Tiềm năng của tế bào gốc trung mô từ dây rốn so với tế bào gốc máu cuống rốn

Bài viết được viết bởi Th.S Chu Thị Thảo và Dr.S Ngô Anh Tiến

Dây rốn là nơi chứa rất nhiều loại tế bào gốc khác nhau nhưng chiếm tỉ lệ lớn là tế bào gốc trung mô. Loại tế bào gốc này có những tiềm năng riêng biệt khác với tế bào gốc tạo máu. Vậy những tiềm năng đó là gì? Ưu điểm của tế bào gốc trung mô dây rốn so với tế bào gốc máu cuống rốn là gì? Tính ứng dụng của nó trong y học tái tạo để điều trị các bệnh ra sao?

1. Sự khác nhau giữa tế bào gốc máu cuống rốn và tế bào gốc dây rốn

1.1 Tế bào gốc máu cuống rốn là gì?

Máu cuống rốn (MCR) hay còn gọi là máu dây rốn hoặc máu bánh nhau là lượng máu còn sót lại trong dây rốn và bánh nhau sau khi em bé được sinh ra. Máu cuống rốn có chứa nhiều loại tế bào gốc khác nhau, trong đó tế bào gốc tạo máu (Hematopoietic stem cells -HSCs) chiếm một tỉ lệ cao hơn hẳn.

Chúng có khả năng phân chia, biệt hóa thành các loại tế bào máu khác nhau (như tế bào hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu,...) và tái thiết nên hệ miễn dịch của cơ thể. Ngoài thành phần tế bào gốc tạo máu HSCs, thì thành phần tế bào gốc trung mô (Mesenchymal Stem Cells- MSCs) cũng chiếm một tỉ lệ đáng kể trong máu cuống rốn.

Tế bào gốc máu cuống rốn đã được FDA chấp thuận sử dụng để điều trị cho hơn 80 loại bệnh khác chủ yếu liên quan đến rối loạn hệ tạo máu/miễn dịch, như ung thư máu, suy tủy, suy giảm miễn dịch,...

1.2 Tế bào gốc dây rốn là gì?

Dây rốn là phần mô kết nối giữa nhau thai và bào thai, có nhiệm vụ cung cấp oxi và dinh dưỡng cho thai nhi trong quá trình phát triển và là một phần của thai nhi cả về mặt cấu trúc và di truyền. Dây rốn là nguồn chứa rất nhiều loại tế bào gốc khác nhau bao gồm tế bào gốc biểu mô (Epithelial Stem Cells) và nội mô (Endothelial Stem Cells)... nhưng chiếm tỉ lệ lớn là tế bào gốc trung mô (Mesenchymal Stem Cells - MSC).

Chúng có những tiềm năng riêng biệt khác với tế bào gốc tạo máu (HSCs) trong máu cuống rốn như khả năng ức chế viêm sau tổn thương, tiết ra các yếu tố tăng trưởng hỗ trợ sửa chữa mô và khả năng biệt hóa thành tế bào trong hệ thống thần kinh, các cơ quan giác quan, các mô hệ tuần hoàn, da, xương, sụn và nhiều hơn thế.

Hình 1. Khả năng biệt hóa của TBG trung mô (MSCs). Nguồn: DVCSTEM

2. Ưu điểm của tế bào gốc trung mô dây rốn (MSCs) so với tế bào gốc máu cuống rốn

2.1 Khả năng biệt hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau

MSCs có thể biệt hóa thành tế bào trong hệ thống thần kinh, các cơ quan giác quan, các mô hệ tuần hoàn, da, xương, sụn... (Hình 1)

2.2 Tính miễn dịch thấp và khả năng điều hòa miễn dịch

MSCs được chứng minh có khả năng điều hòa miễn dịch nhờ biểu hiện thấp phức hợp mô học chính (Major histocompatibility complex- MHC) lớp I và không biểu hiện (human leukocyte antigen HLA-DR) - kháng nguyên đóng vai trò then chốt trong thải ghép. Nhờ các đặc tính ưu việt trên, MSCs được ứng dụng nhiều trong ghép đồng loài (ghép cho những người thân trong gia đình, những người không cùng huyết thống), hỗ trợ chống thải ghép.

Ngoài ra, MSCs có đặc tính điều hòa miễn dịch, do nó có khả năng ức chế hoạt động của tế bào lympho T, NK, đại thực bào, tăng cường hoạt động của tế bào T điều hòa,... Do vậy MSC được ứng dụng trong việc điều trị các bệnh tự miễn như lupus ban đỏ, đa xơ cứng rải rác, tiểu đường type 1,...

2.3 Có khả năng tăng sinh lên số lượng lớn trong phòng thí nghiệm

Khác với máu cuống rốn, sau khi thu thập, một số lượng tế bào nhất định được lưu trữ, các tế bào gốc tạo máu không thể được nuôi cấy tăng sinh số lượng lớn.

Tuy nhiên, với công nghệ hiện tại, tế bào gốc trung mô có thể tăng sinh lên hàng trăm triệu đến hàng tỷ tế bào, do vậy việc sử dụng tế bào gốc trung mô không bị giới hạn bởi cân nặng của người bệnh. Hơn nữa, việc lưu trữ tế bào thành các đơn vị nhỏ giúp khách hàng có thể lấy ra và sử dụng nhiều lần trong suốt quãng đời của mình.

3. Ứng dụng của tế bào gốc trung mô từ dây rốn

Các kết quả nghiên cứu lâm sàng cho thấy, tế bào gốc dây rốn có tiềm năng lớn trong y học tái tạo để điều trị nhiều loại bệnh khác nhau như bệnh tim mạch, tiểu đường, tự kỷ, chấn thương não/tủy sống, Alzheimer, Parkinson, các bệnh tự miễn, viêm xương khớp, xơ gan, bệnh phổi, làm lành vết thương, thẩm mỹ, chống viêm, phục hồi các tổn thương của mô/cơ quan .... (Bảng 1).

Tính đến này có trên 1355 thử nghiệm lâm sàng có sử dụng MSCs (cochranelibrary.com)

Bảng 1. Một số thử nghiệm và ứng dụng tế bào gốc trung mô để điều trị bệnh

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang cung cấp các Gói thu thập, xử lý, lưu trữ máu cuống rốn, tế bào gốc dây rốn đa dạng như:

Đây được coi là bảo hiểm sinh học trọn đời cho trẻ và người thân bởi nó có thể sử dụng để hỗ trợ và điều trị cho hơn 100 loại bệnh khác nhau. Trong đó có nhiều loại bệnh nguy hiểm như bệnh ung thư, tim mạch, tiểu đường, tự kỷ, chấn thương não/tủy sống, các bệnh tự miễn, viêm xương khớp, xơ gan, bệnh phổi, làm lành vết thương, thẩm mỹ, chống viêm, phục hồi các tổn thương của mô/cơ quan.

Ưu điểm vượt trội khi sử dụng dịch vụ này tại Vinmec:

An toàn tuyệt đối và tối đa thời gian lưu trữ
Quy trình xử lý, lưu trữ toàn diện, và khép kín
Bảo mật tối đa với hệ thống an ninh công nghệ cao
Khả năng ứng dụng cao

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.