặc rối loạn lipid máu hỗn hợp.
• Giảm triglyceride ở bệnh nhân tăng triglyceride máu.
• Giảm triglyceride và cholesterol trọng lượng phân tử rất thấp (VLDL-C) ở những bệnh nhân bị rối loạn chuyển hóa protein máu nguyên phát.
• Giảm tổng hợp cholesterol toàn phần và LDL-C ở những bệnh nhân bị tăng cholesterol máu gia đình đồng hợp tử như một biện pháp hỗ trợ cho các phương pháp điều trị hạ lipid khác hoặc nếu các phương pháp điều trị như vậy không khả dụng.
• Với bệnh nhân vị thành niên bị tăng cholesterol máu gia đình dị hợp tử, thuốc simvastatin được chỉ định như một chất bổ trợ cho chế độ ăn kiêng để giảm mức cholesterol toàn phần, LDL-C và ApoB.

Liều thông thường của thuốc simvastatin là 20 đến 40 miligam mỗi ngày một lần, vào cùng thời điểm mỗi ngày.

Luôn dùng simvastatin với liều như bác sĩ chỉ định, kèm có hoặc không có thức ăn. Để giảm lượng cholesterol hiệu quả, phải duy trì dùng simvastatin mỗi ngày. Nếu quên một liều, hãy uống ngay khi nhớ ra trong ngày đó. Tuy nhiên, nếu gần đến thời điểm của liều tiếp theo, chỉ cần dùng liều tiếp theo vào đúng thời điểm. Không dùng gấp đôi liều lượng.

3.1 Trước khi bắt đầu dùng simvastatin

• Nếu người bệnh có vấn đề về gan hoặc thận, tuyến giáp, tiểu đường, đang cố gắng mang thai hay nghĩ rằng có thể đang mang thai hoặc đang cho con bú, uống nhiều rượu, từng bị hay bị rối loạn cơ,..., phải nói với bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi bắt đầu dùng thuốc.
• Đôi khi một loại thuốc không phù hợp với những người mắc một số tình trạng nhất định hoặc chỉ có thể được sử dụng một cách thận trọng mà bác sĩ, dược sĩ sẽ cho biết.

3.2 Trong khi dùng simvastatin

• Ăn nhiều bưởi trong khi dùng simvastatin có thể làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ. Tuy nhiên, ăn không quá nửa quả bưởi hoặc uống không quá một ly (250ml) nước bưởi mỗi ngày sẽ không thành vấn đề gì nếu đang dùng statin.
• Cần tái khám tại bác sĩ định kì và làm xét nghiệm bilan lipid máu thường xuyên khi bắt đầu dùng simvastatin để đảm bảo liều lượng phù hợp.
• Để có được đầy đủ lợi ích của statin, điều quan trọng là phải giữ một chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên. Hạn chế uống rượu khi đang dùng simvastatin. Uống nhiều rượu bia có thể làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ nghiêm trọng.

3.3 Các tác dụng phụ có thể xảy ra khi dùng thuốc simvastatin

Giống như tất cả các loại thuốc khác, thuốc simvastatin có thể gây ra tác dụng phụ, mặc dù không phải ai cũng mắc phải. Thường thì các tác dụng phụ sẽ cải thiện khi cơ thể quen với loại thuốc mới. Một số tác dụng phụ có thể kể đến như:

• Đau hoặc yếu cơ:

Một số người sẽ bị đau hoặc yếu cơ khi dùng statin. Điều này hiếm khi nghiêm trọng và thường biến mất theo thời gian. Nếu cơn đau xuất hiện ngay sau khi bắt đầu dùng statin hoặc trở nên tồi tệ hơn, hãy đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ kiểm tra một loại enzyme gọi là creatine kinase để xem liệu các cơn đau nhức có thể do statin gây ra hay làm trầm trọng hơn không.

Nếu vậy: một liều thấp hơn hoặc một statin khác có thể được kê đơn, hoặc có thể chọn tiếp tục sống chung với những cơn đau nhức vì những lợi ích của statin hoặc có thể thảo luận về việc ngừng dùng statin với bác sĩ. Bác sĩ cũng sẽ muốn kiểm tra một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng được gọi là tiêu cơ vân và sẽ kiểm tra bất kỳ loại thuốc nào khác đang dùng. Rối loạn cơ vân có thể do tương tác giữa statin và một số loại thuốc khác bao gồm cả kháng sinh.

• Tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2:

Có một khả năng nhỏ là statin có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2. Tuy nhiên, những người có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường nên dùng statin nếu cần thiết để giúp giảm cholesterol.

Điều này là do lợi ích tổng thể về sức khỏe của việc dùng statin và ngăn ngừa cơn đau tim hoặc đột quỵ được coi là lớn hơn các vấn đề do bệnh đái tháo đường gây ra.

Các tác dụng phụ khác:

• Tiêu chảy.
• Đau dạ dày.
• Đầy hơi trong bụng.
• Buồn nôn, cảm thấy buồn nôn.
• Ho khan.
• Giảm cân đột ngột.
• Sốt âm ỉ.
• Vấn đề về gan như nước tiểu sẫm màu, vàng da hoặc mắt, đau nhói ở vùng dạ dày.
• Các dấu hiệu của phản ứng dị ứng, chẳng hạn như ngứa da và phát ban.

Các tương tác thuốc có thể gặp phải khi dùng chung với thuốc simvastatin, trong đó có cả các thuốc nhóm tim mạch:

• Các chất ức chế CYP3A4 mạnh: Simvastatin, giống như một số chất ức chế HMG-CoA reductase khác, là chất nền của CYP3A4. Simvastatin được chuyển hóa bởi CYP3A4 nhưng không có hoạt tính ức chế CYP3A4; do đó nó được cho là không ảnh hưởng đến nồng độ trong huyết tương của các thuốc khác được chuyển hóa bởi CYP3A4.
• Nồng độ cao trong huyết tương của hoạt tính ức chế HMG-CoA reductase làm tăng nguy cơ mắc bệnh cơ và tiêu cơ vân, đặc biệt khi dùng simvastatin liều cao hơn. Vì vậy, chống chỉ định sử dụng đồng thời các thuốc cũng có tác dụng ức chế mạnh CYP3A4. Tuy nhiên, nếu không thể tránh khỏi việc điều trị bằng itraconazole, ketoconazole, posaconazole, voriconazole, erythromycin, clarithromycin hoặc telithromycin thì phải tạm ngừng điều trị bằng simvastatin trong quá trình điều trị.
• Cyclosporine hoặc Danazol: Nguy cơ mắc bệnh cơ, bao gồm tiêu cơ vân tăng lên khi dùng đồng thời cyclosporine hoặc danazol. Do đó, chống chỉ định sử dụng đồng thời các thuốc này.
• Thuốc hạ lipid máu khác cũng có thể gây ra bệnh cơ khi dùng một mình, ví dụ như gemfibrozil.
• Amiodarone, Dronedarone, Ranolazine, hoặc thuốc chẹn kênh canxi: Nguy cơ mắc bệnh cơ, bao gồm tiêu cơ vân, tăng lên khi dùng đồng thời amiodarone, dronedarone, ranolazine hoặc thuốc chẹn kênh canxi như verapamil, diltiazem hoặc amlodipine.
• Niacin: Các trường hợp bệnh cơ / tiêu cơ vân đã được ghi nhận khi dùng chung simvastatin với các sản phẩm chứa niacin.
• Digoxin: Trong một nghiên cứu, dùng đồng thời digoxin với simvastatin làm tăng nhẹ nồng độ digoxin trong huyết tương. Bệnh nhân dùng digoxin nên được theo dõi thích hợp khi bắt đầu dùng simvastatin.
• Thuốc chống đông máu Coumarin: Thời gian prothrombin nên được xác định trước khi bắt đầu dùng simvastatin và thường xuyên trong thời gian điều trị để đảm bảo rằng không xảy ra sự thay đổi đáng kể thời gian prothrombin. Khi thời gian prothrombin ổn định đã được ghi lại, có thể theo dõi thời gian prothrombin ở những khoảng thời gian thường được khuyến cáo cho bệnh nhân dùng thuốc chống đông coumarin. Nếu liều simvastatin được thay đổi hoặc ngừng sử dụng, nên lặp lại quy trình tương tự. Liệu pháp simvastatin không liên quan đến chảy máu hoặc thay đổi thời gian prothrombin ở bệnh nhân không dùng thuốc chống đông máu.
• Colchicine: Các trường hợp bệnh cơ, bao gồm tiêu cơ vân, đã được báo cáo khi dùng chung simvastatin với colchicine, và nên thận trọng khi kê đơn simvastatin với colchicine.

Tóm lại, vì giảm cholesterol giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim và mạch máu, việc sử dụng thuốc simvastatin, hay nhóm thuốc statin nói chung, là một thành phần cơ bản trong điều trị các bệnh tim mạch do xơ vữa. Do những lợi ích lâu dài, việc dùng simvastatin cần đều đặn, kết hợp chế độ ăn lành mạnh, luyện tập nhằm đạt được hiệu quả tối ưu.

Nguồn tham khảo: healthnavigator.org.nz, rxlist.com, webmd.com