Tại sao nghẹt mũi thường có xu hướng nặng hơn khi về đêm?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi các bác sĩ Tai Mũi Họng - Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng

Nghẹt mũi là một triệu chứng thường gặp trong các bệnh lý về hô hấp, gây rất nhiều khó chịu cho người bệnh. Nghẹt mũi ban đêm gây ảnh hưởng đến giấc ngủ do bị khó khăn trong hơi thở. Khi tình trạng này kéo dài sẽ khiến bệnh nhân mệt mỏi, thậm chí suy nhược cơ thể do bị mất ngủ kéo dài.

Nghẹt mũi có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào trong ngày, thậm chí bị liên tục cả ngày. Tuy nhiên, trên thực tế bệnh nhân, nghẹt mũi thường bị nặng hơn vào ban đêm, nhất là khi ngủ. Ở tư thế nằm, lượng máu đến đầu sẽ tăng lên kéo theo tăng lưu lượng máu vùng mũi. Để thích nghi với điều này, các mạch máu nhỏ ở trong mũi bị giãn ra nhiều hơn khiến tình trạng viêm mũi tăng lên, mũi sưng và có thể đau hơn.

Mặt khác, ở tư thế nằm, dịch nhầy trong khoang mũi sẽ bị giữ lại tích tụ trong các khoang mũi, không thoát ra được gây cản trở đường thở dẫn tới việc hít thở của bệnh nhân trở nên khó khăn hơn. Đó là lý do vì sao tình trạng ngạt mũi thường có xu hướng nặng hơn về ban đêm.

Nghẹt mũi có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào với nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân gây nghẹt mũi ban đêm thường gặp như:

• Bị cảm lạnh hay cảm cúm: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất trên lâm sàng gây nên tình trạng sổ mũi, nghẹt mũi có thể kèm theo biểu hiện sốt, đau đầu, nhức mỏi người... tùy theo từng bệnh nhân cụ thể và từng mức độ bệnh khác nhau. Trong các trường hợp này có thể gặp dịch nhầy trong hoặc màu xanh, vàng đậm có mủ... dịch có thể đặc hoặc loãng tùy từng bệnh nhân.
• Dị ứng: Trên thực tế, có rất nhiều bệnh nhân có cơ địa nhạy cảm, mũi thường bị dị ứng với các loại phấn hoa, các loại sản phẩm có hương liệu như nước hoa, nước giặt... hay bị dị ứng với bụi và đôi khi là bị dị ứng với thời tiết hay dị ứng thuốc.... Biểu hiện bệnh nhân thường bị nghẹt mũi, có thể kèm theo ngứa mũi, hắt hơi. Tình trạng dị ứng càng kéo dài thì lượng dịch nhầy tiết ra trong các khoang mũi càng nhiều, sự tích tụ dịch sẽ khiến cho tình trạng khó thở bị tăng lên.
• Viêm xoang: Để đảm bảo cho sự thở, trong các xoang cạnh mũi luôn chứa đầy không khí, giúp điều hòa hơi thở, giúp cho giọng nói được ấm và vang hơn, đồng thời phân phát các chất đi nuôi xương. Khi các xoang này bị xâm nhập bởi virus và vi khuẩn gây viêm xoang dẫn tới tình trạng tăng tiết dịch nhầy ở vùng mũi, lâu dần tích tụ cản trở sự lưu thông của đường thở mà gây khó thở cho bệnh nhân đặc biệt là khi về đêm hay khi thay đổi thời tiết.
• Do tác động của môi trường và khí hậu: Để đảm bảo các hoạt động chức năng thì trong khoang mũi luôn cần duy trì một độ ẩm nhất định. Khi thời tiết trở nên khô cộng với với việc không khí bị ô nhiễm khói bụi nhiều cũng sẽ làm tăng khả năng viêm mũi dẫn đến tăng tiết dịch và hệ quả cuối cùng là nghẹt mũi, nặng có thể bị viêm nhiễm khuẩn.
• Mang thai: Nghe có vẻ hơi lạ nhưng thực tế, ở một vài trường hợp phụ nữ mang thai thường xảy ra hiện tượng nghẹt mũi khó thở về đêm. Trong 3 tháng đầu của thai kỳ, cơ thể người mẹ thay đổi rất nhiều về nồng độ hormon. Sự tăng lên về nồng độ của estrogen và progesterone cũng làm tăng lưu lượng máu, các mạch máu nhỏ vùng mũi giãn, tế bào niêm mạc vùng mũi dễ bị sưng hơn bình thường. Do đó, ở phụ nữ mang thai, nhiều người thường bị mũi to hơn bình thường và có hiện tượng nghẹt mũi về đêm.

Ngoài ra, có một số bệnh lý khác ở vùng mũi cũng có thể gây nên tình trạng tắc nghẹt mũi như polyp mũi, lệch vách ngăn, viêm mũi dị ứng...

Hiện nay, trên lâm sàng, tình trạng bị nghẹt mũi xảy ra rất nhiều, có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào từ người già đến trẻ nhỏ. Ở những người có sức đề kháng yếu hay những người có các bệnh về hệ miễn dịch dẫn tới việc suy giảm chức năng của hàng rào bảo vệ cơ thể thì tình trạng này có thể xảy ra thường xuyên hơn, ở mức độ nghiêm trọng hơn. Câu hỏi đặt ra là khi rơi vào tình trạng nghẹt mũi thì chúng ta cần phải làm gì?

Mũi là một cơ quan rất quan trọng trong hệ hô hấp. Khi mũi gặp vấn đề sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sự lưu thông đường thở. Do đó, để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe, khi có dấu hiệu bất thường biểu hiện của tình trạng nghẹt mũi thì cần lưu ý những điều sau:

• Gối cao đầu khi đi ngủ. Lưu ý không nên gối cao quá vì có thể gây mỏi cổ, đau vai gáy do sai tư thế khi ngủ.
• Vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý NaCl 0,9%.
• Duy trì độ ẩm trong phòng ngủ, tránh để điều hòa thông gió quá lâu. Trường hợp nếu không khí trong phòng bị khô quá có thể sử dụng các máy tạo ẩm và vòi phun sương ở đầu giường để tăng độ ẩm trong phòng.
• Hạn chế, không nên ăn uống trước khi đi ngủ. Điều này còn giúp hạn chế những bệnh dạ dày và tiêu hóa.
• Uống nhiều nước mỗi ngày, tối thiểu 2 lít.
• Điều trị triệt để các bệnh lý vùng mũi.

Nói chung, nghẹt mũi là một trong những triệu chứng phổ biến thường gặp trên lâm sàng, có thể bị gây ra bởi nhiều nguyên nhân hay nhiều yếu tố kích thích khác nhau. Nghẹt mũi thường có xu hướng nặng lên về đêm, không phải là một triệu chứng cấp tính nguy hiểm ảnh hưởng đến tính mạng nhưng nếu để lâu sẽ gây cản trở đường thở, khó chịu cho người bệnh. Vậy nên hãy đi khám ngay để phát hiện kịp thời những vấn đề sức khỏe bất thường, từ đó có hướng xử lý và điều trị đúng nhất tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec thăm khám và điều trị các bệnh lý viêm mũi họng thông thường, các khối u vùng đầu mặt cổ, dị tật bẩm sinh vùng tai mũi họng bằng các phương pháp nội - ngoại khoa tối ưu nhất cho bệnh nhân, cả trẻ em và người lớn. Đến với Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, bệnh nhân sẽ nhận được sự thăm khám trực tiếp, tận tình và chuyên nghiệp từ đội ngũ cán bộ y tế giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm.