Ung thư đại tràng: Những điều cần biết

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Ngọc Khánh, Trưởng Đơn nguyên Ngoại tiêu hóa - Tiết niệu - Phẫu thuật Robot & Ngoại Nhi, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Ung thư đại tràng gây tử vong cao thứ 4 trên thế giới sau ung thư phổi, dạ dày và gan. Thế nhưng, nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm thì tỷ lệ được chữa khỏi lên tới 90%. Nhiều người đã sống khỏe mạnh hơn 20 năm sau khi phát hiện bệnh.

Ung thư đại tràng thường không được chú ý vì các triệu chứng sớm nghèo nàn và ít gây sự chú ý với người bệnh. Các triệu chứng sau đây có thể là dấu hiệu của ung thư đại tràng:

• Thay đổi thói quen đại tiện, xen kẽ giữa táo bón và tiêu chảy;
• Máu và chất nhầy trong phân;
• Đau bụng quặn cơn, đầy hơi, bí trung tiện, các dấu hiệu của tắc ruột do u lớn làm bít tắc lòng đại tràng;
• Cảm giác không đi ngoài hết phân;
• Mệt mỏi;
• Giảm cân, thiếu máu không rõ lý do.

Những đối tượng sau đây có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng:

• Những người trên 50 tuổi tuổi: 90% ung thư đại tràng ở người trên 50 tuổi;
• Tiền sử gia đình bị ung thư đại tràng hoặc polyp;
• Người tiếp xúc với chất gây ung thư trong môi trường hoặc thói quen ăn uống hay lối sống;
• Đàn ông nhiều nguy cơ bị bệnh hơn so với phụ nữ;
• Người mắc bệnh viêm ruột, Crohn hoặc viêm loét đại tràng;
• Người mắc bệnh tiểu đường.

• Hút thuốc lá: Đặc biệt là những người đã hút thuốc trong nhiều năm.
• Uống rượu: Nghiên cứu cho thấy một liên kết giữa việc tiêu thụ rượu (ngay cả khi nó là trung bình) và một số loại ung thư vú, đại tràng và trực tràng, thực quản, thanh quản, gan, miệng - họng;
• Bệnh béo phì và thừa cân;
• Không hoạt động thể lực;
• Chế độ ăn giàu thịt đỏ, thịt chế biến và ít trái cây, rau;
• Sống và làm việc ở môi trường thiếu ánh sáng tự nhiên.

Sàng lọc ung thư đại tràng có thể làm giảm 15-33% tỷ lệ tử vong ở người từ 50 tuổi trở lên. Đây là những gì các cơ quan y tế khuyên bạn nên:

• Đàn ông và phụ nữ tuổi trên 50 năm soi đại tràng kiểm tra;
• Test tìm hồng cầu trong phân. Tần số: mỗi 1-2 năm;
• Nội soi đại tràng ống mềm cho phép bác sĩ quan sát trực tràng và đại tràng. Đối với người có nguy cơ, những người có yếu tố gia đình phải soi đại tràng ở tuổi 40. Nếu kết quả âm tính việc xem xét này lặp lại mỗi 5-10 năm.

Để phòng ngừa ung thư phổi, bạn nên:

• Bỏ hút thuốc lá;
• Hoạt động thể chất;
• Đạt và duy trì một trọng lượng khỏe mạnh;
• Hạn chế uống rượu;
• Ăn đủ các loại trái cây và rau quả, ngũ cốc;
• Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ, thịt nguội (thịt chế biến-bảo quản).

• Bổ sung vitamin D: Căn cứ vào kết quả của nghiên cứu khác nhau, Hiệp hội Canada khuyến cáo người dân từ năm 2007 nên ăn 25 mcg 25 (1.000 IU) vitamin D mỗi ngày trong mùa thu và mùa đông. Theo các nghiên cứu, vitamin D làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt, vú và trực tràng.
• Thuốc
  – Aspirin. những người uống aspirin thường ít mắc bệnh Ung thư đại tràng.
  – Thuốc chống viêm. Ngoài ra aspirin, các thuốc khác chống viêm không steroid có thể có tác dụng bảo vệ chống lại các khối u trực tràng và ung thư, chẳng hạn như ibuprofen (Advil ®, Motrin ®, vv.) Và naproxen (Aleve ®, Naproxyn ®, vv .).

Điều trị bệnh ung thư đại tràng (tùy thuộc vào giai đoạn bệnh). Các loại điều trị tùy thuộc vào giai đoạn của tiến triển ung thư.

4.1. Phẫu thuật ung thư đại tràng

Mục đích để loại bỏ khối u đại tràng hoặc trực tràng và một phần mô khỏe mạnh xung quanh khối u đảm bảo lấy tối đa tế bào ung thư.

Phẫu thuật là cách duy nhất chữa khỏi bệnh cho ung thư đại tràng khi còn ở tại chỗ (giai đoạn I – III).

Phẫu thuật cắt bỏ vẫn là lựa chọn duy nhất có khả năng triệt căn cho bệnh nhân di căn có giới hạn ở gan và/hoặc phổi (bệnh ở giai đoạn IV). Các lựa chọn phẫu thuật bao gồm:

• Cắt đại tràng phải: Đối với các tổn thương ở manh tràng và đại tràng phải.
• Cắt đại tràng phải mở rộng: Đối với các tổn thương ở đại tràng ngang hoặc giữa.
• Cắt đại tràng trái: Đối với các tổn thương ở đại tràng góc lách lách và đại tràng trái
• Cắt đại tràng sigma: Đối với tổn thương đại tràng sigma
• Cắt đại tràng toàn bộ với miệng nối hồi trực tràng: Đối với một số bệnh nhân mắc ung thư đại tràng di truyền không polyps, bệnh đa polyp tuyến gia đình, ung thư đại tràng nhiều vị trí hoặc tắc ruột cấp do ung thư mà không rõ tình trạng đoạn ruột để lại phía trên.

Với sự phát triển của khoa học và kỹ thuật, ngày nay việc phẫu thuật điều trị ung thư đại tràng có thể thực hiện bằng phẫu thuật nội soi và phẫu thuật Robot. An toàn, tăng tính thẩm mỹ, ít đau, ít mất máu và nhanh hồi phục. Đặc biệt, hiện nay với áp dụng ERAS (chương trình tăng cường hồi phục sau phẫu thuật) người bệnh không phải trải qua việc chuẩn bị đại tràng khó chịu như trước đây, không phải nhịn ăn và nằm truyền dịch trên giường mà có thể ăn uống và đi lại ngay sau phẫu thuật. Thời gian nằm viện 3-5 ngày thay vì 10 ngày trước đây.
Nếu khối u ở giai đoạn đầu, đôi khi có thể chỉ cần loại bỏ khối u trong khi nội soi đại tràng (cắt polyp, cắt niêm mạc điều trị ung thư).

4.2. Các lựa chọn điều trị khác cho bệnh nhân không phẫu thuật

• Liệu pháp áp lạnh;
• Đốt sóng cao tần;
• Nút mạch gan hóa chất.

4.3. Hóa trị

Là những phương pháp điều trị thường là cần thiết để tiêu diệt tế bào ung thư đã di căn đến các hạch bạch huyết hay ở nơi khác trong cơ thể. Hóa trị được sử dụng dưới dạng tiêm hoặc viên nén. Nó có thể gây ra nhiều phản ứng phụ, như mệt mỏi, buồn nôn và rụng tóc.

Phác đồ hóa trị toàn thân có thể bao gồm:

• 5-Fluorouracil (5-FU);
• Capecitabine;
• Oxaliplatin;
• Irinotecan;
• Sự kết hợp đa hóa trị liệu (ví dụ, capecitabine hoặc 5-FU với oxaliplatin, 5-FU với leucovorin và oxaliplatin);
• Phác đồ hóa trị liệu bổ trợ (sau phẫu thuật) thường bao gồm 5-FU với leucovorin hoặc capecitabine, đơn độc hoặc kết hợp với oxaliplatin.

4.4. Điều trị khác

Thuốc: Các loại thuốc hạn chế sự gia tăng của tế bào ung thư đôi khi được sử dụng, một mình hoặc kết hợp với phương pháp điều trị khác. Bevacizumab (Avastin ®): giới hạn sự tăng trưởng của khối u bằng cách ngăn ngừa sự hình thành các mạch máu mới trong khối u. Nó được chỉ định như điều trị biện minh khi ung thư di căn.

• Bevacizumab (Avastin);
• Cetuximab (Erbitux);
• Nivolumab (Opdivo);
• Panitumumab (Vectibix);
• Pembrolizumab (Keytruda);
• Ramucirumab (Cyramza);
• Regorafenib (Stivarga);
• Ziv-aflibercept (Zaltrap).

Miễn dịch: Dùng thuốc hoặc các chế phẩm tăng cường miễn dịch tự thân hoặc phân tách nuôi cấy các tế bào miễn dịch của cơ thể sau đó đưa trở lại cơ thể người bệnh.

HIPEC: Phương pháp Hóa-nhiệt trong phúc mạc, là hóa chất được làm nóng, bơm tuần hoàn trong khoang ổ bụng của người bệnh.

4.5. Xạ trị

Sử dụng nhiều nguồn tia khác nhau của bức xạ ion hóa. Nó được sử dụng trước hoặc sau khi phẫu thuật tuỳ từng bệnh nhân.

Tóm lại, ung thư đại tràng gây tỉ lệ tử cao nếu phát hiện muộn. Do đó, mỗi người cần chủ động tầm soát và kiểm tra sức khỏe để kịp thời phát hiện sớm, làm tăng cơ hội điều trị thành công, giảm nguy cơ tử vong do ung thư.

Bài viết tham khảo nguồn:cancerindex.org, gco.iarc