Viêm loét đại tràng, Probiotic và Prebiotic

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Vũ Tấn Phúc - Bác sĩ Nội tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Viêm loét đại tràng là một bệnh mãn tính kéo dài do viêm và lở loét ở đại tràng.. Hiện bệnh nhân viêm đại tràng được điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật, nhưng không có cách chữa trị dứt điểm. Sự tái phát mạnh hơn có thể xảy ra ngay cả sau khi điều trị. Một số người chuyển sang sử dụng men vi sinh và prebiotic với hy vọng cải thiện tình trạng này.

Probiotic là những vi sinh vật sống giúp vi khuẩn tốt phát triển trong ruột của bạn. Probiotic hay còn gọi là men vi sinh được tìm thấy trong các thực phẩm như sữa chua, dưa cải bắp, kim chi, miso (một loại món ăn truyền thống của người Nhật) và tempeh (một món ăn truyền thống làm từ đậu nành của người Indonesia). Probiotic cũng rất dễ dàng tìm thấy trong các sản phẩm thực phẩm chức năng.

Làm thế nào để probiotic giúp cải thiện tình trạng viêm đại tràng? Probiotic hoạt động tạo lên 1 lớp lót ở ruột của bạn để vi khuẩn xấu không xâm nhập vào thành ruột. Probiotic cũng thay đổi tỷ lệ các loại vi khuẩn tại ruột và bổ sung thêm vi khuẩn tốt để giúp ruột cân bằng và giảm viêm và giúp làm dịu sự kích ứng ruột.

Không phải tất cả các probiotic đều cho tác dụng như nhau khi điều trị viêm đại tràng. Một số nghiên cứu đã chỉ ra hai loại men vi sinh cụ thể cho hiệu quả tốt:

• Chủng thứ nhất là Escherichia coli Nissle (Mutaflor) là một chủng E. coli không gây bệnh. Tức là chúng sẽ không có khả năng gây bệnh cho bạn. Các nghiên cứu cho thấy chủng vi sinh vật này giúp các triệu chứng của viêm đại tràng thuyên giảm trong vòng ít nhất một năm.
• Một chế phẩm khác có tên là VSL#3 là sự kết hợp của tám loại men vi sinh khác nhau. Các nghiên cứu cho thấy chế phẩm này đã giúp bệnh nhân viêm đại tràng thuyên giảm các triệu chứng trong ít nhất 24 tuần.

Khi bạn dùng men vi sinh để điều trị viêm đại tràng, có hai điều quan trọng bạn cần biết:

Bạn có thể sẽ cần dùng chúng trong một thời gian dài. Axit dạ dày có khả năng giết chết vi khuẩn, dù tốt hay xấu. Các chuyên gia khuyên bạn nên dùng men vi sinh trong vòng ít nhất 7 đến 10 ngày để bổ sung đủ lượng vi khuẩn tốt. Bạn cần hàng triệu, hàng triệu - có thể là hàng tỷ các loại vi khuẩn này - để giúp giảm các triệu chứng của viêm đại tràng.

Nếu bạn dừng lại, sự cân bằng của vi khuẩn trong đại tràng sẽ thay đổi và một đợt bùng phát mới có thể xảy ra. Hãy trao đổi với bác sĩ của bạn về một kế hoạch sử dụng các chế phẩm sinh học lâu dài.

Bổ sung các chế phẩm này bằng đường miệng có thể không phải là cách tốt nhất. Mặc dù có vẻ không dễ chịu, nhưng probiotic trực tràng dường như cho tác dụng tốt hơn. Nếu bạn bổ sung 1 liều nhỏ hàng ngày, probiotic trực tràng có thể giúp loại bỏ acid dạ dày ở ruột từ đó giúp nhiều vi khuẩn tốt đến ruột hơn. Nhưng vì một số lý do, hầu hết mọi người đều thấy việc duy trì bổ sung probiotic thuận tiện hơn bằng cách nuốt hay nhai.

Prebiotic là thực phẩm hỗ trợ các loại vi khuẩn tốt trong đại tràng. Chúng đến từ những thực phẩm nhiều chất xơ mà bạn ăn hàng ngày. Các sợi prebiotic cung cấp năng lượng cần thiết cho các tế bào lót thành ruột của bạn để chúng có thể xây dựng các lớp bảo vệ chống lại vi khuẩn xấu.

Thực phẩm prebiotic bao gồm trái cây, rau và thực phẩm ngũ cốc như:

• Chuối
• Hành
• Tỏi
• Tỏi tây
• Măng tây
• Atisô
• Đậu nành
• Yến mạch

Mặc dù prebiotic có thể giúp những người bị viêm đại tràng, nhưng không phải luôn tốt cho tất cả mọi đối tượng. Prebiotic có thể làm cho các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn đối với những người có những vấn đề về khác về đường ruột, bao gồm hội chứng ruột kích thích, sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột và hội chứng không dung nạp FODMAPs (FODMAP là viết tắt của Fermentable Oligosacarit, Disacarit, Monosacarit và Polyol. FODMAP là carbohydrate chuỗi ngắn (đường) được tìm thấy trong rất nhiều loại thực phẩm chúng ta ăn).

Tác dụng phụ của men vi sinh hoặc prebiotic rất hiếm tuy nhiên bạn nên thảo luận với bác sĩ trước khi quyết định bổ sung bất kỳ loại thuốc hay thực phẩm bổ sung nào để chắc chắn rằng các sản phẩm này là phù hợp với bạn.

Trong điều trị viêm đại tràng, thuốc được kê đơn phổ biến nhất được dùng là mesalamine. Đây là một loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID). Cho tới nay, chưa có nghiên cứu nào so sánh trực tiếp hiệu quả của VSL # 3 với mesalamine, nhưng các chuyên gia cho rằng các tác dụng của probiotic trên bệnh viêm đại tràng là tương tự nhau.

Bệnh GI là thuật ngữ để chỉ các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, cụ thể là bệnh tại thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già và trực tràng, và các cơ quan phụ trợ của tiêu hóa, gan, túi mật và tuyến tụy.

Các nghiên cứu cho thấy chế phẩm sinh học giúp giảm triệu chứng bệnh viêm ruột. Nghiên cứu về hiệu quả của chế phẩm sinh học trong hỗ trợ điều trị người mắc bệnh Crohn cho kết quả không rõ ràng. Tuy nhiên các nghiên cứu hiện tại đều có quy mô nhỏ và cần nghiên cứu nhiều hơn để xác định được loại men vi sinh nào thực sự cho hiệu quả tốt trong bệnh này. Tới thời điểm hiện tại, các bác sĩ không khuyên dùng men vi sinh cho những người mắc bệnh Crohn.

Viêm loét đại tràng nếu không được điều trị kịp thời thì hoàn toàn có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm không ngờ, ảnh hưởng đến không chỉ chất lượng sống mà còn cả tính mạng của bệnh nhân.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện hàng đầu cả nước về thăm khám, chẩn đoán và điều trị các bệnh về tiêu hóa.

>>Xem thêm: Hiệu quả của liệu pháp đơn trị liệu Thiopurine trong viêm loét đại tràng- Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Nguồn: webmd.com