Hội chứng đáp ứng viêm toàn thân (SIRS) là gì?

Hội chứng đáp ứng viêm toàn thân (SIRS) là một tình trạng nghiêm trọng gây ra bởi một cuộc “tấn công” vào cơ thể của những tổn thương không đặc hiệu, chẳng hạn như nhiễm trùng, chấn thương hoặc viêm.

Hội chứng đáp ứng viêm toàn thân (Systemicinflammatory response syndrome – SIRS) là các dấu hiệu lâm sàng tạo ra do kích hoạt toàn bộ hệ thống miễn dịch của cơ thể. Hội chứng này như một cơ chế tự bảo vệ của cơ thể. Viêm là một đáp ứng của cơ thể đối với các tổn thương không đặc hiệu như kích thích hóa học, chấn thương hoặc là nhiễm trùng.

Hội chứng đáp ứng viêm hệ thống được xác định khi có ít nhất 2/4 tiêu chuẩn, 1 trong 2 tiêu chuẩn bắt buộc là có bất thường về thân nhiệt và bạch cầu máu ngoại vi:

• Thân nhiệt trung tâm > 38 độ C hoặc < 36 độ C.
• Nhịp tim > 90 nhịp/phút.
• Nhịp thở > 20 nhịp/phút hoặc PaCO2 < 32 mmHg.
• Bạch cầu máu > 12.000/mL hoặc < 4.000/mL hoặc > 10% tế bào non ở máu ngoại vi.

Hội chứng đáp ứng viêm toàn thân đôi khi bị nhầm lẫn với nhiễm trùng huyết, nhưng có một điểm khác biệt chính giữa hai loại, đó là sự hiện diện của nhiễm trùng. SIRS có thể xảy ra sau chấn thương, viêm, thiếu máu cục bộ hoặc nhiễm trùng, trong khi nhiễm trùng huyết chỉ xảy ra khi có nhiễm trùng. SIRS không phải lúc nào cũng xảy ra sau những chấn thương của cơ thể mà là một biến chứng tiềm ẩn của chúng. Khi có nhiễm trùng, SIRS có thể tiến triển thành nhiễm trùng huyết nếu không được điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây hội chứng đáp ứng viêm toàn thân có thể do nhiễm trùng. Tuy nhiên, đây không phải là nguyên nhân duy nhất gây ra hội chứng này.

• Một số nguyên nhân nhiễm trùng gây ra SIRS: Nhiễm khuẩn máu, nhiễm khuẩn trong bỏng, nhiễm nấm candida, viêm tổ chức dưới da, viêm túi mật, viêm phổi cộng đồng, nhiễm khuẩn bàn chân trong đái đường, erysipelas, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, cúm, nhiễm khuẩn khoang bụng (viêm túi thừa, viêm ruột thừa), hoại thư sinh hơi, viêm màng não mủ, viêm phổi bệnh viện, viêm đại tràng giả mạc, viêm thận bể thận, viêm khớp mủ, nhiễm khuẩn tiết niệu, hội chứng sốc độc tố,...
• Một số nguyên nhân không nhiễm trùng gây ra SIRS: Thiếu máu mạc treo cấp, các rối loạn miễn dịch, bỏng, hít phải hóa chất, xơ gan, mất nước, phản ứng thuốc, tổn thương do điện, phát ban đa dạng, sốt xuất huyết, thủng ruột, tác dụng phụ của thuốc (theophylline), nhồi máu cơ tim, viêm tuỵ cấp, lạm dụng chất gây nghiện (cocaine, amphetamin), các thủ thuật ngoại khoa, hoại tử bong da nhiễm độc (toxic epidermal necrolysis), phản ứng truyền máu, viêm mạch máu,...

Chẩn đoán hội chứng đáp ứng viêm toàn thân dựa trên sự hiện diện của các triệu chứng nêu trên cùng với một số chấn thương đối với cơ thể. Khi nghi ngờ SIRS, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm cận lâm sàng chẳng hạn như cấy máu, axit lactic và công thức máu.

Không có thuốc chọn lọc cho hội chứng đáp ứng viêm toàn thân. Việc điều trị chủ yếu dựa vào nguyên nhân gây SIRS. Ví dụ, nếu hội chứng đáp ứng viêm toàn thân xảy ra do thiếu máu cục bộ, hoặc tắc nghẽn lưu lượng máu đến một khu vực của cơ thể, việc điều trị nhằm mục đích khôi phục lưu lượng máu đến khu vực bị ảnh hưởng cùng với liệu pháp hỗ trợ để điều trị các triệu chứng. Nếu SIRS xảy ra sau cơn đau tim, việc điều trị nhằm mục đích duy trì chức năng của tim và kiểm soát bất kỳ triệu chứng nào do SIRS gây ra. SIRS đôi khi thậm chí còn được coi là một cơ chế bảo vệ cơ thể vì về cơ bản, đây là một quá trình phức tạp, trong đó cơ thể cố gắng 'chiến đấu' với các tác động gây tổn thương cho cơ thể.

Khi khả thi nên tiến hành nuôi cấy trước khi dùng kháng sinh. Kháng sinh theo kinh nghiệm không dùng cho tất cả bệnh nhân có hội chứng đáp ứng viêm toàn thân. Chỉ định kháng sinh gồm:

• Nghi ngờ nguyên nhân gây nhiễm khuẩn.
• Huyết động học không ổn định.
• Bạch cầu giảm (hoặc có tình trạng suy giảm miễn dịch khác).
• Cắt lách hoặc nguyên nhân tương đương (do nhiễm trùng nặng sau cắt lách).

Hội chứng đáp ứng viêm toàn thân (SIRS) có thể để lại những biến chứng nguy hiểm nếu như không được thăm khám và điều trị kịp thời. Vì thế khi phát hiện được các dấu hiệu của bệnh, người bệnh cần đến các trung tâm y tế để thăm khám và điều trị.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là bệnh viện đa khoa có chức năng thăm khám và điều trị bệnh lý, đồng thời cấp cứu, phẫu thuật cứu sống nhiều ca bệnh khó. Tại Vinmec cũng đã thực hiện chẩn đoán, điều trị nội soi bằng các phương pháp y học hiện đại đem lại hiệu quả cao, hạn chế tối đa biến chứng bệnh tái phát. Có được thành công lớn là bởi Vinmec luôn trang bị đầy đủ cơ sở vật chất hiện đại, các quy trình thăm khám, điều trị được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn, kinh nghiệm sẽ đem lại kết quả điều trị bệnh tối ưu cho Quý khách hàng.

Để đăng ký khám và điều trị bệnh tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.

Nguồn tham khảo: study.com