Quy trình điều trị thoát vị đĩa đệm qua da bằng Discogel dưới chụp số hóa xóa nền

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Trần Đức Tuấn - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Điều trị thoát vị đĩa đệm qua da bằng Discogel dưới chụp số hóa xóa nền không những mang lại hiệu quả điều trị cao mà còn giúp tiết kiệm thời gian cho người bệnh. Tuy nhiên, đây là kỹ thuật khó, cần thực hiện tại bệnh viện uy tín, có hệ thống cơ sở vật chất đảm bảo.

Thoát vị đĩa đệm là một bệnh lý thường gặp, hay xảy ra ở người trẻ, phần lớn trong độ tuổi lao động, gây giảm chất lượng cuộc sống và giảm năng suất lao động.

Điều trị thoát vị đĩa đệm có 3 phương pháp là bảo tồn, can thiệp tối thiểu và phẫu thuật. Mỗi phương pháp có những ưu điểm và hạn chế riêng. Hiện nay, những kỹ thuật can thiệp qua da ít xâm lấn đã được phát triển như một phương pháp điều trị thay thế phẫu thuật nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống. Phương pháp điều trị loại bỏ một phần nhân nhầy nhằm giảm áp lực gian đốt sống có thể được tiến hành bằng cách tiêm hoá chất qua da vào vùng gian đĩa đệm. Tiêm cồn ethanol dạng gel cản quang là một trong những phương pháp dựa trên nguyên lý này.

2.1 Chỉ định

Chỉ định điều trị thoát vị đĩa đệm qua da bằng Discogel dưới chụp số hóa xóa nền trong trường hợp:

• Đau thần kinh có liên quan đến thoái hoá đĩa đệm chèn vào thần kinh
• Không đáp ứng điều trị nội khoa và vật lý trị liệu trong 4-6 tuần
• Không chỉ định phẫu thuật (không có hạn chế vận động, không có hội chứng chùm đuôi ngựa,...)
• Bệnh nhân sợ phẫu thuật
• Hình ảnh học: MRI cột sống thấy không giảm quá 50% chiều cao so với đĩa đệm bình thường lân cận, không gây hẹp ống sống > 30 – 40%

2.2 Chống chỉ định

Chống chỉ định tuyệt đối:

• Phình đĩa đệm không gây triệu chứng, phát hiện tình cờ trên MRI
• Thoát vị di trú, có mảnh rời
• Hẹp nặng ống sống và lỗ tiếp hợp ngang mức
• Có trượt đốt sống, mất vững cột sống/ vỡ đốt sống tại vị trí thoát vị
• Nhiễm khuẩn tại chỗ hay toàn thân
• Phụ nữ có thai
• Hội chứng chùm đuôi ngựa
• Đáp ứng với điều trị nội khoa

Chống chỉ định tương đối:

• Rối loạn đông máu không kiểm soát được
• Đang dùng chống đông
• U nguyên phát hoặc di căn đốt sống
• Đã từng điều trị phẫu thuật cùng mức
• Có vôi hoá đĩa đệm
• Béo phì, BMI >/= 30

Bác sĩ tiến hành làm can thiệp với sự trợ giúp của điều dưỡng và kỹ thuật viên

Bước 1: Chuẩn bị

Chuẩn bị người bệnh:

• Người bệnh được giải thích kỹ về thủ thuật để phối hợp với thầy thuốc
• Người bệnh quá kích thích, không nằm yên: cần cho thuốc an thần...
• Bệnh nhân được đặt nằm ngửa trên bàn can thiệp trong trường hợp can thiệp vùng cổ và đặt nằm sấp trong trường hợp can thiệp tại lưng hoặc thắt lưng.

Bước 2: Tiến hành can thiệp

• Định vị lỗ bầu dục trên màn tăng sáng
• Chọc kim vào khoang quanh hạch Gasser
• Vị trí chọc kim qua da: Nằm trên đường ngang khóe miệng, cách ngoài khóe miệng khoảng 2- 2,5cm
• Hướng kim từ vị trí qua da tới lỗ bầu dục
• Trước khi chọc kim cần gây tê vị trí kim qua da bằng Lidocain 1% với liều lượng 1ml.
• Tiến hành chọc kim kết hợp quan sát trên màn chiếu để định hướng kim vào lỗ bầu dục.
• Khi kim đã đi qua lỗ bầu dục, tiến hành xoay bóng nghiêng để xác định lại vị trí đầu kim. Tiếp tục quan sát trên màn chiếu và điều chỉnh đầu kim sao cho vị trí đầu kim nằm giữa bờ trên và bờ dưới xương đá.
• Khi đầu kim đã nằm trong vị trí hố hạch Gasser thì tiến hành bơm 0.3-1ml thuốc cản quang Ominipaque 300mg/50ml không pha loãng qua kim dưới chế độ xóa nền để xác định vị trí đầu kim
• Tiêm cồn tuyệt đối: Sau khi xác định chính xác vị trí đầu kim và kiểm tra không còn rò thuốc cản quang thì ta có thể tiêm cồn tuyệt đối.
• Tiêm chậm trong khoảng 15 – 20s trung bình khoảng 0.3ml cồn tuyệt đối.