Ung thư di căn xảy ra như thế nào?

Phần ung thư di căn được gọi tên theo phần ung thư nguyên phát. Như là khi bệnh nhân bị ung thư gan và các tế bào ung thư gan lây lan và phát triển đến phổi thì phần ung thư nằm trong phổi được gọi là ung thư gan di căn sang phổi.

Các tế bào ung thư phát triển theo cách riêng của chúng ở giữa các tế bào bình thường và chúng sẽ di chuyển từ vùng này sang vùng khác. Sớm hay muộn thì các tế bào ung thư sẽ di căn từ vị trí ban đầu qua đường máu hoặc đường bạch huyết đến các nơi khác của cơ thể và hình thành những khối ung thư mới.

Khi các tế bào ung thư không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể phát triển và lây lan tới các bộ phận khác trong cơ thể. Tất cả các tế bào ung thư đều có khả năng di căn và những vị trí chúng thường di căn tới đó là:

• Xương
• Phổi
• Gan
• Não

Ngoài ra, các tế bào ung thư cũng có thể di chuyển đến màng phổi hoặc màng bụng và gây ra những triệu chứng nguy hiểm như:

• Khó thở
• Tràn dịch màng phổi
• Chảy máu đường hô hấp.

Sau khi thoát khỏi khối u chính, các tế bào ung thư sẽ tìm cách xâm nhập vào máu, hệ bạch huyết và các mô xung quanh. Sau khi xâm nhập thành công, các tế bào ung thư sẽ tạo ra các khối u mới cùng với mạch máu lưu thông mới để nuôi dưỡng nó. Chúng có thể tồn tại và phát triển trong vài năm, sau đó bệnh nhân mới phát hiện ra tình trạng này.

Ung thư di căn không phải lúc nào cũng có các triệu chứng rõ rệt cho chúng ta nhận biết. Các triệu chứng xuất hiện hay không còn phụ thuộc vào kích thước và vị trí của các khối u di căn. Lúc đầu, các tế bào ung thư sẽ tấn công vào các hạch bạch huyết gần đó, sau đó mới tấn công đến phổi, gan, não, xương,...

Một số dấu hiệu phổ biến giúp bệnh nhân có thể dễ dàng nhận biết ung thư di căn như:

• Đau.
• Gãy xương khi ung thư di căn ở xương.
• Nhức đầu, chóng mặt, co giật khi di căn ở não.
• Vàng da, sưng phồng trong bụng khi di căn ở gan.
• Khó thở, ho ra máu khi di căn ở phổi.

Mặc dù các bệnh ung thư đều có thể gây ra triệu chứng đau, nhưng đau lại chưa chắc là triệu chứng đầu tiên của ung thư. Tuy nhiên, có những bệnh nhân không có bất kỳ biểu hiện nào của tình trạng di căn. Bởi khi một cơ quan bị di căn, nó sẽ bắt đầu co lại cho tới khi các hạch bạch huyết của nó bị vỡ ra hoặc trải qua sự phân li.

Việc xác định giai đoạn của bệnh ung thư là vô cùng quan trọng, bởi đây là cơ sở để giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp nhất. Một hệ thống phân loại thường được sử dụng để phân chia giai đoạn của các bệnh ung thư đó là hệ thống TNM.

• T (Tumour) - khối u nguyên phát: là chỉ số đánh giá kích thước của khối ung thư và khoảng cách nó đã lan truyền vào mô gần đó. T được đánh số từ 1 - 4, số càng lớn thì kích thước khối u càng lớn.
• N ( Node) - hạch bạch huyết: đánh giá mức độ ung thư lan đến các hạch bạch huyết hay không. N được đánh số từ 0 - 3, N0 có nghĩa là chưa lan tới hạch bạch huyết nào, N3 có nghĩa là đã có rất nhiều hạch bạch huyết chứa tế bào ung thư.
• M (Metastasis) - Di căn: chỉ số này dùng để đánh giá mức độ di căn của các tế bào ung thư tới các cơ quan, bộ phận khác trong cơ thể. M được đánh số như sau: M0 là ung thư chưa di căn; M1: ung thư đã di căn.

Dựa vào sự kết hợp của các chỉ số trên, sẽ được quy ra từng giai đoạn tổng thể của bệnh, được ký hiệu I, II, III, IV theo từng loại ung thư cụ thể. Có khi, các giai đoạn này được chia nhỏ, cụ thể hơn bằng các ký tự như giai đoạn IIIa, IIIb,...

• Giai đoạn I: thường chỉ những khối ung thư tương đối nhỏ và chỉ có trong cơ quan mà nó bắt đầu (chưa di căn).
• Giai đoạn II: thường là giai đoạn khối u đã lớn hơn nhưng chưa bắt đầu lan rộng vào các mô xung quanh.
• Giai đoạn III: thường chỉ khối ung thư lớn hơn và bắt đầu lan vào các mô xung quanh, các tế bào ung thư đã có trong hạch bạch huyết lân cận.
• Giai đoạn IV: là giai đoạn ung thư đã di căn tới các cơ quan khác trong cơ thể.

Đây là cách phân chia giai đoạn tương đối, còn với mỗi bệnh ung thư sẽ có cách phân chia cụ thể, chính xác khác nhau. Tuy nhiên thường khi ung thư đã di căn là giai đoạn cuối của bệnh. Khi này việc điều trị sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.

Như vậy, ung thư nếu như không được phát hiện và điều trị kịp thời, các tế bào ung thư có thể di chuyển từ vị trí ban đầu đến những vị trí khác, cơ quan bộ phận khác và bắt đầu nhân lên, hình thành khối ung thư mới có đặc điểm giống khối ung thư ban đầu. Việc điều trị ung thư di căn giai đoạn cuối gặp nhiều khó khăn và hiệu quả điều thị cũng bị giảm sút đáng kể. Vì vậy khi phát hiện ra bệnh ung thư, cần phải tiến hành điều trị ngay, để ngăn cản quá trình di căn của các tế bào ung thư.