Thực đơn cho người bị bệnh gan nhiễm mỡ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BSCKII Phan Thị Minh Hương - Bác sĩ Nội tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng mỡ tích tụ trong gan lớn hơn 5% trọng lượng gan. Đây là bệnh khá phổ biến trong cuộc sống hiện đại, và thật nguy hiểm khi bệnh gan nhiễm mỡ diễn biến thành xơ gan, ung thư gan. Nguyên nhân chính gây ra bệnh gan nhiễm mỡ là do chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt không hợp lý. Để đẩy lùi bệnh gan nhiễm mỡ, hãy tham khảo thực đơn cho người bị bệnh gan nhiễm mỡ trong bài viết dưới đây!

Thống kê cho thấy có khoảng 20 - 30% người dân Việt Nam mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Căn bệnh này thường gặp ở những người lười vận động, người thừa cân hay béo phì, và những người bị bệnh đái tháo đường, những người có nồng độ cholesterol và triglycerid cao. Nguyên nhân gây bệnh gan nhiễm mỡ chủ yếu là do: Uống nhiều bia rượu dẫn đến rối loạn chức năng gan, béo phì hoặc suy dinh dưỡng, tăng mỡ máu hoặc nhiễm viêm gan virus, chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hàng ngày không hợp lý.

Chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng nhất với người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Thực đơn của người bệnh gan nhiễm mỡ cần được theo dõi sát sao để để kiểm soát và ngăn ngừa lượng mỡ trong gan.

1.1. Các loại thực phẩm nên ăn

Các loại rau xanh, hoa quả tươi: Người mắc bệnh gan nhiễm mỡ nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi để có chất xơ kích thích nhu đường ruột, tránh táo bón, và phòng chống bệnh xơ vữa động mạch. Rau xanh cung cấp nhiều loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Các loại vitamin A và E có tác dụng tránh tích tụ thêm mỡ trong gan.

Một số loại rau củ quả nên dùng như: Cam, bưởi, rau cải, rau má, súp lơ, rau cần,...

Chọn đồ uống có lợi cho gan: Người bệnh nên chọn các loại nước có lợi cho gan như atiso, trà nụ vối, lá sen. Chúng có tác dụng giảm lượng mỡ trong gan, thanh nhiệt, điều hòa cơ thể đồng thời chống tích tụ mỡ ở gan.

Protein và sữa: Các protein tốt nhất để duy trì cân nặng và giảm cân là từ nguồn thịt nạc như: Thịt gia cầm, trứng, đậu nành, cá, hải sản, các loại đậu đỗ. Chất béo và calo dư thừa có thể giảm bằng cách loại bỏ các chất béo có thể nhìn thấy như da của gia cầm trước khi nấu, sử dụng các phương pháp để nấu thức ăn như nướng, hấp, rang.

Các sản phẩm từ sữa lành mạnh bao gồm ít chất béo hoặc sữa không béo, sữa chua và phô mai nên được bổ sung trong thực đơn cho người bị bệnh gan nhiễm mỡ.

Thực phẩm chứa ít cholesterol: Thực phẩm giàu axit béo omega như cá béo, dầu oliu và các loại hạt được khuyến cáo để giúp điều trị gan nhiễm mỡ.

1.2. Thực phẩm nên tránh

Mục đích của việc điều trị gan nhiễm mỡ là làm giảm hàm lượng mỡ trong gan. Vậy người bị gan nhiễm mỡ nên tránh những thực phẩm dưới đây:

• Hạn chế chất béo, mỡ động vật: Mỡ động vật khi được dung nạp vào cơ thể sẽ bài tiết ra ngoài ở gan. Do đó, nếu sử dụng quá nhiều mỡ động vật sẽ gây gánh nặng cho gan. Gan không thể bài tiết mỡ, dẫn đến tích tụ và gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ. Vì vậy, bạn nên thay mỡ động vật bằng các loại dầu có nguồn gốc từ thực vật.
• Tránh ăn những thực phẩm giàu cholesterol: Nội tạng động vật, lòng đỏ trứng,... chứa hàm lượng cholesterol cao. Do đó, việc giảm tiêu thụ các loại thực phẩm này giúp giảm lượng chất béo trong gan.
• Không nên ăn quá nhiều thịt đỏ: Sử dụng nhiều thịt đỏ sẽ khiến bệnh gan nhiễm mỡ trở nên nghiêm trọng hơn..
• Hạn chế các loại hoa quả chứa hàm lượng fructose cao: Hàm lượng đường cao là nguyên nhân gây ra các bệnh như béo phì, tiểu đường, gan nhiễm mỡ. Fructose do gan chuyển hóa. việc hạn chế các loại trái cây có fructose cao sẽ giúp giảm gánh nặng cho gan và phòng tránh bệnh gan nhiễm mỡ.
• Kiêng gia vị cay nóng: Trong thực đơn của người bị bệnh gan nhiễm mỡ, cần hạn chế tối đa đồ ăn cay nóng sẽ làm giảm chức năng gan, khiến gan không thể bài tiết chất béo, làm chúng tích tụ khiến tình trạng bệnh ngày càng nặng hơn.
• Tránh các chất kích thích, đồ uống chứa cồn: Đây là nhóm thực phẩm cấm kỵ với người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Uống rượu bia sẽ thúc đẩy quá trình chuyển từ gan nhiễm mỡ thành xơ gan thậm chí là ung thư gan. Việc đào thải mỡ cùng các chất độc hại từ rượu bia là gánh nặng rất lớn cho gan.

• Ngô

Ngô là một loại ngũ cốc rất tốt cho người bị gan nhiễm mỡ. Trong ngô có chứa nhiều axit béo không no và có tác dụng thúc đẩy quá trình chuyển hóa chất béo. Bạn có thể dùng bột ngô để nấu cháo ăn hàng ngày.

• Rau cần

Rau cần có tác dụng làm mát gan và hạ cholesterol trong máu, thúc đẩy quá trình bài tiết cũng như làm sạch huyết dịch.

• Nấm hương

Trong nấm hương có nhiều hoạt chất có tác dụng làm giảm lượng cholesterol trong máu, gan. Vì vậy, bạn nên bổ sung nấm hương vào bữa ăn hàng ngày để loại bỏ bệnh gan nhiễm mỡ.

• Ăn cà chua chín

Ngoài ra, để ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ ung thư các bệnh lý về gan khác, bạn có thể Sàng lọc gan mật tại các Bệnh viện có chuyên khoa. Hiện nay, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các gói h bệnh.

• Nhộng tằm

Nhộng tằm làm giảm cholesterol trong cơ thể, cải thiện chức năng gan. Nhộng tằm có thể được dùng dưới dạng món ăn hoặc tán thành bột để uống.

Ngoài ra, để ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ ung thư các bệnh lý về gan khác, bạn có thể Sàng lọc gan mật tại các Bệnh viện có chuyên khoa. Hiện nay tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các gói Sàng lọc gan mật toàn diện, giúp phát hiện bệnh lý về gan nhanh chóng. Gói sàng lọc gan mật toàn diện giúp khách hàng:

• Đánh giá khả năng làm việc của gan thông qua các xét nghiệm men gan;
• Đánh giá chức năng mật; dinh dưỡng lòng mạch;
• Tầm soát sớm ung thư gan;
• Thực hiện các xét nghiệm như Tổng phân tích tế bào máu, khả năng đông máu, sàng lọc viêm gan B,C;
• Đánh giá trạng thái gan mật qua hình ảnh siêu âm và các bệnh có nguy cơ ảnh hưởng gây ra bệnh gan/làm bệnh gan nặng hơn;
• Phân tích sâu các thông số đánh giá chức năng gan mật thông qua xét nghiệm, cận lâm sàng; các nguy cơ ảnh hưởng đến gan và tầm soát sớm ung thư gan mật;

Hy vọng bài viết trên đây về thực đơn cho người bị bệnh gan nhiễm mỡ sẽ cung cấp cho bạn nhiều thông tin hữu ích. Cùng với việc xây dựng một chế độ ăn khoa học, hợp lý bạn cần tăng cường các hoạt động thể dục thể thao để năng cao sức đề kháng và tăng chuyển hóa của gan. Ngoài ra, nên kiểm tra sức khỏe định kỳ, và đặc biệt xét nghiệm men gan và đánh giá chức năng gan để xử lý kịp thời các kiến chứng cho gan nhiễm mỡ gây ra.