Các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư tuyến thượng thận

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Tô Kim Sang - Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Ung thư tuyến thượng thận là một loại ung thư hiếm gặp xuất hiện ở một hoặc cả hai tuyến thượng thận, dấu hiệu của bệnh rất dễ nhầm lẫn sang các bệnh lý khác. Khi ung thư tuyến thượng thận được phát hiện sớm, bệnh có cơ hội được chữa khỏi.

Ung thư tuyến thượng thận là loại ung thư hiếm gặp hình thành ở một hoặc cả hai tuyến nhỏ, hình tam giác (tuyến thượng thận) nằm trên đỉnh thận. Tuyến thượng thận sản xuất ra các hormone hỗ trợ điều hòa hầu hết mọi cơ quan và mô trong cơ thể.

Ung thư tuyến thượng thận, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi và người lớn ở từ 40 đến 50 tuổi.

Khi ung thư tuyến thượng thận được phát hiện sớm, bệnh có cơ hội được chữa khỏi. Nhưng nếu ung thư đã lan đến các khu vực nằm ngoài tuyến thượng thận, việc chữa trị sẽ gặp nhiều khó khăn hơn, chủ yếu là điều trị nhằm trì hoãn sự tiến triển của bệnh.

Hầu hết sự phát triển của các khối u trong tuyến thượng thận là lành tính, chẳng hạn như adenoma hoặc pheochromocytoma.

Các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư tuyến thượng thận bao gồm:

• Yếu cơ
• Vết rạn màu hồng hoặc tím trên da
• Thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ có thể gây ra thừa tóc, rụng tóc trên đầu
• Thay đổi nội tiết tố ở nam giới có thể gây ra các mô vú mở rộng và teo tinh hoàn
• Buồn nôn
• Nôn
• Bụng đầy hơi
• Đau lưng
• Sốt
• Ăn mất ngon
• Giảm cân

Các triệu chứng do sản xuất quá mức androgen hoặc estrogen. Phụ nữ có khối u do sản xuất quá mức estrogen và đàn ông có khối u do sản xuất quá mức androgen thường không có bất kỳ triệu chứng nào từ hormone, vì vậy các triệu chứng có thể không xuất hiện cho đến khi khối u đủ lớn.

Một số dấu hiệu ung thư tuyến thượng thận liên quan đến androgen hoặc estrogen dễ nhận biết bao gồm ngực phát triển, rối loạn cương dương và mất ham muốn tình dục ở nam giới và phát triển lông mặt quá mức, chu kỳ kinh nguyệt không đều, giọng nói trầm hơn ở nữ giới.

Nồng độ cortisol quá mức gây ra hội chứng Cushing. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:

• Tăng cân, chủ yếu trên xương đòn, ở vùng má và xung quanh bụng
• Vết rạn tím trên bụng
• Tăng trưởng tóc quá mức trên mặt, ngực và lưng ở phụ nữ
• Rối loạn kinh nguyệt
• Yếu và mất khối lượng cơ bắp ở chân
• Dễ bầm tím
• Trầm cảm và / hoặc ủ rũ
• Xương bị yếu (loãng xương), có thể dẫn đến gãy xương
• Lượng đường trong máu cao, thường dẫn đến bệnh tiểu đường
• Huyết áp cao

Hội chứng Cushing có thể được gây ra =ung thư tuyến thượng thận hoặc u tuyến thượng thận làm do nồng độ cortisol và / hoặc hormone cao, nhưng nó cũng có thể có các nguyên nhân khác.

Các dấu hiệu và triệu chứng chính gây ra bởi các khối u tuyến thượng thận sản xuất aldosterone là:

• Huyết áp cao
• Yếu sức
• Chuột rút cơ bắp
• Nồng độ kali trong máu thấp.

Khi ung thư tuyến thượng thận phát triển sẽ gây chèn ép lên các cơ quan và mô gần đó gây đau gần khối u, cảm giác đầy bụng.

Các xét nghiệm và cận lâm sàng được sử dụng để chẩn đoán ung thư tuyến thượng thận bao gồm:

Các xét nghiệm trong máu và nước tiểu có thể cho thấy mức độ hormone bất thường được sản xuất bởi tuyến thượng thận, bao gồm cortisol, aldosterone và androgen.

Bác sĩ có thể đề nghị bạn chụp cắt lớp CT, MRI hoặc PET/CT để kiểm tra các tổn thương tăng trưởng trên tuyến thượng thận và để xem liệu ung thư đã lan sang các khu vực khác của cơ thể, như phổi hoặc gan.

Nếu nghi ngờ bạn bị ung thư tuyến thượng thận, bác sĩ có thể đề nghị cắt bỏ khu vực tuyến thượng thận bị ảnh hưởng. Sau khi cắt bỏ u, phẫu thuật viên sẽ chuyển mẫu mô u đến khoa Giải phẫu bệnh, các bác sĩ giải phẫu bệnh sẽ xử lý mẫu mô và đánh giá xem khối u có phải là ung thư hay không. Phân tích này giúp xác nhận bạn có bị ung thư hay không và chính xác loại tế bào nào có liên quan.

Phẫu thuật nhằm mục đích loại bỏ toàn bộ ung thư tuyến thượng thận. Để đạt được điều này, các bác sĩ phải loại bỏ tất cả các tuyến thượng thận bị ảnh hưởng (cắt bỏ tuyến thượng thận).

Nếu trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ phát hiện ra khối u đã lan sang các cơ quan lân cận thì các cơ quan đó cũng được cắt bỏ trong quá trình phẫu thuật để giảm thiểu nguy cơ tái phát.

Xạ trị sử dụng các chùm năng lượng cao như tia X và proton, để tiêu diệt các tế bào ung thư. Xạ trị đôi khi được sử dụng sau phẫu thuật ung thư tuyến thượng thận để tiêu diệt bất kỳ tế bào nào còn sót lại. Nó cũng có thể giúp giảm đau và các triệu chứng ung thư đã lan sang các bộ phận khác của cơ thể như xương.

Hóa trị là sử dụng hóa chất để tiêu diệt các tế bào ung thư. Hóa trị có thể đóng vai trò trong điều trị hỗ trợ sau phẫu thuật để giảm nguy cơ tái phát hoặc là điều trị chính yếu toàn thân trong giai đoạn ung thư tuyến thượng thận đã di căn, tiến xa. Đối với ung thư tuyến thượng thận không được điều trị khỏi bằng phẫu thuật hoặc quay trở lại sau các phương pháp điều trị ban đầu, hóa trị liệu có thể là một lựa chọn để làm chậm sự tiến triển của ung thư.

Mitotane (Lysodren) có thể được khuyên dùng sau phẫu thuật cho những người có nguy cơ tái phát ung thư cao. Các nghiên cứu về tác dụng của loại thuốc này đang được tiến hành. Một số loại thuốc hóa trị khác có thể có hiệu quả trong một số trường hợp điều trị ung thư tuyến thượng thận như cisplatin, etoposide, doxorubicin,...

Hiện nay tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang áp dụng những gói sàng lọc ung thư nhằm phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, rút ngắn thời gian điều trị, giảm gánh nặng kinh tế và tối đa khả năng khỏi bệnh cho khách hàng.