Huyết khối tĩnh mạch sâu (cục máu đông) thường nằm ở bộ phận nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Ngô Đắc Thanh Huy - Bác sĩ tim mạch - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ có kinh nghiệm và thế mạnh trong lĩnh vực Chẩn đoán và điều trị bệnh lý tim mạch, Siêu âm tim, chụp và can thiệp động mạch vành.

Huyết khối tĩnh mạch sâu là bệnh do cục máu đông gây thuyên tắc tĩnh mạch. Bệnh có thể dẫn đến thuyên tắc phổi đe dọa đến tính mạng.

Cơ thể con người có 3 loại tĩnh mạch là tĩnh mạch nông nằm ngay dưới da, tĩnh mạch sâu ở giữa các bắp cơ và tĩnh mạch xuyên có vai trò liên kết các tĩnh mạch nông với tĩnh mạch sâu thông qua các van một chiều.

Động mạch có vai trò đem máu giàu oxy từ tim đến các cơ quan trong cơ thể, còn tĩnh mạch đảm nhiệm chức năng mang máu nghèo oxy quay trở lại tim. Trong đó, các tĩnh mạch sâu đưa máu về tĩnh mạch chủ - là tĩnh mạch lớn nhất trong cơ thể rồi đưa máu thẳng về tim.

Huyết khối tĩnh mạch sâu là tình trạng xuất hiện cục máu đông trong tĩnh mạch sâu, làm cản trở con đường lưu thông của máu. Huyết khối tĩnh mạch sâu có thể gây ra triệu chứng đau, sưng, cảm giác nóng rát ở vùng da tương ứng. Nguy hiểm hơn, cục máu đông có thể bong tróc khỏi thành tĩnh mạch và đi tự do theo dòng máu, đến phổi gây tắc nghẽn tuần hoàn máu ở phổi. Khi đó, phổi và tim phải hoạt động gắng sức. Bệnh nhân bị thuyên tắc phổi nếu không được cấp cứu kịp thời có thể tử vong nhanh chóng.

Huyết khối tĩnh mạch sâu thường xảy ra ở tĩnh mạch chi dưới bao gồm: vùng chậu, vùng đùi, vùng cẳng chân. Đôi khi, huyết khối tĩnh mạch sâu có thể xảy ra ở tay, ngực hoặc các vị trí khác trong cơ thể. Hầu như huyết khối tĩnh mạch sâu chỉ ảnh hưởng ở một bên của cơ thể.

Huyết khối tĩnh mạch sâu nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách thì hiệu quả điều trị khá cao, không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. Điều quan trọng là phải nhận biết các triệu chứng của bệnh để khám và chẩn đoán kịp thời.

Các triệu chứng của huyết khối tĩnh mạch sâu có phần không rõ ràng, nhiều trường hợp bệnh nhân không có biểu hiện gì cả. Một số trường hợp có cảm giác đau sưng đột ngột, nóng rát vùng huyết khối gây thuyên tắc, cảm giác đau tăng lên khi đi đứng, da đổi màu xanh hoặc đỏ, đau khi sờ, tăng lên khi gấp mặt mu của bàn chân vào cẳng chân, tăng nhiệt đọ tại chổ, nỏi ban đỏ, dãn các tĩnh mạch nông, tăng chu vi bắp chân, đùi, phù mắt cá chân

Các triệu chứng của huyết khối tĩnh mạch sâu tùy thuộc vào kích thước huyết khối và vị trí huyết khối gây thuyên tắc.

Nguyên nhân gây huyết khối tĩnh mạch sâu là do rối loạn chức năng đông máu. Gây tăng đông, ứ trệ tuần hoàn tĩnh mạch và tổn thương thành mạch. Nếu có một huyết khối nhỏ hình thành ở tĩnh mạch thì huyết khối đó sẽ tạo ra phản ứng viêm, kích thích tĩnh mạch sinh ra thêm nhiều huyết khối khác.

Nếu máu bị ứ đọng trong tĩnh mạch thì nguy cơ xuất hiện huyết khối rất cao. Trường hợp này thường xảy ra ở bệnh nhân không cử động trong thời gian dài, khiến lưu lượng máu giảm, ứ trệ tuần hoàn tĩnh mạch chi dưới.

Các nguyên nhân đặc hiệu của bệnh huyết khối tĩnh mạch sâu gồm:

• Gãy chân, gãy khớp háng;
• Phẫu thuật khớp háng, khớp gối, bắp chân, cẳng chân, bụng hoặc ngực...
• Rối loạn đông máu di truyền;
• Không vận động trong thời gian dài, có thể do đi tàu xe hoặc ngồi máy bay quá lâu trong không gian chật. Tuy nhiên, trường hợp này rất ít xảy ra, nếu có thì cũng gặp ở các bệnh nhân đã từng phẫu thuật hoặc đang trong quá trình điều trị bệnh lý nào đó
• Ung thư;
• Người béo phì, tiểu đường, tiền sử đột quỵ và nhồi máu cơ tim, phụ nữ có thai... có nguy cơ bị huyết khối tĩnh mạch sâu cao hơn người bình thường.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có đầy đủ điều kiện chuyên môn và phương tiện kỹ thuật để thực hiện hiệu quả các phương pháp thăm khám, chẩn đoán, điều trị bệnh huyết khối tĩnh mạch sâu. Vinmec quy tụ đội ngũ bác sĩ chuyên khoa nội tim mạch giàu chuyên môn và kinh nghiệm; trang thiết bị y tế hiện đại, đạt chuẩn quốc tế; chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp, giúp nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị bệnh.

Nguồn tham khảo: Hội Tim mạch học Việt Nam