Nguyên nhân gây ra dịch đờm chảy từ mũi xuống họng

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ CKII Nguyễn Văn Thái - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Thông thường dịch đờm ở mũi sẽ chảy trực tiếp ra bên ngoài. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, dịch đờm chảy từ mũi xuống họng. Đặc biệt khi dịch đờm đặc quánh và có mùi hôi kèm theo thì bạn nên cẩn thận. Bởi đây có thể là triệu chứng tiềm ẩn của nhiều bệnh lý đường hô hấp. Cùng tìm hiểu xem đâu là nguyên nhân gây ra tình trạng dịch đờm từ mũi xuống họng trong bài viết này.

Dịch đờm từ mũi xuống họng hay còn được gọi là tình trạng chảy dịch mũi sau. Tình trạng này đặc trưng bởi hiện tượng dịch đờm từ hốc mũi xoang, đi qua mũi và xuống đến thành sau họng.

Trong giai đoạn đầu, hầu hết bệnh nhân sẽ không thể nhận biết các triệu chứng đặc trưng của tình trạng này. Song, trong một số trường hợp tình trạng bệnh diễn biến nghiêm trọng thì hầu như các bệnh nhân cảm thấy rõ rệt hiện tượng chất nhầy tồn đọng ở cổ họng.

Hiện tượng chảy dịch đờm từ mũi xuống họng thường đi kèm với các triệu chứng sau đây:

• Ho nhiều, đặc biệt là vào ban đêm.
• Hôi miệng.
• Đau họng.
• Cảm giác buồn nôn khi dịch đờm di chuyển xuống đến dạ dày.
• Có cảm giác nghẹn ở cổ họng.

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng chảy dịch đờm từ mũi xuống họng như là:

1.1. Dị hính vách ngăn mũi

Vách ngăn mũi bị lệch là tình trạng vách ngăn phát triển không bình thường, nó bị lệch về một bên. Nguyên nhân có thể do các chấn thương hoặc là hệ quả của thương tích ngay ở vùng mũi sau khi sinh.

Hiện tượng này sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của bệnh nhân. Nó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về đường hô hấp. Trong nhiều trường hợp, vách ngăn mũi bị lệch sẽ ngăn cản dịch đờm chảy từ mũi ra bên ngoài và nó khiến cho dịch đờm chảy từ mũi xuống họng.

1.2. Do viêm xoang

Hiện tượng chảy dịch đờm từ mũi xuống họng được cho là một trong những triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân bị viêm mũi xoang.

Nguyên nhân là bởi dịch đờm có chứa vi khuẩn và nấm gây tắc các lỗ xoang dẫn đến viêm nhiễm và tạo mủ ở các hốc xoang. Sự tích tụ lâu ngày sẽ dẫn đến tình trạng mủ tràn xuống phía dưới họng. Các triệu chứng kèm theo có thể thấy đó là ho, đau họng, hôi miệng,...

1.3. Do viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng là tình trạng lớp màng lót bên trong mũi bị viêm khi bệnh nhân hít phải chất gây dị ứng như phấn hoa, lông thú, khói bụi,... Bệnh nhân thường có triệu chứng hắt hơi, đây là phản ứng của cơ thể để chống lại các dị nguyên nói trên.

Bệnh nhân thường sẽ bị ngạt mũi, chảy nước mũi. Tuy nhiên, một số trường hợp bệnh chuyển sang giai đoạn mạn tính thì dịch đờm từ mũi có thể chảy xuống họng. Tuy đây không phải là căn bệnh nguy hiểm, nhưng nó lại gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cũng như cuộc sống thường ngày của người bệnh.

1.4. Do viêm mũi vận mạch

Bệnh viêm mũi vận mạch cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng chảy dịch đờm từ mũi xuống họng. Căn bệnh này đặc trưng bởi tình trạng hệ thần kinh đối giao cảm ở niêm mạc mũi phản ứng một cách thái quá với các tác nhân bên ngoài như thời tiết, vi khuẩn, nấm mốc,...

Người bệnh bị viêm mũi vận mạch có các triệu chứng cơ bản giống với viêm mũi dị ứng. Song bệnh nhân ít ngứa mũi và ít hắt hơi hơn, thay vào đó là tình trạng ngạt mũi, chảy nước mũi nặng nề hơn. Trong một số trường hợp, bệnh nhân ít ngạt mũi và chảy nước mũi, sẽ có hiện tượng chảy dịch đờm từ mũi xuống họng.

1.5. Các nguyên nhân khác

Ngoài các bệnh lý kể trên, tình trạng chảy dịch đờm từ mũi xuống họng cũng có thể do các nguyên nhân khác như là:

• Thời tiết lạnh
• Do nhiễm virus
• Do cảm lạnh, cảm cúm
• Do thay đổi thời tiết đột ngột
• Do không khí khô hanh
• Do tác dụng phụ của một số loại thuốc
• Trong thời kỳ mang thai ở phụ nữ
• Do ăn đồ cay nóng thường xuyên

Hiện tượng chảy dịch đờm từ mũi xuống họng nếu không sớm tìm ra nguyên nhân và điều trị thì rất dễ phát sinh các biến chứng. Lý do là bởi trong dịch đờm thường có chứa rất nhiều vi khuẩn cũng như các vi nấm gây bệnh. Các tác nhân này có thể gây viêm amidan, viêm họng, thậm chí có thể gây viêm loét đường tiêu hóa nếu nuốt phải dịch đờm này. Chính vì vậy khi nhận thấy có hiện tượng này, các bạn nên đi khám để các bác sĩ chuyên khoa tìm ra nguyên nhân, từ đó có hướng điều trị thích hợp.

Ngoài việc tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa, người bị chảy dịch từ mũi xuống họng có thể áp dụng một số phương pháp tại nhà để hỗ trợ đẩy lùi tình trạng này:

• Sử dụng máy tạo độ ẩm: nếu do không khí khô làm kích ứng niêm mạc mũi xoang, bạn có thể sử dụng máy phun sương để tạo độ ẩm cho không khí, điều này được cho là có thể hỗ trợ làm giảm nhẹ tình trạng kích ứng.
• Rửa mũi: bạn có thể mua nước rửa mũi hay lọ xịt mũi không cần kê đơn tại các hiệu thuốc. Nước muối sẽ giúp đẩy những chất gây kích ứng ra khỏi mũi, đồng thời làm loãng và giúp xoa dịu niêm mạc mũi.

• Pha nước muối súc miệng: bạn có thể tự pha nước muối loãng để súc miệng hàng ngày bằng cách cho nửa thìa muối vào trong 200ml nước ấm rồi khuấy đều. Khi súc miệng, bạn nên ngửa đầu ra phía sau, để nước muối có thể xuống tới phần họng.
• Xông hơi bằng tinh dầu hay thảo dược: bạn có thể xông hơi bằng cách dùng khăn trùm kín đầu và đưa mặt tiến lại gần một nồi nước nóng, lưu ý giữ khoảng cách an toàn. Có thể sử dụng tinh dầu oải hương hay hương thảo hoặc các thảo dược như bạc hà, hoa cúc, gừng tươi để xông hơi.

Việc chăm sóc tốt không những giúp đẩy lùi tình trạng chảy dịch đờm từ mũi xuống họng mà nó còn giúp ngăn ngừa các bệnh đường hô hấp tái phát. Bạn nên thực hiện các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa sau đây:

• Nên uống đủ nước mỗi ngày, bởi nước giúp cho dịch đờm trở nên loãng hơn. Bạn có thể pha thêm chút mật ong vào một cốc nước ấm để làm dịu cổ họng, đồng thời cải thiện cảm giác khó chịu.
• Luôn giữ ấm cơ thể, đặc biệt là khi thời tiết chuyển mùa hay khi bị cảm lạnh.
• Nếu bạn bị dị ứng theo mùa thì nên chủ động tiêm phòng dị ứng trước khi đến mùa.
• Cần vệ sinh không gian sống, không gian làm việc thường xuyên.
• Cần loại bỏ những thứ có thể làm bạn dị ứng.
• Thường xuyên giặt vỏ gối, vỏ chăn, đệm.

Hiện tượng chảy dịch đờm từ mũi xuống họng thường do các bệnh đường hô hấp gây ra, do đó người bệnh cần chú ý, nên sớm đi khám để tìm ra nguyên nhân từ đó mới có hướng điều trị thích hợp. Cần kết hợp điều trị với các biện pháp khắc phục tại nhà, kèm theo chế độ chăm sóc và dự phòng tránh bệnh tái phát.

Nếu có nhu cầu tư vấn và thăm khám tại các Bệnh viện thuộc hệ thống Y tế trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ.