Yếu tố nguy cơ gây bệnh bạch cầu mãn tính dòng tế bào Lympho (CLL)

Bệnh bạch cầu mãn tính dòng tế bào Lympho (CLL) là một loại ung thư máu phát triển chậm, ảnh hưởng đến tế bào lympho, một loại tế bào bạch cầu.

Bệnh bạch cầu mãn tính là bệnh lý ác tính của hệ máu và tủy xương, nơi sản xuất máu trong cơ thể người trưởng thành. Cụm từ “mãn tính” có ngụ ý mô tả diễn tiến của bệnh chậm hơn so với các thể khác của bệnh bạch cầu ác tính. Trong bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho, dòng tế bào bị ảnh hưởng là tế bào lympho, chúng có vai trò bảo vệ cơ thể chống lại các tình trạng nhiễm khuẩn.

Yếu tố nguy cơ gây bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho là những yếu tố chủ quan và khách quan làm gia tăng khả năng mắc bệnh, liên quan đến nghề nghiệp, phơi nhiễm môi trường, lối sống, tiền sử gia đình và tiền sử bệnh lý bản thân. Các yếu tố nguy cơ tuy không phải là nguyên nhân trực tiếp gây bệnh nhưng có góp phần đẩy nhanh tiến trình bệnh bạch cầu mãn tính. Một số người mang trong mình nhiều yếu tố nguy cơ nhưng không bao giờ mắc bệnh trong suốt cuộc đời, ngược lại những người không có yếu tố nguy cơ nào lại bị bệnh. Việc nhận biết các yếu tố nguy cơ của bản thân để trao đổi với bác sĩ sẽ mang đến cho bạn nhiều sự lựa chọn để thay đổi lối sống và chăm sóc sức khỏe theo hướng có lợi hơn. Nguyên nhân gây bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho hiện nay vẫn chưa được biết rõ. Việc phơi nhiễm với tia xạ, hóa chất không được chứng minh làm tăng nguy cơ mắc phải bệnh bạch cầu mãn tính. Tuy nhiên, một số các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:

• Tiền sử gia đình:

Có nhiều hơn 1 người thân trong gia đình mắc bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho hoặc các bệnh lý ác tính khác có liên quan đến bạch cầu là yếu tố nguy cơ làm gia tăng khả năng mắc bệnh. Nguy cơ mắc bệnh tăng lên 2 đến 4 lần nếu người thân bị bệnh thuộc thế hệ thứ nhất, bao gồm bố mẹ, anh chị em ruột và con cái. Đây là đặc điểm không thường gặp trên lâm sàng và không thể thay đổi.

• Tuổi:

Trên lâm sàng, bệnh bạch cầu mãn tính dòng tế bào lympho thường gặp ở các bệnh nhân lớn tuổi, ít gặp ở người trẻ và rất hiếm thấy ở trẻ em. 90% bệnh nhân mắc bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho thuộc nhóm đối tượng trên 50 tuổi. Tuổi trung bình của những người mắc bệnh là 71 tuổi.

• Giới tính:

Nhiều thống kê được thực hiện và cho kết quả rằng nam giới có tỷ lệ mắc bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho cao hơn nữ giới.

• Chủng tộc:

Bệnh bạch cầu mãn tính dòng tế bào lympho B phổ biến ở Nga và các nước châu Âu, hiếm khi ghi nhận được ở Trung Quốc, Nhật Bản và các quốc gia Đông Nam Á. Bệnh cũng thường xuất hiện ở những người da đen. Nguyên nhân của sự khác biệt này không được giải thích rõ.

• Chất độc màu da cam:

Theo Bộ Cựu chiến binh Hoa Kỳ, bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho có mối liên hệ chặt chẽ với sự phơi nhiễm chất độc màu da cam. Đây là một độc chất được sử dụng trong chiến tranh Việt Nam, gây ra nhiều hậu quả tàn khốc, kéo dài đến nhiều thế hệ của người dân Việt Nam. Ngoài chất độc màu da cam, một số hóa chất khác như thuốc trừ sâu, phân bón hóa học và các chất tẩy rửa cũng có liên quan đến việc tăng tỷ lệ mắc bệnh bạch cầu mãn tính.

• Tăng tế bào lympho B đơn dòng:

Đây là tình trạng số lượng tế bào lympho B đơn dòng cao trên mức bình thường nhưng chưa đạt đến ngưỡng để được xếp vào bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho. Người ta cho rằng có một tỷ lệ nhỏ những người mắc chứng tăng tế bào lympho B đơn dòng chuyển sang bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho.

Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để tìm ra các yếu tố nguy cơ của bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho. Ngoài các yếu tố kể trên, hút thuốc lá, viêm phổi, nghề nghiệp phơi nhiễm nhiều với dầu mỏ, kim loại cũng có liên quan đến bệnh lý bạch cầu mãn tính dòng lympho.

Nhìn chung các yếu tố nguy cơ của bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho là các yếu tố không thay đổi được, bao gồm tiền sử gia đình, tuổi, giới, chủng tộc. Phần thiểu số còn lại là nhóm các yếu tố không thường gặp. Bệnh bạch cầu mãn tính tuy là một bệnh lý ác tính nhưng hiện nay đã có các phương pháp điều trị giúp kiểm soát quá trình diễn biến của bệnh. Vì vậy ghi nhận các yếu tố nguy cơ và thông báo với bác sĩ có vai trò rất hữu ích trong việc phát hiện sớm nếu không may mắc bệnh và tăng hiệu quả điều trị khi bệnh còn chưa nặng nề.

Sàng lọc ung thư sớm được coi là “chìa khóa vàng” để phát hiện sớm và đưa ra các phương pháp ngăn chặn và phác đồ điều trị ung thư hiệu quả để từ đó làm giảm nguy cơ tử vong và giảm chi phí cho người bệnh. Hiện nay, bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã và đang là cơ sở y tế đi đầu trong lĩnh vực phát hiện, sàng lọc ung thư ngay cả khi chưa có triệu chứng. Gói khám sàng lọc ung thư công nghệ cao tại Vinmec mang tới cho bạn cơ hội tầm soát, phát hiện kịp thời các nguy cơ cảnh báo bệnh để tối ưu hóa hiệu quả điều trị, nâng cao chất lượng cuộc sống.