Quy trình chụp cộng hưởng từ lồng ngực không tiêm thuốc đối quang từ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Trần Đức Tuấn - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Lồng ngực là cấu trúc quan trọng của cơ thể với nhiều cơ quan thiết yếu như tim, phổi, các mạch máu lớn, trung thất. Chụp cộng hưởng từ lồng ngực không tiêm thuốc cản quang có thể giúp xác định rõ vị trí, mức độ, kích thước của các tổn thương cơ quan nằm trong lồng ngực. Vậy quy trình để chụp cộng hưởng từ lồng ngực không tiêm thuốc đối quang từ như thế nào?

Ngực là bộ phận giải phẫu học chứa nhiều cơ quan quan trọng, ngăn cách với bụng bởi cơ hoành, bao gồm hai thành phần chính là thành ngực và khoang ngực.

Khoang ngực chứa tim và hệ thống các mạch máu lớn như động mạch chủ, tĩnh mạch chủ, động - tĩnh mạch phổi và hệ thống bạch huyết nằm trong trung thất. Ngoài ra, khoang ngực còn chứa các cơ quan của hệ thống hô hấp như: phổi, khí quản, cơ hoành. Phía trước tim có tuyến ức liên quan đến hệ thống miễn dịch của cơ thể.

Chụp cộng hưởng từ có giá trị cao trong khảo sát các mô mềm, cơ xương tại thành ngực và các tạng nằm sâu trong trung thất và phổi. Vì vậy, trong các bệnh lý liên quan đến cấu trúc giải phẫu ở lồng ngực, chụp cộng hưởng từ không tiêm thuốc đối quang từ có giá trị cao trong chẩn đoán và tiên lượng điều trị cho bệnh nhân.

• Khảo sát đặc điểm, vị trí, kích thước, mật độ của các tổn thương bệnh lý ở phổi, trung thất, thành ngực.
• Một số chỉ định tùy thuộc vào bệnh cảnh lâm sàng và yêu cầu chuyên môn điều trị.

3.1. Chống chỉ định tuyệt đối

• Cấy ghép các thiết bị điện tử có kim loại như máy tạo nhịp, máy chống rung, điện cực ốc tai, máy tiêm thuốc tự động liên tục dưới da;
• Cấy ghép các phương tiện cố định xương bằng kim loại nội sọ, hốc mắt, mạch máu < 6 tháng;
• Dị vật bằng kim loại vùng ngực;
• Tình trạng bệnh diễn tiến nặng cần có các thiết bị hồi sức cấp cứu theo dõi và điều trị.

3.2. Chống chỉ định tương đối

• Các phương tiện phẫu thuật bằng kim loại > 6 tháng;
• Hội chứng sợ bóng tối, sợ khoảng hẹp, sợ cô độc.

4.1 Chuẩn bị trước khi tiến hành

• Người thực hiện: bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh và kỹ thuật viên chuyên ngành chẩn đoán hình ảnh.
• Thiết bị: máy cộng hưởng 1.5 Tesla hoặc lớn hơn
• Thuốc: có thể sử dụng thuốc hỗ trợ an thần trong những trường hợp bệnh nhân mắc hội chứng sợ bóng tối, hội chứng sợ không gian hẹp.
• Bệnh nhân: không nhất thiết phải nhịn ăn trước khi chụp. Hướng dẫn và giải thích những việc cần phải làm trước khi bắt đầu chụp phim. Bệnh nhân tháo bỏ những vật dụng chống chỉ định của chụp cộng hưởng từ.

4.2. Các bước tiến hành chụp cộng hưởng từ vùng lồng ngực không tiêm thuốc đối quang từ

4.2.1 Tư thế của bệnh nhân

• Nằm ngửa trên bàn chụp cộng hưởng từ;
• Định vị đầu thu tín hiệu;
• Điều chỉnh bàn chụp vào khoang máy và định vị vùng ngực cần khảo sát;
• Điều chỉnh bộ điều khiển để chụp theo nhịp thở, giảm nhiễu ảnh;
• Trong trường hợp tổn thương nằm ở vị trí thành ngực, có thể điều chỉnh tư thế, đặt bệnh nhân nằm nghiêng về bên tổn thương để tránh nhiễm do nhịp thở.

4.2.2. Các chuỗi xung được lựa chọn

• Chụp định vị ban đầu lấy toàn bộ lồng ngực (bắt đầu từ đốt sống cổ 1 đến hết cơ hoành theo cả ba mặt phẳng);
• Chuỗi xung T2W mặt cắt đứng ngang và ngang (từ đỉnh phổi đến góc sườn hoành), độ dày mỗi lát cắt từ 6 – 8 mm, khoảng cách 10-20% lớp cắt, FOV 380 – 400, có thể sử dụng chắn từ nếu cần, pha chênh từ LR (trái –phải);
• Chuỗi xung T1W, mặt phẳng cắt ngang tương tự như chuỗi xung T2W cắt ngang.

4.3 Đọc kết quả

• Phim chụp cộng hưởng từ phải đạt được những tiêu chuẩn hiện hình rõ các cấu trúc giải phẫu vùng ngực trên các chuỗi xung được lựa chọn;
• Phát hiện vị trí, kích thước, mật độ của tổn thương;
• Bác sĩ thuộc chuyên ngành chẩn đoán hình ảnh là người đọc tổn thương, mô tả trên máy tính có lưu trữ phim chụp;
• In phim và kết quả chẩn đoán;
• Tư vấn thêm chuyên môn về kết quả và đề nghị xét nghiệm kiểm tra nếu cần.

• Trong quá trình chụp cộng hưởng từ lồng ngực: theo dõi sát sinh hiệu (mạch, huyết áp, nhịp thở), tri giác và các dấu hiệu thần kinh khu trú của bệnh nhân.
• Sau quá trình chụp cộng hưởng từ: có thể cho bệnh nhân nằm nghỉ 15 phút theo dõi nếu trong quá trình chụp có bất thường hoặc chuyển về đơn vị cấp cứu theo dõi tiếp.

Một số bệnh nhân mắc hội chứng sợ bóng tối, hội chứng sợ cô đơn hoặc sợ khoảng hẹp có thể sợ hãi và kích động. Kỹ thuật viên hoặc bác sĩ cần hướng dẫn và động viên an ủi người bệnh hoặc có thể sử dụng thuốc an thần trong trường hợp có chỉ định.