Viêm màng não mô cầu: Bệnh truyền nhiễm đe dọa tính mạng trẻ khỏe mạnh chỉ trong 24 giờ

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Lê Thu Phương - Bác sĩ Nhi – Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Những ngày gần đây, viêm màng não mô cầu đã bắt đầu xuất hiện rải rác ở một số tỉnh thành trên cả nước. Thay vì lo lắng, cha mẹ hãy chú ý các triệu chứng sớm của trẻ, đặc biệt là nên có biện pháp phòng ngừa thích hợp để bảo vệ con yêu.

Viêm màng não mô cầu là bệnh nhiễm khuẩn nghiêm trọng, có thể lấy đi sinh mạng của trẻ đang khỏe mạnh chỉ trong vòng 24 giờ sau những triệu chứng đầu tiên xuất hiện. Trẻ ở mọi lứa tuổi đều có thể mắc căn bệnh này.

Triệu chứng sớm

• Sốt cao 39 - 40 độ
• Buồn nôn và nôn
• Cáu gắt, bỏ ăn
• Đau đầu, chóng mặt
• Đau họng, chảy nước mũi.

Triệu chứng muộn

• Xuất hiện ban đỏ ở những vùng da mỏng, đầu các ngón tay, chân
• Cứng gáy, đau cổ
• Sợ ánh sáng
• Mê sảng, lú lẫn
• Co giật
• Mất ý thức, rối loạn cảm giác

Viêm màng não mô cầu có thể lây truyền qua đường hô hấp hoặc đường giọt bắn, khi dùng chung ly, cốc uống nước, sinh hoạt chung trong môi trường cộng đồng, mẫu giáo, trường học...; người hút thuốc lá hay người phải tiếp xúc nhiều với khói thuốc lá...

Viêm màng não mô cầu diễn tiến nhanh và nguy hiểm, vì thế, bé cần được phòng bệnh càng sớm càng tốt. Biện pháp hiệu quả nhất chính là tiêm vaccine.

Hiện nay, Việt Nam đã có 2 vaccine ngừa chủng A+C và B+C - đây là các chủng vi khuẩn có độc tính cao. Mỗi loại vaccine chỉ phòng được một số chủng vi khuẩn não mô cầu nhất định, nên các mẹ nên cho bé tiêm cả hai loại để phòng được bệnh viêm màng não mủ do não mô cầu tuýp A, tuýp B và tuýp C gây ra.

• Vaccine viêm não mô cầu A+C: Trẻ từ 2 tuổi trở lên có thể bắt đầu tiêm vaccine. Sau mũi đầu tiên, cứ 3-5 năm tiêm nhắc lại 1 lần. Trong trường hợp trẻ có tiếp xúc với người bệnh bị nhiễm vi khuẩn não mô cầu Meningococcal A+C, bố mẹ có thể đưa trẻ đi tiêm phòng nếu trẻ trên 6 tháng tuổi.

Trong vòng 24 giờ sau khi tiêm, có thể có sốt nhẹ, chỗ tiêm hơi đỏ và đau. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 5 - 10% số người tiêm vaccine có biểu hiện này, và chúng sẽ thường tự biến mất sau 1 – 2 ngày.

• Vaccine viêm não mô cầu B+C: Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên có thể bắt đầu tiêm vaccine. Sau mũi đầu tiên, mũi nhắc lại 1 lần sau ít nhất 2 tháng. Trẻ tiêm vaccine viêm não mô cầu B + C thường không có phản ứng phụ nghiêm trọng, chỉ một số ít cảm thấy sốt hoặc đau nhức tại vị trí tiêm.

Với trẻ chưa đủ độ tuổi tiêm chủng 2 loại vaccine trên, cha mẹ cần chú trọng bảo vệ con tránh khỏi nguy cơ mắc phải căn bệnh nguy hiểm này bằng cách:

• Vệ sinh cá nhân sạch sẽ: Thường xuyên rửa tay chân bằng xà phòng cho trẻ, hướng dẫn trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý hàng ngày, xịt rửa mũi bằng các dung dịch vệ sinh mũi họng thông thường.
• Chú ý vệ sinh nơi ăn ở của trẻ, đảm bảo luôn thông thoáng, sạch sẽ.
• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc chỗ đông người, nhất là với người mắc bệnh về hô hấp. Trong trường hợp buộc phải cho trẻ đến nơi công cộng như bệnh viện, nên cho trẻ đeo khẩu trang để hạn chế sự lây lan.
• Khi trẻ có biểu hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn, cứng cổ, cần đưa con đến ngay các cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời.