Kiểm soát đau là một phần trong kế hoạch điều trị ung thư

Mỗi bệnh nhân ung thư đều ít, nhiều phải trải qua các cơn đau, tùy vào tình trạng bệnh. Nhưng nếu người bệnh hợp tác điều trị với bác sĩ, cơn đau có thể được kiểm soát. Hiện nay có rất nhiều loại thuốc khác nhau để kiểm soát cơn đau của bệnh nhân ung thư.

Trong trường hợp các cơn đau không được kiểm soát, người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng như: mệt mỏi, chán nản, tức giận, lo lắng, stress... Ngược lại, khi được kiểm soát đau cho bệnh nhân ung thư đúng cách, bệnh nhân sẽ thích hoạt động, ngủ ngon hơn, cảm thấy ngon miệng, tâm trạng phấn khởi...

Các cơn đau do ung thư gây ra có các mức độ từ nhẹ đến rất nặng và thay đổi theo ngày. Một số cơn đau do ung thư gây ra nên người bệnh phải điều trị cả 2 bệnh cùng một lúc. Nhưng cũng có những cơn đau không phải xuất phát từ ung thư như đau đầu, căng cơ và các vấn đề sức khỏe khác. Vì vậy, khi gặp bất cứ cơn đau nào hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn. Tuyệt đối không hoặc đọc kĩ nhãn thuốc không được kê đơn nhằm mục đích giảm đau nhức. Điều này sẽ hạn chế các tương tác với các loại thuốc khác.

Các cơn đau trong điều trị ung thư khác nhau thường gặp ở người bệnh:

• Đau cấp tính từ nhẹ đến nặng, diễn ra một cách nhanh chóng và kéo dài trong thời gian ngắn.
• Cơn đau mãn tính từ nhẹ đến nặng, kéo dài hoặc tiến triển qua thời gian dài
• Cơn đau đột phá là sự gia tăng dữ dội của cơn đau xảy ra đột ngột hoặc được cảm nhận trong một thời gian ngắn. Nó có thể xảy ra nhiều lần trong ngày, ngay cả khi đã dùng đúng liều thuốc giảm đau.

Bản thân bệnh ung thư và các liệu pháp điều trị bệnh gây ra đau đớn cho người bệnh. Nguyên nhân chính của cơn đau là:

• Đau do xét nghiệm y tế: Một số phương pháp được sử dụng để chẩn đoán ung thư hoặc lựa chọn phương pháp điều trị tốt có thể gây đau đớn. Ví dụ: sinh thiết, cột sống vòi, xét nghiệm tủy xương. Tuy nhiên, người bệnh không nên để nỗi lo về nỗi đau ngăn bạn thực hiện các xét nghiệm và điều trị.
• Đau do khối u: Nếu ung thư phát triển lớn hơn hoặc lan rộng, nó có thể gây đau bằng cách nhấn vào các mô xung quanh nó. Ví dụ, một khối u có thể gây đau nếu nó ấn vào xương, dây thần kinh, tủy sống hoặc các cơ quan của cơ thể.
• Đau do điều trị: Hóa trị, xạ trị, phẫu thuật và các phương pháp điều trị có thể gây đau cho người bệnh. Một số ví dụ về nỗi đau từ điều trị là: Đau thần kinh: Đây là nỗi đau có thể xảy ra nếu điều trị làm hỏng dây thần kinh. Cơn đau thường là rát, sắc. Ung thư cũng gây ra loại đau này; Cơn đau ảo: Người bệnh vẫn có thể cảm thấy đau hoặc khó chịu khác đến từ một bộ phận cơ thể đã được phẫu thuật cắt bỏ.

Nếu người bệnh nhận thấy bất cứ cơn đau nào đến từ các hoạt động hàng ngày như ho, hắt hơi, di chuyển, đi lại hoặc đứng,.. hãy gặp ngay bác sĩ.

Kiểm soát đau là một phần trong quá trình điều trị ung thư. Vì vậy, người bệnh hãy chia sẻ lại nỗi đau cũng như vị trí đau cho bác sĩ biết để họ giúp bạn giảm đi những nỗi đau. Nếu người bệnh không nói với ai về nỗi đau bạn phải chịu đựng sẽ không ai có thể giúp bạn vượt qua nỗi đau và chiến thắng bệnh tật.

Để kiểm soát cơn đau, mỗi bệnh nhân cần có một kế hoạch kiểm soát đau. Mỗi người bệnh đều có một kế hoạch kiểm soát cơn đau khác nhau. Ngay cả khi 2 bệnh nhân cùng mắc một loại ung thư thì kế hoạch cũng khác nhau. Hãy dùng thuốc giảm đau theo kê đơn để hạn chế cơn đau khi bắt đầu hoặc trở nên tồi tệ hơn. Đây là một trong những cách tốt để vượt qua nỗi đau, vì vậy, không nên bỏ qua thuốc giảm đau.

Dưới đây là một số cách bệnh nhân có thể làm để lập kế hoạch kiểm soát cơn đau:

• Mang theo các loại thuốc cho mỗi lần khám.
• Mang theo hồ sơ hoặc nhật ký cơn đau của người bệnh.
• Nếu người bệnh đang điều trị với nhiều bác sĩ, hãy đảm bảo rằng các bác sĩ sẽ nhìn thấy tất cả các loại thuốc đang sử dụng
• Không uống thuốc của người khác hoặc dùng chung thuốc.
• Yêu cầu bác sĩ thay đổi kế hoạch kiểm soát cơn đau nếu nó không đem lại hiệu quả.

Cách tốt để điều trị đau cho bệnh nhân ung thư là ngăn chặn nó trước khi nó bắt đầu hoặc nó đã trở nên tồi tệ hơn. Đừng cố gắng chịu đựng cơn đau ấy ngay cả khi đó chỉ là một cơn đau nhẹ.

Nếu gặp phải các trường hợp dưới đây, người bệnh nên nói chuyện với bác sĩ để thay đổi kế hoạch để đạt hiệu quả tốt:

• Nỗi đau không được tốt hơn hoặc chấm dứt
• Thuốc giảm đau không có tác dụng.
• Thường xuyên bị đau đột ngột.
• Cơn đau ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày như ăn, ngủ hoặc làm việc.
• Nếu bạn khó thở, chóng mặt hoặc phát ban, hãy gọi bác sĩ ngay, bởi có thể bạn bị dị ứng với thuốc giảm đau.

Một số loại thuốc dưới đây được chứng minh là giúp kiểm soát cơn đau do ung thư. Các bác sĩ sử dụng ba nhóm thuốc chính để giảm đau: không kê đơn,

thuốc kê đơn theo toa và opioid ( đôi khi còn gọi là ma túy).

• Thuốc không kê đơn (OTC) có thể được sử dụng để điều trị cơn đau từ nhẹ đến trung bình. Người bệnh có thể mua hầu hết các loại thuốc OTC mà không cần toa bác sĩ, nhưng vẫn cần nói chuyện với bác sĩ của bạn trước khi dùng chúng. Thuốc OTC bao gồm: Acetaminophen, thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
• Thuốc kê toa để giảm đau bao gồm: Thuốc chống trầm cảm, thuốc chống động kinh, steroid
• Opioids ( đôi khi còn gọi là ma túy) - cho đau vừa đến nặng

Ngoài việc dùng thuốc để kiểm soát đau do ung thư gây ra, còn có các phương pháp khác giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh, giúp giảm đau, cũng như căng thẳng, lo lắng và đối phó với ung thư. Một số phương pháp này được coi là bổ sung hoặc tích hợp.

Châm cứu là một hình thức của y học Trung Quốc. Châm cứu liên quan đến việc chèn kim loại rất mỏng đâm vào da tại một số điểm nhất định của cơ thể. (Áp dụng áp lực cho những điểm này bằng ngón tay cái, đầu ngón tay hoặc một thiết bị được gọi là bấm huyệt.) Mục tiêu là thay đổi dòng chảy năng lượng cơ thể vì vậy nó có thể tự chữa lành.

Phản hồi sinh học sử dụng máy móc để giúp bạn cách kiểm soát các chức năng cơ thể nhất định, chẳng hạn như nhịp tim, nhịp thở và căng cơ. Chúng ta có thể không bao giờ nghĩ về những chức năng cơ thể này bởi vì chúng tự xảy ra. Nhưng học cách kiểm soát chúng có thể giúp bạn thư giãn và đối phó với cơn đau. Phản hồi sinh học thường được sử dụng với nỗi đau khác phương pháp cứu trợ. Nếu người bệnh muốn thử phương pháp này, bạn phải xem giấy phép kỹ thuật phản hồi sinh học.

Chuyển sự tập trung của bạn đến một cái gì đó khác là nỗi đau. Nó có thể được sử dụng một mình để quản lý những cơn đau nhẹ, hoặc dùng chung với thuốc

để giúp giảm đau cấp tính, chẳng hạn như cơn đau liên quan đến thủ tục hoặc xét nghiệm. Nhiều khi, bạn sử dụng phương pháp này mà không nhận ra. Ví dụ, xem tivi và nghe nhạc là những cách tốt để đánh lạc hướng tâm trí của bạn. Trong thực tế, bất kỳ hoạt động có thể tập trung sự chú ý có thể được sử dụng để đánh lạc hướng nỗi đau như: làm đồ thủ công, đọc sách, hát hoặc thử thở chậm nhịp nhàng,...

Nhiệt ( nóng hoặc lạnh) có thể làm giảm đau cơ, trong khi lạnh có thể làm tê đau. Tuy nhiên, người bệnh cần hỏi ý kiến của bác sĩ để sử dụng phương pháp này trong quá trình điều trị, không sử dụng phương pháp này quá 10 phút/lần. Đồng thời, không sử dụng nhiệt nóng hoặc lạnh trên bất kỳ khu vực nào lưu thông kém.

Đối với lạnh, người bệnh có thể hãy thử gói gel nhựa mềm ngay cả khi đông lạnh. Các túi gel này được bán trong các cửa hàng thuốc, tất nhiên, hãy luôn sử dụng đá viên bọc trong một chiếc khăn hoặc nước đông lạnh trong cốc giấy.

Đối với nóng, có thể sử dụng một miếng đệm nóng, nhưng bệnh nhân cũng có thể thử gói gel nóng trong chai nước nóng, khăn nóng, ẩm, tắm nước nóng. Hãy cẩn thận không để nhiệt quá lâu để tránh bị bỏng.

Thôi miên là một trạng thái giống như thay đổi sự chú ý thư giãn và tập trung. Đó là khi đôi mắt tuy đã nhắm nhưng vẫn nhận thức được những gì xảy ra xung quanh họ. Trong trạng thái thư giãn này, tâm trí của người bệnh thường dễ tiếp thu hơn hoặc cởi mở hơn. Kết quả là thôi miên có thể được sử dụng để chặn nhận thức về cơn đau hoặc để giúp người bệnh thay đổi cảm giác từ đau đến dễ chịu hơn.

Tưởng tượng là khi bạn nhắm mắt lại và tạo ra hình ảnh trong tâm trí của bạn để thư giãn, cảm thấy bớt lo lắng và ngủ ngon hơn. Người bị thôi miên có thể sử dụng tất cả các giác quan thị giác, xúc giác, thính giác, khứu giác và vị giác.

Massage có thể giúp giảm đau, căng thẳng và lo lắng. Cách massage là dùng tay hoặc các dụng cụ đặc biệt ấn, chà xát các bộ phận của cơ thể, chuyển động đều đặn, tròn gần vị trí đau là tốt. Massage cũng có thể giúp giảm căng thẳng và tăng lưu lượng máu.

Thiền là một biện pháp điều trị tâm lý giúp thư giãn cơ thể và yên tĩnh

tâm trí. Thiền giúp người bệnh giảm đau, lo lắng, căng thẳng hoặc trầm cảm.

Thư giãn có tác dụng giảm đau hoặc giữ cho cơn đau trở nên tồi tệ hơn bằng cách loại bỏ căng thẳng trong cơ thể. Thư giãn giúp người bệnh ngủ ngon và cung cấp nhiều năng lượng hơn. Các phương pháp thư giãn phổ biến nhất là: Tập trung thị giác, thở và căng cơ, nhịp thở chậm:

Trong trường hợp thư giãn sẽ khó khăn nếu người bệnh bị đau đớn dữ dội, có thể chuyển sang massage hoặc thập thở nhịp nhàng và căng cơ.

• Vật lý trị liệu: Các bài tập, thiết bị hoặc phương pháp được sử dụng để giúp khôi phục sức mạnh, tăng chuyển động cho cơ bắp, và giảm đau.
• Thái cực quyền và khí công: Tâm trí và vận động cơ thể hàng thế kỷ có liên quan một số tư thế và cử động nhẹ nhàng với sự tập trung tinh thần, hơi thở, và thư giãn.
• Yoga: Các phong cách khác nhau của yoga thường kết hợp các tư thế, hơi thở kỹ thuật, và thiền hoặc thư giãn.

Nguồn tham khảo: Cancer.gov

XEM THÊM:

• Đau trong ung thư: Điều trị bằng cách nào?
• Kiểm soát đau cho bệnh nhân ung thư tại nhà
• Điều trị đau và chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối