Điều trị tăng huyết áp ở bệnh nhân hen phế quản

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Huy Nhật - Bác sĩ Hô hấp - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Tăng huyết áp là áp lực máu tác động lên thành động mạch tăng cao. Huyết áp gồm hai chỉ số là huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương, tương ứng với áp lực cao nhất và áp lực thấp nhất của dòng máu trong động mạch.

Bệnh nhân bị cao huyết áp khi huyết áp tâm thu cao hơn hoặc bằng 140 mmHg, hoặc huyết áp tâm trương cao hơn hoặc bằng 90mmHg.

Tăng huyết áp gây nhiều áp lực cho tim và có thể dẫn tới những bệnh tim, bệnh mạch vành. Hơn nữa, cao huyết áp còn là yếu tố nguy cơ chính trong tai biến mạch máu não, phình động mạch, suy tim,... Do đó, kiểm soát huyết áp ở bệnh nhân hen phế quản là vấn đề phổ biến và rất quan trọng trong điều trị hen phế quản.

Điều trị tăng huyết áp ở bệnh nhân hen phế quản là vấn đề khó xử lý, vì một số thuốc hạ huyết áp có thể làm tình trạng co thắt phế quản tăng lên.

Những thuốc điều trị tăng huyết áp gây nguy hiểm cho bệnh nhân hen phế quản:

• Thuốc chẹn beta: có thể gây tắc nghẽn phế quản và tăng tính phản ứng đường hô hấp. Thuốc chẹn beta đối kháng với những thuốc đồng vận beta đường uống như salbutamol, đường khí dung trong điều trị hen phế quản. Do đó, việc sử dụng chẹn beta trong điều trị tăng huyết áp sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng của bệnh nhân hen phế quản.
• Thuốc ức chế men chuyển: gây ra tác dụng phụ phổ biến là ho khan. Một nghiên cứu cho rằng, phản ứng hen, co thắt phế quản chỉ với 1/10 tần suất của ho, do tác dụng phụ của ức chế men chuyển gây nên. Việc làm tình trạng tắc nghẽn đường hô hấp không quá trầm trọng, nhưng vẫn ghi nhận được ở một vài bệnh nhân hen phế quản khi dùng thuốc ức chế men chuyển.

Những thuốc điều trị huyết áp an toàn cho bệnh nhân hen phế quản:

• Thuốc ức chế thụ thể: không gây ho, và không có sự gia tăng phản ứng phế quản.
• Lợi tiểu: có hiệu quả cho bệnh nhân hen. Tuy nhiên có nguy cơ hạ Kali máu, việc sử dụng corticoid đường uống có thể làm tăng bài tiết Kali qua nước tiểu. Do đó, cần lưu ý bổ sung kali cho người bệnh.
• Thuốc chẹn kênh calci: có tác dụng hạ huyết áp và đối kháng sự co cơ trơn khí phế quản, ức chế sự vỡ tế bào mast, có thể tăng cường tác dụng giãn phế quản của các thuốc đồng vận beta.

Điều trị tăng huyết áp ở bệnh nhân hen phế quản là một vấn đề khó khăn vì một số loại thuốc điều trị tăng huyết áp có thể làm nặng lên tình trạng của bệnh nhân hen. Một số thuốc điều trị tăng huyết áp có thể gây co thắt phế quản như chẹn beta, ức chế men chuyển,... Bên cạnh đó, thuốc lợi tiểu và ức chế calci là những thuốc điều trị tăng huyết áp an toàn cho bệnh nhân hen phế quản.