Vai trò của chụp nhũ ảnh tầm soát cho nam giới có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư vú

Bài viết được viết bởi ThS, BS. Tống Dịu Hường, Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang

Ung thư vú không chỉ gặp ở nữ giới mà còn xuất hiện ở nam giới. Mặc dù tỷ lệ này rất thấp nhưng đặc biệt nguy hiểm bởi sự chủ quan của người bệnh dẫn đến việc phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn. Chụp nhũ ảnh là một trong những phương pháp tầm soát ung thư vú cho nam giới rất hiệu quả ngay cả khi chưa có triệu chứng xuất hiện.

Ung thư vú ở nam giới rất hiếm, nhưng nó vẫn xảy ra. Hầu hết nam giới không nên tầm soát ung thư vú. Nó chỉ được khuyên dùng cho một số nam giới có nguy cơ mắc ung thư vú cao.

Nam giới trong nhóm nguy cơ cao là những người:

• Có tiền sử ung thư vú trước đó
• Hoặc có gen đột biến liên quan đến ung thư vú như BRCA2 hoặc mức độ nhẹ hơn là BRCA1. Một người đàn ông có thể thừa hưởng đột biến gen BRCA2 hoặc BRCA1 từ mẹ hoặc cha của mình. Và, một người đàn ông có gen đột biến BRCA1 / 2 có thể truyền đột biến này cho con gái và con trai của họ.
• Hoặc trong gia đình có người từng bị ung thư vú: là họ hàng cấp độ một bao gồm mẹ, cha, chị em gái, anh em và con cái.

Đối với nam giới có nguy cơ cao đã nêu ở trên cần thiết phải biết cách tự khám vú và nên đi khám vú hàng năm

• Dấu hiệu phổ biến nhất của ung thư vú ở nam giới là một khối u không đau. Là một vùng dày lên hoặc là một khối cứng ở ngực hoặc vùng dưới cánh tay, nhưng cũng có thể là một khối mềm. Đàn ông có xu hướng có ít mô vú hơn nhiều so với phụ nữ. Vì vậy, dấu hiệu này có thể dễ dàng nhận thấy ở nam giới hơn ở nữ giới;
• Thay đổi kích thước hoặc hình dạng của vú;
• Da vú bị lõm, nhão hoặc tấy đỏ;
• Ngứa, có vảy hoặc ban đỏ trên núm vú;
• Núm vú hoặc các bộ phận khác của vú bị kéo vào trong (núm vú bị thụt vào trong);
• Tiết dịch núm vú (hiếm gặp).

Những triệu chứng này cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng vú lành tính.

Nhũ ảnh là hình ảnh chụp X-quang của vú. Chụp nhũ ảnh có thể được sử dụng để kiểm tra ung thư vú ở những người không có dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh. Loại X-quang tuyến vú này được gọi là chụp nhũ ảnh tầm soát. Chụp nhũ ảnh tầm soát thường bao gồm hai hoặc nhiều hình ảnh X-quang của mỗi bên vú. Hình ảnh nhũ ảnh thường giúp phát hiện các khối u không thể sờ thấy được hoặc phát hiện vi vôi hóa (cặn canxi nhỏ) là dấu hiệu thường gặp của ung thư vú.

Chụp nhũ ảnh cũng có thể được sử dụng để kiểm tra ung thư vú sau khi phát hiện một khối u hoặc có những dấu hiệu khác của bệnh. Loại chụp X-quang tuyến vú này được gọi là chụp nhũ ảnh chẩn đoán. Nhũ ảnh tầm soát và nhũ ảnh chẩn đoán cùng sử dụng máy chụp như nhau. Tuy nhiên, chụp nhũ ảnh chẩn đoán khi thực hiện thì mất nhiều thời gian và tổng liều bức xạ cao hơn vì cần nhiều hình ảnh X-quang từ nhiều góc độ khác nhau và có thể cần phóng đại một khu vực nghi ngờ để tạo ra một hình ảnh chi tiết, giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác.

Theo một nghiên cứu mang tính bước ngoặt được công bố trên tạp chí Radiology, chụp nhũ ảnh tầm soát có chọn lọc có thể giúp phát hiện sớm ung thư vú ở nam giới trong nhóm nguy cơ cao.

Ung thư vú ở nam giới là một căn bệnh hiếm gặp nhưng thường gây tử vong. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ ước tính có 2.670 trường hợp ung thư vú xâm lấn mới được chẩn đoán ở nam giới vào năm 2019 và khoảng 500 nam giới tử vong vì căn bệnh này.

Không có hướng dẫn chính thức nào để sàng lọc cho nam giới thuộc nhóm nguy cơ cao. Vì vậy nam giới được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú thường có kết quả tệ hơn nữ giới.

Theo nghiên cứu của tác giả Yiming Gao, M.D., từ Khoa X quang tại Trung tâm Y tế Langone thuộc Đại học New York ở Thành phố New York, cho thấy: “Chụp nhũ ảnh tầm soát đã giúp cải thiện tiên lượng cho những phụ nữ bị ung thư vú. Tuy nhiên ở nam chưa có bất kỳ hướng dẫn sàng lọc chính thức nào, vì vậy họ có nhiều khả năng được chẩn đoán ở giai đoạn nặng hơn và thường không có tiên lượng tốt như phụ nữ."

Có nhiều bằng chứng cho thấy việc sàng lọc bằng nhũ ảnh ở nam giới có yếu tố nguy cơ được xác định là có lợi, nhưng ít người biết về cách thức sử dụng các phương tiện hình ảnh vú cho nhóm đối tượng này.

Ở nam giới, độ nhạy tầm soát tuyến vú hoặc khả năng phát hiện ung thư là 100%, trong khi độ đặc hiệu, hoặc khả năng phân biệt ung thư vú với các phát hiện khác là 95%. Sở dĩ độ nhạy và độ đặc hiệu cao như vậy là vì khối mô sợi tuyến ở nam giới hầu như không có, trong khi khối mô sợi tuyến ở phụ nữ thường nhiều hơn, và nó trở nên bất lợi nếu khối mô sợi tuyến dày sẽ che lấp các bất thường.

Trong nghiên cứu của mình, Tiến sĩ Gao và các đồng nghiệp đã đánh giá sàng lọc ở 1.869 nam giới, độ tuổi trung bình là 55, chụp nhũ ảnh trong khoảng thời gian 12 năm.

Chụp nhũ ảnh giúp phát hiện tổng cộng 2.304 tổn thương vú, 149 trong số đó đã được sinh thiết. Trong đó 41 trường hợp (chiếm tỷ lệ 27,5%) được chứng minh là ác tính. Tỷ lệ phát hiện ung thư là 18 trên 1.000 lần khám ở nam giới có nguy cơ cao bị ung thư vú, cao hơn đáng kể so với tỷ lệ phát hiện ung thư trung bình từ 3 đến 5 trên 1.000 lần khám ở phụ nữ có nguy cơ trung bình. Ngoài ra, nếu ung thư ở nam giới được phát hiện ở giai đoạn đầu, trước khi chúng di căn đến các hạch bạch huyết sẽ cải thiện tiên lượng sống.

Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có Gói Tầm soát ung thư vú, giúp khách hàng tầm soát và phát hiện sớm ung thư vú ngay cả khi chưa có triệu chứng. Khi đăng ký Gói tầm soát ung thư vú, khách hàng sẽ được:

• Khám, tư vấn với bác sĩ chuyên khoa ung bướu.
• Tầm soát ung thư vú bằng siêu âm tuyến vú 2 bên và chụp X-quang tuyến vú.

Cho đến nay, Vinmec đã và đang trở thành một địa chỉ uy tín trong sàng lọc ung thư vú với:

• Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm.
• Hợp tác chuyên môn toàn diện với các bệnh viện trong nước, quốc tế: Singapore, Nhật, Mỹ,..
• Điều trị, chăm sóc người bệnh toàn diện, phối hợp đa chuyên khoa theo hướng cá thể hóa từng người bệnh.
• Có đầy đủ các phương tiện chuyên môn để chẩn đoán xác định bệnh và xếp giai đoạn trước điều trị: Nội soi, CT scan, PET-CT scan, MRI, chẩn đoán mô bệnh học, xét nghiệm gen - tế bào,...
• Có đầy đủ các phương pháp điều trị chủ đạo bệnh ung thư: phẫu thuật, trị xạ, hóa chất, ghép Tế bào gốc...