Người trên 65 tuổi cũng cần tiêm vắc-xin ngừa phế cầu khuẩn

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.Đoàn Ngọc Quỳnh - Bác sĩ Nhi - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Phế cầu là loại vi khuẩn có thể gây ra các bệnh viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết ở cả trẻ em và người cao tuổi đặc biệt đối với đối tượng người già trên 65 tuổi. Bởi vậy người trên 65 tuổi cần cân nhắc nên tiêm phòng chủng ngừa vắc-xin phế cầu.

Bệnh viêm phổi do vi khuẩn phế cầu gây ra chiếm tỷ lệ cao và có nguy cơ tấn công bất cứ ai nếu không được tiêm vắc-xin phòng ngừa đúng thời điểm. Ngoài trẻ em từ 6 tuần tuổi đến 5 tuổi cần phải tiêm vắc-xin phế cầu thì người già trên 65 tuổi và một số trường hợp có nguy cơ cao khác cũng nên tiêm chủng vắc-xin phế cầu.

Vi khuẩn phế cầu gây viêm phổi có thể lây từ trẻ nhỏ sang người lớn. Nếu ở trẻ nhỏ loại vi khuẩn phế cầu này thường gây ra bệnh viêm tai giữa, nhiễm trùng tai, viêm phổi hoặc viêm màng não thì ở người lớn tuổi, phế cầu là nguyên nhân hàng đầu gây nên viêm phổi. Thực tế số ca người lớn tử vong vì viêm phổi do khuẩn phế cầu gây ra khá lớn. Hầu hết chúng ta chỉ chú ý đến tiêm vắc-xin phòng phế cầu cho trẻ em mà không tiêm vắc-xin phế cầu cho người lớn. Điều này ảnh hưởng đến sức khỏe của người cao tuổi từ 65 trở lên.

Vắc-xin phế cầu dành cho người lớn chỉ cần tiêm một mũi duy nhất để đảm bảo phòng ngừa hiệu quả phế cầu xâm nhập gây viêm phổi. Ở người lớn vắc-xin phế cầu có hai loại bảo vệ chống lại nhiễm phế cầu là:

● Vắc-xin phế cầu liên hợp (PCV).

● Vắc-xin phế cầu polysaccharide (PPV).

Cả hai đều có tác dụng bảo vệ chống lại nhiều chủng phế cầu nhưng khác nhau về số lượng chủng mà chúng bảo vệ chống lại. Người cao tuổi trên 65 tuổi khi tiêm vắc-xin phế cầu sẽ có hiệu quả kích thích cơ thể bạn tạo ra kháng thể chống lại khuẩn phế cầu. những kháng thể này bảo vệ cơ thể bạn khỏi những bệnh bạn có thể mắc do phế cầu. Vắc-xin bảo vệ bạn khỏi nhiều (không phải tất cả) chủng phế cầu khác nhau.

● Nếu bạn được phẫu thuật cắt nách, bạn cần được chủng ngừa ít nhất vào 2 tuần trước, lý tưởng là vào từ 4-6 tuần trước phẫu thuật. Nếu không chủng ngừa trước phẫu thuật được, bạn nên chủng ngừa vào 2 tuần sau phẫu thuật.

● Nếu bạn đang được hóa trị hoặc xạ trị, lý tưởng bạn nên chủng ngừa vào 4-6 tuần trước khi bắt đầu liệu pháp điều trị.

● Thông thường, liều vắc-xin tăng cường không cần thiết trong những trường hợp nêu trên. Tuy nhiên, ở những người thiểu năng nách hoặc suy thận mạn, nồng độ kháng thể sẽ giảm dần dần theo thời gian. Vì vậy, những người này nên được chủng 1 liều tăng cường sau mỗi 5 năm.

Bên cạnh người cao tuổi trên 65 tuổi nên được tiêm vắc-xin phòng ngừa phế cầu thì các bác sĩ, chuyên gia cũng khuyến cáo một số trường hợp thuộc các nhóm nguy cơ cao nên tiêm phòng phế cầu:

● Mắc các bệnh phổi mạn tính như viêm phế quản mãn tính, khí phế thũng, xơ phổi, hen (cần dùng steroid dạng xịt hoặc dạng uống thường xuyên).

● Mắc các bệnh tim mạn tính như tim bẩm sinh, đau thắt ngực, suy tim, từng có tiền sử nhồi máu cơ tim.

● Mắc các bệnh thận mạn như hội chứng thận hư, suy thận hoặc đã được ghép thận.

● Mắc các bệnh gan mạn tính như xơ gan, viêm gan mạn.

● Mắc bệnh tiểu đường, cần insulin hoặc thuốc khác để kiểm soát bệnh.

● Suy giảm miễn dịch nếu đang được hóa trị hoặc điều trị bằng steroid (kéo dài hơn 1 tháng) hoặc nhiễm HIV/AIDS.

● Có cấy ghép ốc tai điện tử.

● Có shunt dịch não tủy.

● Là thợ hàn hoặc tiếp xúc với khói kim loại trong công việc của bạn. Có mối liên quan chặt chẽ giữa nghề hàn và bệnh do phế cầu, đặc biệt viêm phổi do phế cầu.

Việc phòng ngừa phế cầu khuẩn ở trẻ nhỏ hay người cao tuổi trên 65 tuổi là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe toàn diện cho người được tiêm chủng. Đáp ứng nhu cầu tiêm chủng phòng ngừa phế cầu cho cả trẻ nhỏ và người lớn, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cũng như hệ thống tiêm chủng trong chuỗi phòng khám Vinmec cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin phế cầu được sản xuất bởi hãng GlaxoSmithKline (GSK) - Bỉ và vắc-xin phế cầu được sản xuất bởi hãng Pfizer – Anh. Những ưu điểm khi tiêm vắc-xin tại Vinmec bao gồm:

● Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho trẻ.

● Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.

● 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.

● Phòng theo dõi sau tiêm chủng được trang bị đầy đủ các phương tiện cấp cứu; đội ngũ bác sĩ - điều dưỡng được đào tạo về xử trí cấp cứu phản vệ nhằm đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra. Ngoài ra, hệ thống Bệnh viện Vinmec luôn luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng để xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn để đảm bảo cho trẻ được tiêm chủng an toàn nhất.

● Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.

Hiện Vinmec đang xây dựng phần mềm có thể kiểm tra lịch sử tiêm của trẻ hoặc đặt lịch nhắc để cha mẹ không quên lịch tiêm chủng của con qua máy tính, điện thoại một cách thuận tiện.