Thuốc Alyacen: Công dụng, chỉ định và lưu ý khi dùng

Thuốc Alyacen là thuốc tránh thai kết hợp có thành phần chính là hormone Progestin và hormone Estrogen. Để sử dụng thuốc hiệu quả, cần lưu ý về cách dùng thuốc đúng theo quy định.

Thuốc Alyacen là thuốc tránh thai kết hợp thường được dùng để ngăn ngừa quá trình rụng trứng. Thuốc hoạt động chủ yếu bằng cách ngăn chặn sự phóng thích của trứng trong chu kỳ kinh nguyệt. Đồng thời, làm cho chất dịch âm đạo dày hơn để ngăn cản tinh trùng tiến vào gặp trứng (thụ tinh) và thay đổi niêm mạc tử cung để ngăn cản trứng đã thụ tinh gắn vào. Nếu trứng đã thụ tinh không bám được vào thành tử cung, chúng sẽ được đẩy ra ngoài cơ thể.

Ngoài việc ngăn ngừa mang thai, thuốc Alyacen còn làm đều chu kỳ kinh nguyệt, giảm tình trạng mất máu và đau bụng kinh, hạn chế nguy cơ u nang buồng trứng và có thể điều trị mụn trứng cá. Tuy nhiên, dùng thuốc Alyacen không giúp bảo vệ bạn hoặc đối tác của bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục (như HIV, bệnh lậu, Chlamydia). Do vậy hãy chủ động bảo vệ bản thân bằng những phương pháp khác nếu có nguy cơ.

Thuốc Alyacen thường được dùng theo đường uống theo chỉ dẫn của bác sĩ, liều dùng thường là 1 viên/ngày. Hãy chọn một khung giờ trong ngày mà bạn dễ nhớ và uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Cần lưu ý là nên uống thuốc tránh thai Alyacen chính xác theo quy định. Đối với nhiều chủng loại thuốc tránh thai, lượng hormone Progestin và hormone Estrogen hoạt tính có trong mỗi viên thuốc sẽ khác nhau vào những thời điểm khác nhau trong chu kỳ. Do đó, điều rất quan trọng là bạn phải làm theo hướng dẫn trên vỏ thuốc. Bắt đầu với viên đầu tiên trong vỉ thuốc và uống theo đúng thứ tự, đừng bỏ qua bất kỳ liều nào vì bạn sẽ có nguy cơ có thai như bình thường. Nếu đã lỡ quên liều hãy thay bằng vỉ thuốc mới hoặc uống thuốc vào thời gian khác so với thông thường.

Tình trạng nôn mửa hoặc tiêu chảy có thể hạn chế hiệu quả của thuốc tránh thai Alyacen. Nếu có những tình trạng trên, bạn có thể cần sử dụng phương pháp ngừa thai dự phòng (chẳng hạn như dùng bao cao su, chất diệt tinh trùng).

Nếu bạn bị đau bụng hoặc buồn nôn khi dùng thuốc Alyacen, nên uống thuốc sau bữa ăn tối hoặc trước khi đi ngủ. Bạn cũng có thể dùng thuốc vào thời điểm khác trong ngày dễ nhớ hơn. Bất kể bạn dùng lịch dùng thuốc nào, điều rất quan trọng là phải uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày, cách nhau 24 giờ.

Thuốc tránh thai thường có loại bao gồm 21 viên thuốc hoạt tính, hoặc loại 28 viên (gồm 21 viên hoạt tính và 7 viên không hoạt tính).

• Nếu bạn đang dùng loại vỉ 21 viên, hãy uống 1 viên thuốc có hoạt tính (có hormone) một lần/ngày trong 21 ngày liên tiếp. Hết vỉ thì nghỉ 7 ngày (không dùng bất kỳ viên nào) rồi uống vỉ tiếp theo nếu có nhu cầu tránh thai tiếp.
• Nếu bạn đang dùng loại vỉ 28 viên, duy trì lịch uống thuốc tương tự như trên và uống tiếp 7 viên không hoạt tính với liều lượng 1 viên/lần/ngày trong 7 ngày liên tiếp.

Nếu đây là lần đầu tiên bạn dùng thuốc này và không phải chuyển từ một hình thức ngừa thai nội tiết tố khác (như miếng dán tránh thai, loại thuốc tránh thai khác), hãy uống viên đầu tiên trong vỉ vào Chủ nhật đầu tiên sau khi bắt đầu chu kỳ hoặc vào ngày đầu tiên của kỳ kinh. Nếu kỳ kinh của bạn bắt đầu vào Chủ nhật, hãy bắt đầu dùng thuốc này vào ngày đó. Chỉ sử dụng phương pháp trong chu kỳ đầu tiên và kết hợp thêm một hình thức ngừa thai không chứa nội tiết tố khác (như bao cao su, chất diệt tinh trùng) trong 7 ngày đầu để tránh thai cho đến khi thuốc có đủ thời gian để phát huy tác dụng. Nếu bắt đầu vào ngày đầu tiên của kỳ kinh, bạn không cần phải sử dụng biện pháp tránh thai dự phòng trong tuần đầu tiên.

Ngoài ra, bạn hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ nếu muốn chuyển từ các hình thức kiểm soát sinh sản nội tiết tố khác (như miếng dán, thuốc tránh thai khác) sang thuốc tránh thai này.

Cũng tương tự như nhiều loại thuốc tránh thai khác, thuốc Alyacen có thể mang lại một số tác dụng phụ như: buồn nôn, nôn mửa, nhức đầu, đầy bụng, căng tức ngực, sưng mắt cá chân / bàn chân (tình trạng giữ nước) hoặc thay đổi cân nặng. Hãy báo cho bác sĩ nếu bạn gặp tác dụng phụ nghiêm trọng như: nổi u cục ở vú, thay đổi cảm xúc, tâm trạng, đau dạ dày, đau bụng dữ dội, xuất huyết âm đạo bất thường (chẳng hạn như ra máu liên tục, ra máu đột ngột nhiều, trễ kinh), nước tiểu sẫm màu, vàng mắt, vàng da. Nếu bạn trễ kinh 2 lần liên tiếp (hoặc 1 kỳ kinh nếu thuốc chưa được sử dụng đúng cách), hãy liên hệ với bác sĩ để thử thai.

Liên hệ trợ giúp y tế ngay lập tức nếu thấy các phản ứng nguy kịch như đau ngực/hàm/cánh tay trái, lú lẫn, chóng mặt, ngất xỉu đột ngột, đau/sưng/nóng ở bẹn hoặc bắp chân, khó nói, khó thở đột ngột/thở nhanh, đau nhức đầu bất thường, đổ mồ hôi bất thường, yếu một bên cơ thể, các vấn đề về thị lực (chẳng hạn như song thị, mù một phần hoặc hoàn toàn) .

Trường hợp dị ứng với thuốc Alyacen cũng hiếm khi xảy ra. Tuy nhiên nếu thấy bất kỳ dấu hiệu của dị ứng nghiêm trọng như: chóng mặt nghiêm trọng, phát ban, khó thở, ngứa và sưng ở mặt, lưỡi, cổ họng...thì hãy tìm đến trợ giúp y tế càng sớm càng tốt.

Trước khi dùng thuốc Alyacen, hãy lưu ý một số vấn đề sau:

• Nếu bạn bị dị ứng với bất kỳ loại hormone Estrogen nào (như Ethinyl estradiol, Mestranol) hoặc bất kỳ hormone Progestin nào (như Norethindrone, Desogestrel) hoặc bất kỳ tình trạng nào khác, hãy thông báo ngay cho bác sĩ;
• Trao đổi với bác sĩ về tiền sử bệnh lý của bệnh nhân, đặc biệt là tình trạng huyết khối ở chân, mắt, phổi; rối loạn đông máu (do thiếu protein C hoặc protein S), huyết áp cao, bất thường ở vú, ung thư (đặc biệt là ung thư nội mạc tử cung hoặc ung thư vú), mức cholesterol hoặc mỡ máu cao, trầm cảm, bệnh tiểu đường, tiền sử gia đình hoặc cá nhân mắc một chứng rối loạn sưng nào đó (phù mạch, sưng tấy, phù nề), các vấn đề về túi mật, đau đầu/đau nửa đầu nặng, các vấn đề về tim, tiền sử vàng mắt, vàng da trong khi mang thai hoặc trong khi sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết tố (như thuốc tránh thai, miếng dán), bệnh thận, bệnh gan, đột quỵ, các vấn đề về tuyến giáp, xuất huyết âm đạo không rõ nguyên nhân.
• Nếu bạn bị bệnh tiểu đường, thuốc Alyacen có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu của bạn. Hãy thường xuyên kiểm tra lượng đường trong máu và chia sẻ kết quả với bác sĩ. Nếu có triệu chứng lượng đường trong máu cao như tăng khát, đi tiểu nhiều, hãy báo ngay cho bác sĩ để được điều chỉnh lại đơn thuốc tiểu đường, gợi ý chương trình tập thể dục hoặc chế độ ăn uống phù hợp với bạn.
• Thuốc Alyacen không nên được sử dụng trong thời kỳ mang thai. Nếu bạn có thai hoặc nghi ngờ mang thai, hãy báo cho bác sĩ ngay lập tức. Nếu bạn vừa sinh con hoặc sảy thai/ phá thai, hãy trao đổi với bác sĩ về các cách kiểm soát sinh sản đáng tin cậy và tìm hiểu thời điểm an toàn để bắt đầu sử dụng thuốc tránh thai chứa hormone Estrogen, chẳng hạn như thuốc này.

Phản ứng tương tác thuốc có thể thay đổi công dụng của thuốc hoặc tăng nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng. Vì vậy, người bệnh nên liệt kê tên và thông tin những loại thuốc mà mình đang sử dụng cho bác sĩ. Không tự ý sử dụng, ngừng hoặc thay đổi liều lượng thuốc nếu chưa hỏi ý kiến bác sĩ.

• Một số loại thuốc có thể phản ứng với Alyacen bao gồm: chất ức chế Aromatase (như Anastrozole, Exemestane), Ospemifene, Tamoxifen, Tizanidine, acid Tranexamic, các thuốc kết hợp được sử dụng để điều trị viêm gan C mãn tính (như Paritaprevir /Ombitasvir/ Ritonavir...).
• Một số loại thuốc có thể tác động giảm lượng hormone kiểm soát sinh sản khiến thuốc tránh thai Alyacen hoạt động kém hiệu quả hơn, có thể dẫn đến mang thai. Ví dụ bao gồm Griseofulvin, Modafinil, Rifamycins (như Rifampin, Rifabutin), thuốc dùng để điều trị co giật (như Barbiturat, Carbamazepin, Felbamate, Phenytoin, Primidone, Topiramate), thuốc điều trị HIV (như Nelfinavir, Nevirapine Ritonavir), và một số thuốc khác.

Hãy cho bác sĩ biết khi bạn bắt đầu sử dụng bất kỳ loại thuốc mới nào và cân nhắc xem có nên sử dụng thêm biện pháp tránh thai đáng tin cậy hay không. Ngoài ra nếu thấy bất kỳ đốm mới trên da hoặc chảy máu đột ngột, hãy nói ngay cho bác sĩ vì đây có thể là dấu hiệu cho thấy biện pháp tránh thai của bạn chưa hoạt động tốt.

Thuốc Alyacen có thể ảnh hưởng đến kết quả một số xét nghiệm (như đánh giá các yếu tố đông máu, tuyến giáp) dẫn đến kết quả sai. Hãy đảm bảo rằng bác sĩ và nhân viên xét nghiệm biết bạn đang sử dụng thuốc tránh thai này.

Nếu sử dụng thuốc Alyacen quá liều và thấy các triệu chứng như ngất xỉu hoặc khó thở, cần đưa người bệnh đi cấp cứu ngay. Một số dấu hiệu quá liều khác có thể xảy ra là buồn nôn, nôn mửa dữ dội, chảy máu âm đạo bất thường. Không dùng chung thuốc này với những loại thuốc khác. Ngoài ra, phụ nữ được khuyến khích nên khám sức khỏe định kỳ, bao gồm các xét nghiệm y tế (như đo huyết áp, khám vú, khám vùng chậu, phết tế bào cổ tử cung) để theo dõi tình trạng sức khỏe và kiểm tra các tác dụng phụ. Nên kiểm tra ngực thường xuyên và báo cáo cho bác sĩ nếu thấy bất kỳ cục u nào xuất hiện.

Hãy tham khảo thông tin trên bao bì thuốc để biết cách xử lý khi quên liều. Bạn có thể cần sử dụng biện pháp ngừa thai dự phòng (như bao cao su, chất diệt tinh trùng) để tránh thai. Tuy nhiên nếu bạn thường xuyên quên uống thuốc đúng theo lịch, hãy thảo luận với bác sĩ về việc chuyển sang một hình thức tránh thai khác.

Bảo quản thuốc Alyacen ở nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng và độ ẩm. Tránh không bảo quản thuốc ở phòng tắm. Giữ thuốc xa tầm tay của trẻ em và phạm vi hoạt động của vật nuôi. Thuốc Alyacen là loại thuốc tránh thai kết hợp. Để tránh tác dụng phụ của thuốc, bạn cần thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Nguồn tham khảo: webmd.com