Tác dụng và chống chỉ định của thuốc Sitagliptin 100 mg

Thuốc Sitagliptin là một thuốc điều trị đái tháo đường thế hệ mới, tác động vào cơ chế khác so với các thuốc điều trị đái tháo đường trước đây. Vậy tác dụng và chống chỉ định của thuốc Sitagliptin 100 mg là gì?

Sitagliptin là thuốc điều trị bệnh đái tháo đường týp 2 thế hệ mới. Thuốc có tác dụng ức chế mạnh, chọn lọc cao trên enzyme dipeptidyl peptidase 4 (DPP-4).

Hai hormon nội tiết: Glucagon like peptid-1 – GLP-1 và polypeptid kích thích insulin phụ thuộc glucose (Glucose-dependent insulinotropic polypeptide - GIP) được giải phóng ở đường tiêu hoá liên tục cả ngày và mức độ hai hormon này trong máu tăng lên sau bữa ăn. Hai chất này là một phần của hệ thống điều hòa sự ổn định của glucose của cơ thể. Khi nồng độ glucose máu bình thường hoặc tăng cao thì hai horrmon GLP-1 và GIP sẽ tăng quá trình tổng hợp và giải phóng insulin từ tế bào beta của tụy bằng cách kích hoạt AMP vòng trong tế bào. GLP-1 còn làm giảm tiết glucagon từ tế bào alpha của tuỵ, dẫn đến làm giảm sản xuất lượng glucose ở gan. Tuy nhiên, sau khi được sản xuất thì hai hormon này nhanh chóng bị bất hoạt bởi enzyme DPP-4. Sitagliptin có tác dụng ức chế enzyme này, từ đó làm tăng nồng độ và kéo dài thời gian hoạt động của hai hormon trên. Do đó, Sitagliptin cũng có tác dụng làm tăng giải phóng insulin và giảm glucagon trong tuần hoàn.

Nghiên cứu cho thấy việc dùng thuốc ở bệnh nhân đái tháo đường typ 2, khi dùng thuốc Sitagliptin sẽ có tác dụng ức chế hoạt tính của enzym DPP-4 trong 24h. Sau khi uống đường glucose hoặc sau ăn, quá trình ức chế này sẽ tăng đến 2-3 lần làm tăng hoạt tính của GLP-1 và GIP trong tuần hoàn, từ đó giúp làm giảm nồng độ glucagon và tăng đáp ứng của insulin với glucose, làm tăng nồng độ peptide C và insulin. Nhưng nghiên cứu trên người khoẻ mạnh, việc dùng thuốc Sitagliptin không làm giảm đường máu và không gây hạ đường huyết. Nghiên cứu trên điện tim với người khoẻ mạnh dùng liều 100mg không làm ảnh hưởng đến điện tim, nhưng với liều 800mg làm thay đổi khoảng QT sau 3 giờ uống thuốc. Ở bệnh nhân đái tháo đường typ 2, với liều 100mg hay 200mg không làm thay đổi khoảng QT trên điện tim.

Nhờ tác dụng của thuốc mà Sitagliptin được chỉ định dùng trong các trường hợp sau:

• Đơn trị liệu: Sitagliptin được chỉ định dùng đơn độc để điều trị đái tháo đường và kết hợp với chế độ ăn kiêng, tập luyện để cải thiện việc kiểm soát đường huyết.
• Điều trị phối hợp: Thuốc Sitagliptin được chỉ định kết hợp với thuốc metformin, insulin, sulfonylurea... trong trường hợp điều trị bằng một thuốc kết hợp với chế độ ăn kiêng và tập luyện nhưng vẫn không kiểm soát được đường huyết.

Những trường hợp không sử dụng thuốc Sitagliptin 100mg bao gồm:

• Người mẫn cảm với hoạt chất chính Sitagliptin hay mẫn cảm bất cứ thành phần nào của thuốc.
• Đái tháo đường týp I hay còn được gọi là đái tháo đường phụ thuộc insulin. Bởi trường hợp này cơ thể không còn khả năng tiết insulin.
• Đái tháo đường đang bị nhiễm toan ceton.
• Thận trọng dùng cho người cao tuổi, suy thận ở tất cả mức độ, phụ nữ có thai và cho con bú, người cao tuổi, người có tiền sử viêm tụy.

• Khi người bệnh dùng thuốc cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như hạ đường huyết, chóng mặt, đau đầu, táo bón, phản ứng dị ứng... Ngoài ra, còn xảy ra tác dụng phụ đã được báo cáo đó là viêm tụy cấp, nếu nặng có thể dẫn tới tử vong. Cần tiến hành theo dõi các biểu hiện của bệnh viêm tụy cấp có thể xảy ra như buồn nôn, nôn, chán ăn, đau bụng nhiều kéo dài. Nếu nghi ngờ viêm tụy, phải ngừng dùng Sitagliptin và người bệnh cần tới bệnh viện ngay để được điều trị. Viêm tụy cấp thường xảy ra trong vòng 30 ngày đầu khi bắt đầu điều trị. Yếu tố nguy cơ bao gồm: Béo phì, người bệnh tăng cholesterol và tăng triglycerid trong máu.
• Khi dùng thuốc bệnh nhân cần cần đánh giá chức năng thận trước và định kỳ. Trên một số bệnh nhân đã xảy ra tác dụng phụ gây suy giảm chức năng thận như suy thận cấp và cần phải thẩm tách máu. Cần hết sức thận trọng sử dụng cho những người bệnh suy thận mọi giai đoạn.
• Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, không tự ý ngưng hay thay đổi việc điều trị.
• Trong thời gian bị stress do bị sốt, nhiễm khuẩn, sau phẫu thuật cơ thể có thể bị mất kiểm soát glucose huyết, nên người bệnh cần tạm ngừng dùng thuốc Sitagliptin và dùng insulin để kiểm soát. Áp dụng trị liệu bằng Sitagliptin có thể trở lại khi giai đoạn stress gây ra tăng glucose huyết cấp đã qua.
• Đối với phụ nữ mang thai và cho con bú: Chưa có kiểm chứng dùng thuốc này hiệu quả và an toàn cho hai đối tượng này. Cho nên không nên sử dụng và nếu dùng cần cân nhắc kỹ lợi ích và nguy cơ.
• Kết hợp chế độ ăn uống và tập luyện để nâng cao sức khoẻ, tăng hiệu quả điều trị bệnh.
• Thuốc Sitagliptin 100 mg có thể xảy ra tình trạng tương tác với các thuốc khác làm tăng, giảm tác dụng hay tăng nguy cơ độc tính của thuốc. Cho nên cần nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng để được tư vấn cách dùng hiệu quả nhất.

Thuốc Sitagliptin là một thuốc điều trị đái tháo đường thế hệ mới, tác động vào cơ chế khác so với các thuốc điều trị đái tháo đường trước đây. Để đảm bảo hiệu quả điều trị, người bệnh cần dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, dược sĩ chuyên môn.

Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.