Đau tim: Phát hiện & điều trị sớm để giảm các biến chứng nguy hiểm

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Trần Hồng Nhật Thạc sĩ. Bác sĩ Trần Hồng Nhật, Trung tâm tim mạch của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Đau tim là biểu hiện của bệnh lý động mạch vành, một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu ở nước ta. Tìm hiểu kiến thức về đau tim là cách cứu lấy chính mạng sống của bạn. Bởi khi có dấu hiệu của đau tim, gọi cấp cứu ngay là điều cần thiết. Thạc sĩ. Bác sĩ Trần Hồng Nhật, Trung tâm tim mạch của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park sẽ chia sẻ để giúp các bạn có hiểu biết hơn về đau tim và phục hồi sau đau tim.

Một cơn đau tim điển hình thường xảy ra đột ngột và dữ dội, nhưng cũng có trường hợp lại bắt đầu với cảm giác đau nhẹ hoặc khó chịu ở ngực. Vậy nên hãy chú ý đến cơ thể bạn và khi gặp bất kỳ dấu hiệu cảnh báo đau tim nào dưới đây, bạn nên đến khám bác sĩ ngay để có điều trị kịp thời:

Đau ngực:

Hầu hết các cơn đau tim liên quan đến sự khó chịu ở vùng ngực trái hay giữa ngực. Cảm giác đau nhói theo cơn hoặc căng tức như bị ép bởi vật nặng. Cơn đau ở ngực thường kéo dài vài phút, nó biến mất và sau đó lại xuất hiện trở lại.

Cần nhấn mạnh rằng, không phải ai cũng có cơn đau ngực điển hình, cơn đau có thể nhẹ, thoáng qua nên có thể bỏ qua hay nhầm lẫn với các biểu hiện của bệnh lý khác như triệu chứng đầy bụng, khó tiêu, trào ngược của dạ dày. Trong một số trường hợp, có thể không có bất kỳ cơn đau ngực nào cả, đặc biệt là ở những người mắc bệnh tiểu đường. Nên khi muốn xác định một người có bị đau tim không, cần kết hợp các triệu chứng chứ không chỉ dựa vào mức độ đau ngực.

Khó chịu ở các khu vực khác của phần trên cơ thể: Cơn đau ở ngực thường lan sang các bộ phận khác như đau lan ra tay trái hoặc cả hai cánh tay, lan ra lưng, hay cổ, hàm.

Các dấu hiệu đi kèm: Ngoài các dấu hiệu điển trên, cơn đau tim còn có thể xảy ra với các dấu hiệu sau:

• Khó thở.
• Đổ mồ hôi lạnh.
• Buồn nôn.
• Mệt mỏi, choáng váng.

Các nguyên nhân của đau tim bao gồm:

2.1. Bệnh mạch vành:

Động mạch vành là mạch máu cung cấp máu cho tim. Bệnh mạch vành là tình trạng động mạch vành bị tắc nghẽn bởi các mảng bám cholesterol.

Trước khi bị nhồi máu cơ tim, các mảng bị vỡ ra tạo thành các cục máu đông, các cục máu đông này gây tắc nghẽn, ngăn cản quá trình cung cấp máu cho cơ tim.

Những đối tượng có nguy cơ cao gồm:

• Người nghiện thuốc lá.
• Người có chế độ ăn nhiều chất béo.
• Bệnh tiểu đường.
• Cholesterol cao.
• Huyết áp cao.
• Thừa cân hoặc béo phì.

2.2. Lạm dụng thuốc:

Các chất kích thích như cocain, amphetamine và methamphetamine có thể làm thu hẹp động mạch vành, hạn chế cung cấp máu cho cơ tim và kích hoạt các cơn đau tim. Các cơn đau tim do sử dụng cocain là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây tử vong đột ngột ở người trẻ tuổi.

2.3. Thiếu oxy máu:

Một số trường hợp do suy giảm chức năng phổi hoặc do ngộ độc khí cacbon monoxit (khí CO) mà tim sẽ nhận được máu không bị oxy hóa, làm cho cơ tim không có oxy để hoạt động, cơ tim bị tổn thương và gây đau tim.

Khi quan sát thấy cơ thể bạn có các dấu hiệu của cơn đau tim thì bạn cần phải gọi cấp cứu ngay. Đó có thể là một sự nhầm lẫn nhưng nó chấp nhận được so với việc có thể phải mất đi một mạng người nếu bạn không gọi cấp cứu kịp thời.

Khi bạn thực sự có cơn đau tim, các lựa chọn điều trị cơn đau tim phụ thuộc vào việc bạn có nhồi máu cơ tim hay không. Nhồi máu cơ tim là dạng đau tim nghiêm trọng nhất và cần được điều trị khẩn cấp để giảm tổn thương tim.

Phương pháp điều trị được sử dụng sẽ phụ thuộc vào thời điểm các triệu chứng bắt đầu và bạn có thể tiếp cận điều trị sớm hay không:

• Can thiệp động mạch vành qua da (PCI): Đây là biện pháp điều trị được lựa chọn đầu tiên cho những người bệnh nhồi máu cơ tim xuất hiện trong vòng 12h. Mạch vành bị hẹp, tắt sẽ được nong ra bằng dụng cụ hay được gọi là stent. Sau khi can thiệp mạch vành cần sử dụng một số loại thuốc để ngăn ngừa huyết khối hay tái hẹp như aspirin, clopidogrel, prasugrel, ticagrelor,...
• Sử dụng thuốc làm tan cục máu đông: Với các trường hợp dù các triệu chứng đau tim xuất hiện chưa quá 12h nhưng lại không thể can thiệp mạch vành qua da thì sẽ được chỉ định các thuốc làm tan cục máu đông như các nhóm reteplase, streptokinase, urokinase,...
• Nếu các triệu chứng xuất hiện đã quá 12 giờ, bệnh nhân có thể được cung cấp một quy trình điều trị khác, đặc biệt là nếu các triệu chứng đã được cải thiện. Quá trình điều trị tốt nhất sẽ được các bác sĩ quyết định sau khi có kết quả chụp mạch vành, quy trình điều trị có thể bao gồm thuốc, PCI hoặc phẫu thuật bắc cầu.

Quá trình phục hồi sau cơn đau tim có thể mất vài tháng, đây là một quá trình cần hồi phục từ từ mà không được vội vàng. Trong thời gian phục hồi, tùy mức độ tổn thương từ cơn đau tim mà bệnh nhân có thể phải tập vật lý trị liệu hoặc chỉ cần vận động thể dục hợp lý kết hợp với chế độ ăn kiêng phù hợp.

Quá trình phục hồi thường diễn ra theo từng giai đoạn, bắt đầu từ bệnh viện cho đến sau khi được ra viện bệnh nhân có thể tiếp tục phục hồi tại nhà.

Hai mục tiêu quan trọng nhất của quá trình phục hồi là: Dần dần khôi phục lại thể chất của bệnh nhân để có thể tiếp tục các hoạt động bình thường và Giảm nguy cơ bị đau tim khác.

4.1. Tập thể dục:

• Sau khi trở về nhà, bệnh nhân nên nghỉ ngơi, tránh các hoạt động thể lực mạnh và chỉ thực hiện các hoạt động nhẹ, như đi bộ lên và xuống cầu thang vài lần trong ngày hoặc đi bộ một quãng ngắn.
• Sau một thời gian, bệnh nhân có thể tăng dần khối lượng hoạt động lên.

4.2. Chế độ ăn uống phù hợp:

• Người bệnh có khẩu phần ăn hợp lý, giảm tinh bột, giảm mỡ. Ăn trái cây, ăn ít thịt thay bằng cá.
• Thay thế bơ và pho mát bằng các sản phẩm từ dầu thực vật như dầu ô liu.
• Không nên dùng thực phẩm bổ sung trước khi tham khảo ý kiến ​​bác hoặc các chuyên gia. Một số chất bổ sung (ví dụ như beta-caroten) có khả năng gây hại.

4.3. Lối sống:

• Không nên hút thuốc lá: Nếu đã từng hút thuốc thì bệnh nhân nên cai thuốc vì sức khỏe của chính mình
• Không nên uống rượu,bia: Uống nhiều rượu, và thức uống có cồn làm tăng huyết áp, nồng độ cholesterol và tăng nguy cơ xuất hiện cơn đau tim khác. Nghiên cứu đã cho thấy người tiếp tục uống rượu sau đau tim có nguy cơ tử vong tăng gấp 2 lần so với người không sử dụng rượu.
• Kiểm soát cân nặng: Nếu đang trong tình trạng thừa cân hoặc béo phì, bạn nên giảm cân và duy trì cân nặng khỏe mạnh bằng cách kết hợp thể dục và chế độ ăn kiểm soát calo dành cho người béo phì.

Hãy có lối sống khỏe, sử dụng thuốc theo đúng chỉ định bác sĩ và khám sức khỏe định kỳ. Theo dõi cơn đau tim của bạn, nếu các triệu chứng thay đổi hoặc trở nên xấu hơn hoặc xuất hiện các triệu chứng mới, hãy báo ngay cho bác sĩ.

Hiện nay, Vinmec Central Park là một trong số ít các cơ sở Y tế tại Việt Nam sở hữu ekip các bác sĩ tim mạch đồng đều về trình độ chuyên môn, giàu kinh nghiệm và làm chủ các kỹ thuật điều trị tim mạch mang lại chất lượng điều trị vượt trội cho người bệnh.

Cùng với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, Vinmec Central Park còn được trang bị máy móc hiện đại như hệ thống phòng mổ Hybrid tích hợp đa năng đạt tiêu chuẩn quốc tế, máy chụp MRI 3 Tesla, máy chụp cộng hưởng từ 640 dãy,... đã giúp chẩn đoán và điều trị bệnh lý tim mạch một cách hiệu quả. Đã tiến hành can thiệp cấp cứu mạch vành, thực hiện các kỹ thuật can thiệp tim mạch phức tạp hay thực hiện các phẫu thuật phức tạp về van tim, mạch vành, các bệnh về động mạch chủ, bệnh mạch máu ngoại biên.

Do đó, có thể nói, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, đặc biệt là Bệnh viện Vinmec Central Park là bệnh viện tư nhân hàng đầu trong điều trị các bệnh tim mạch tại Việt Nam