Gan nhiễm mỡ nhẹ nên kiêng ăn gì?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Võ Thị Thùy Trang - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Gan nhiễm mỡ là tình trạng xảy ra khi chất béo tích tụ trong gan nhiều hơn 5% trọng lượng gan. Thay đổi chế độ ăn uống là điều trị đầu tay cho tình trạng gan nhiễm mỡ. Vậy người bị gan nhiễm mỡ nhẹ kiêng ăn gì?

Gan là một tạng lớn trong cơ thể, giúp xử lý các chất dinh dưỡng từ thực phẩm và lọc các chất có hại từ máu của bạn. Gan nhiễm mỡ xảy ra khi chất béo tích tụ trong gan. Có một lượng nhỏ chất béo trong gan là bình thường, nhưng nếu quá nhiều có thể trở thành một vấn đề sức khỏe. Bệnh gan nhiễm mỡ gây hại cho gan, ngăn chặn gan loại bỏ độc tố và sản xuất mật cho hệ tiêu hóa. Khi gan không thể thực hiện các nhiệm vụ này một cách hiệu quả, nó sẽ khiến một người có nguy cơ mắc các bệnh lý khác. Gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến viêm gan, hỏng gan và tạo sẹo. Trong trường hợp nghiêm trọng, vết sẹo này có thể dẫn đến suy gan.

Có hai loại bệnh gan nhiễm mỡ: bệnh nhiễm mỡ gan do rượu và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Mang thai cũng có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.

Trong nhiều trường hợp, gan nhiễm mỡ không gây ra các triệu chứng đáng chú ý. Nhưng một số bệnh nhân có thể cảm thấy mệt mỏi hoặc cảm thấy khó chịu, đau ở phía trên bên phải của bụng.

Với những trường hợp mắc gan nhiễm mỡ nhẹ thì thay đổi chế độ ăn uống và tập thể dục thường xuyên là những cách quan trọng để kiểm soát bệnh. Tuy nhiên, một số người có thể cần gặp bác sĩ để điều trị thêm.

Dưới đây là những thực phẩm bạn nên tránh hoặc hạn chế nếu bạn bị bệnh gan nhiễm mỡ. Những thực phẩm này thường góp phần tăng cân và tăng lượng đường trong máu:

• Đường, đường bổ sung: Đường bổ sung góp phần làm tăng lượng đường trong máu và có thể làm tăng chất béo trong gan. Các nhà sản xuất thường thêm đường vào kẹo, kem và đồ uống ngọt, chẳng hạn như soda và nước trái cây. Đường bổ sung cũng có trong thực phẩm đóng gói, đồ nướng, và thậm chí cà phê và trà mua tại cửa hàng. Tránh các loại đường khác, chẳng hạn như fructose và xi-rô ngô, cũng có thể giúp giảm thiểu chất béo trong gan.
• Rượu: Rượu là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh gan nhiễm mỡ. Rượu ảnh hưởng đến gan, góp phần gây ra bệnh gan nhiễm mỡ và các bệnh gan khác, chẳng hạn như xơ gan. Một người mắc bệnh gan nhiễm mỡ nên giảm lượng rượu hoặc loại bỏ hoàn toàn khỏi chế độ ăn uống.
• Các loại ngũ cốc chế biến và tinh chế có mặt trong bánh mì trắng, mì trắng và gạo trắng. Các nhà sản xuất đã loại bỏ chất xơ từ các loại ngũ cốc được chế biến cao này, có thể làm tăng lượng đường trong máu khi cơ thể phá vỡ chúng. Một nghiên cứu năm 2015 trên 73 người trưởng thành mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cho thấy những người tiêu thụ ít ngũ cốc tinh chế có nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa thấp hơn - một nhóm các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh tim và đột quỵ. Mọi người có thể dễ dàng thay thế ngũ cốc tinh chế bằng khoai tây, các loại đậu, hoặc lúa mì nguyên hạt và ngũ cốc thay thế.

• Thực phẩm chiên hoặc mặn: Ăn quá nhiều thực phẩm chiên hoặc mặn có khả năng làm tăng lượng calo và nguy cơ tăng cân. Béo phì là nguyên nhân phổ biến của bệnh gan nhiễm mỡ. Thêm các loại gia vị và thảo mộc bổ sung vào bữa ăn là một cách tuyệt vời để tạo hương vị cho thực phẩm mà không cần thêm muối. Bạn cũng có thể nướng hoặc hấp thức ăn thay vì chiên chúng.
• Thịt: Một bài báo đánh giá năm 2019 lưu ý rằng lượng chất béo bão hòa làm tăng lượng chất béo tích tụ xung quanh các cơ quan, bao gồm cả gan. Thịt bò, thịt lợn và thịt nguội đều có nhiều chất béo bão hòa, điều mà một người mắc bệnh gan nhiễm mỡ nên cố gắng tránh. Thịt nạc, cá, đậu phụ là sản phẩm thay thế phù hợp. Tuy nhiên, các loại cá nhiều dầu có thể là lựa chọn tốt nhất, vì chúng cũng cung cấp axit béo omega-3.

Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý thì tập thể dục thường xuyên rất quan trọng đối với những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh bằng tập thể dục có thể giúp quản lý và giảm các triệu chứng gây ra bởi gan nhiễm mỡ. Khám định kỳ 3-6 tháng hoặc khi có dấu hiệu như đau vùng gan, sụt cân, mệt mỏi, vàng da, sốt.