U nang buồng trứng có gây vô sinh không?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Ngọc Chiến - Bác sĩ Lâm sàng – Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

U nang buồng trứng là căn bệnh thường gặp ở phụ nữ nhưng vấn đề lại ít được chị em tìm hiểu chỉ đến khi mình bị mắc. Một trong những vấn đề về u nang buồng trứng được quan tâm nhất đó là u nang buồng trứng có gây vô sinh không? Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về vấn đề đó.

U nang buồng trứng là tên chung của túi hoặc khoang chứa đầy chất lỏng nằm trên buồng trứng. Không phải tất cả các u nang buồng trứng đều ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Trên thực tế, các u nang chức năng đôi khi là một sản phẩm của quá trình rụng trứng, nang cơ năng.

Ba loại u nang thường gặp nhưng không gây ảnh hưởng đến khả năng mang thai:

Các nang noãn hình thành khi thay vì vỡ ra để giải phóng trứng, nang trứng vẫn còn nguyên và nang tiếp tục phát triển.

• Nang hoàng thể, đôi khi hình thành sau khi rụng trứng. Thông thường, một khi trứng đã vỡ ra, nang trứng co lại thành một khối tế bào được gọi là hoàng thể, nơi sản sinh ra hormone để chuẩn bị cho chu kỳ tiếp theo. Nang hoàng thể hình thành khi, thay vì teo nhỏ lại, nang trứng tự phục hồi và chất lỏng tích tụ bên trong.
• U nang bì: Những u nang rắn này chứa mô - như da, tóc hoặc thậm chí là răng - thay vì chất lỏng. U bì lành tính không gây ra vô sinh.
• U nang lành tính là những cấu trúc chứa nước hoặc dịch nhày có kích cỡ khác nhau thường không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người phụ nữ.

Nang tồn dư và nang hoàng thể này thường vô hại và biến mất trong vòng một đến ba tháng mà không cần điều trị. Và đối với phụ nữ mang thai, nang hoàng thể thực sự cực kỳ quan trọng: chúng sản xuất progesterone, một loại hormone cần thiết cho 8 tuần đầu tiên của thai kỳ.

Thực tế, phần lớn u nang này không gây ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản, chỉ đơn giản là triệu chứng của những căn bệnh lớn hơn có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Lạc nội mạc tử cung là một ví dụ về một căn bệnh có thể gây ra u nang buồng trứng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Lạc nội mạc tử cung là lạc nội mạc nằm lạc chỗ bên ngoài buồng tử cung, có thể ở bất cứ nơi nào khác trong cơ thể. Khi lớp niêm mạc này phát triển bên trong buồng trứng nó sẽ gây ra u nang buồng trứng dạng lạc nội mạc tử cung.

Mặc dù các bác sĩ chưa có câu trả lời cho câu u nang buồng trứng có gây vô sinh không, nhưng theo các nghiên cứu, lạc nội mạc tử cung có liên quan chặt chẽ đến vô sinh; Một số nghiên cứu chứng minh rằng những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung nhẹ thậm chí chỉ có từ 2% đến 4% cơ hội mang thai mỗi tháng (so với 15% 20% cơ hội phụ nữ khỏe mạnh có).

Khi u nang phát triển kích thước lớn sẽ vừa chèn ép các tế bào trứng khác không thể phát triển, vừa cản trở quá trình rụng trứng để thụ thai. Nếu khối u phát triển quá lớn ở cả 2 buồng trứng và không còn nang lành thì chị em có thể bị mất khả năng làm mẹ.

Lạc nội mạc tử cung ảnh hưởng tới khả năng thụ thai vì gây dính, tắc vòi trứng, lạc nội mạc trong cơ tử cung, gây cơn co tử cung làm ảnh hưởng đến khả năng làm tổ của thai. Lạc nội mạc trong ổ bụng làm ảnh hưởng đến các yếu tố miễn dịch nên cũng ảnh hưởng đến quá trình thụ thai và làm tổ của thai.

Mặc dù thật khó để trả lời câu hỏi u nang buồng trứng có gây vô sinh không, nhưng u lớn hoặc nhiều u nang có thể có các tác dụng phụ hoặc triệu chứng khác, như đầy hơi, đi tiểu thường xuyên hơn, áp lực vùng chậu hoặc đau, rối loạn kinh nguyệt, rong kinh.

Nếu các u nang không tự biến mất sau một vài tháng, tiếp tục phát triển hoặc khiến bạn đau, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để loại bỏ. Với các u nang buồng trứng lớn hơn có thể gây ra tình trạng xoắn buồng trứng hiếm gặp nếu không được điều trị kịp thời bằng phẫu thuật có thể dẫn đến mất buồng trứng.

Ngoài ra, trong một số ít trường hợp, u nang buồng trứng có thể phát triển thành ung thư buồng trứng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng mang thai mà còn gây nguy hiểm đến tính mạng.

Điều trị u nang buồng trứng có gây vô sinh không? Điều đó phụ thuộc vào việc lựa chọn điều trị của bạn. Thường việc điều trị nội tiết tố không ảnh hưởng lâu dài đến khả năng sinh sản. Việc phẫu thuật luôn kèm theo nguy cơ ảnh hưởng đến buồng trứng và rủi ro các biến chứng có thể xảy ra (hiếm khi) dẫn đến nguy cơ cắt cả buồng trứng. Cả hai nguy cơ trên dẫn đến suy giảm buồng trứng và tỷ lệ mang thai của bạn cũng bị thấp hơn.

Mặc dù không phải tất cả các u nang buồng trứng đều ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, nhưng có những trường hợp mà chị em có thể muốn xem xét việc đông lạnh trứng để bảo tồn khả năng sinh sản.

Phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung chưa sẵn sàng mang thai là một “ứng cử viên” cho làm đông lạnh trứng. Trong quá trình lạc nội mạc tử cung, mô nội mạc tử cung phát triển bất thường có thể gây viêm, sẹo, u nang và tổn thương nội tạng, bao gồm cả tổn thương buồng trứng. Và nếu buồng trứng bị tổn thương, điều đó có thể có nghĩa là số lượng trứng bị suy giảm.

Đông lạnh trứng trước khi lạc nội mạc tử cung tiến triển quá xa là cách tốt để bảo tồn các lựa chọn sinh sản cho cuộc sống sau này.

Việc loại bỏ các u nang buồng trứng bằng phẫu thuật có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản do tổn thương mô buồng trứng lành. Khi bị u nang buồng trứng được phẫu thuật thường sẽ có số lượng trứng thấp hơn. Vì lý do đó, những phụ nữ đang cân nhắc phẫu thuật u nang buồng trứng cũng nên cân nhắc việc đông lạnh trứng hoặc phôi trước khi phẫu thuật.

U nang buồng trứng có gây vô sinh không? Liệu có mối liên quan nào giữa hai vấn đề này? Dù không có câu trả lời chắc chắn nhưng nếu bạn để u nang phát triển theo chiều hướng xấu thì chắc chắn u nang sẽ gây hại cho cả sức khỏe và tương lai làm mẹ của bạn sau này. Đừng ngần ngại mà đi khám phụ khoa một cách sớm nhất khi bạn có những biểu hiện của u nang buồng trứng. Điều trị u nang buồng trứng dù là nội khoa hay ngoại khoa bởi các bác sĩ có kinh nghiệm sẽ giúp bạn hạn chế tối đa khả năng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.