Siêu âm thai đôi: Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nguyễn Anh Tú - Bác sĩ Siêu âm sản – Chẩn đoán trước sinh – Khoa Sản - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Sinh đôi hay đa thai là thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng có hơn một thai nhi trong tử cung. Thai kỳ đa thai thường được chẩn đoán bằng siêu âm thai, phổ biến nhất là hình ảnh siêu âm thai đôi. Siêu âm thai đôi là một phương tiện cận lâm sàng được sử dụng nhiều và bản thân tình trạng đa thai có nhiều biến chứng, vì thế thai phụ cần trang bị cho mình một số kiến thức cơ bản để hiểu hơn về các hình ảnh siêu âm thai đôi.

Một thai phụ có nhiều hơn một phôi thai được gọi là chu kỳ đa thai. Trong một chu kỳ kinh, nếu rụng nhiều hơn một trứng và tất cả số đó đều được thụ tinh bởi tinh trùng, nhiều hơn một phôi thai sẽ được tạo thành và làm tổ trong buồng tử cung, có thể thai đôi hoặc sinh ba. Đây là cơ chế của sinh đôi khác trứng, khi một trứng được thụ tinh và phân chia thành nhiều phôi khác nhau cũng có thể dẫn đến sự hình thành thai đôi hoặc các tình trạng đa thai khác, được gọi là sinh đôi cùng trứng, sinh đôi cùng trứng ít gặp hơn so với thai đôi khác trứng.

Quá trình điều trị vô sinh sử dụng các loại thuốc kích trứng khiến nhiều trứng rụng trong một chu kỳ kinh, từ đó số lượng hợp tử hình thành nhiều hơn và có thể dẫn đến thai đôi, thai ba hoặc nhiều hơn. Thụ tinh trong ống nghiệm có thể dẫn đến tình trạng đa thai nếu nhiều hơn một phôi thai được chuyển vào buồng tử cung. Những thai đôi cùng trứng xuất hiện việc phân chia một trứng đã được thụ tinh trước đó. Phụ nữ trên 35 tuổi có khả năng mang thai đôi cao hơn vì thường rụng ít nhất 2 trứng trong mỗi lần hành kinh.

Phụ nữ mang thai đôi thường có triệu chứng ốm nghén nặng nề hơn hoặc cảm giác căng tức vú nhiều hơn những thai phụ đơn thai bình thường khác. Họ cũng có thể tăng cân nhanh hơn. Tuy nhiên, hầu hết những trường hợp mang thai đôi đều được xác định nhờ vào siêu âm thai.

Theo nhiều khuyến cáo, phụ nữ khi mang thai đôi nên được bổ sung dinh dưỡng để được tăng cân nhiều hơn so với những người phụ nữ mang đơn thai. Nhu cầu năng lượng trung bình cần đạt là 300 calories/ ngày cho một phôi thai. Điều này có nghĩa nhu cầu năng lượng ở thai phụ mang song thai là 600 calories/ ngày.

Hoạt động thể lực đều đặn khi có thai đôi là điều quan trọng với sức khỏe của thai phụ nhưng cần tránh những hoạt động gắng sức. Một số bài tập phù hợp với phụ nữ mang thai là bơi lội, yoga và đi bộ nhẹ nhàng. Thời gian tập luyện trung bình nên khoảng 30 phút mỗi ngày.

Phụ nữ mang thai đôi có khả năng gặp nhiều biến chứng sản khoa hơn. Những thai phụ này cần được chăm sóc tiền sản cẩn thận hơn bởi các bác sĩ chuyên khoa sản. Khi bắt đầu vào 3 tháng giữa thai kỳ, siêu âm thai đôi cần được lặp lại mỗi 4-6 tuần (Đối với song thai 2 bánh nhau thì 3 tháng giữa nên siêu âm 4 tuần/lần còn song thai 1 bánh nhau thì là 2 tuần)

Nếu nghi ngờ có bất thường, một số test khác có thể được chỉ định để đánh giá tình trạng thai nhi, và siêu âm thai đôi sẽ được tiến hành thường xuyên hơn.

Biến chứng phổ biến nhất khi mang song thai là sinh non với tỷ lệ thường gặp khoảng hơn 50%. Những đứa trẻ sinh non trước 37 tuần tăng nguy cơ về các vấn đề sức khỏe ngắn hạn và lâu dài, bao gồm các bất thường liên quan đến hô hấp, thân nhiệt và dinh dưỡng. Những vấn đề khác, như giảm khả năng ngôn ngữ, rối loạn hành vi có thể xuất hiện muộn hơn khi trẻ lớn lên. Những đứa trẻ sinh cực non trước 32 tuần có thể tử vong cho dù được chăm sóc tốt sau khi được sinh ra. Ngoài ra thai đôi sinh non còn có nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ cao hơn so với những thai kỳ sinh non khác, nếu không kiểm soát tốt có nguy cơ có thể dẫn đến các tổn thương não nặng nề.

Tiền sản giật là một bất thường mạch máu xuất hiện sau 20 tuần của thai kỳ hoặc sau sinh. Tiền sản giật xuất hiện thường xuyên hơn ở những thai kỳ đa thai, thậm chí xuất hiện ở thời điểm sớm hơn và biểu hiện nặng nề hơn. Tiền sản giật có thể phá hủy nhiều cơ quan trong cơ thể, phổ biến nhất là thận, gan, não và mắt. Bệnh có thể tiến triển nặng nề hơn và đưa đến sản giật. Ở những thai phụ được chẩn đoán tiền sản giật, thai nhi có thể cần được sinh ngay, thậm chí khi chưa đủ tháng.

Thai đôi thường phải đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến tăng trưởng hơn đơn thai. Quá trình phát triển thai thường diễn ra không bình thường. Tình trạng giới hạn tăng trưởng thai có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai thai. Siêu âm thai đôi là phương tiện để chẩn đoán và theo dõi các rối loạn tăng trưởng của thai nhi trong suốt thai kỳ.

Khả năng sinh mổ ở những thai kỳ có thai đôi thường cao hơn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, thai đôi có thể được theo dõi sinh theo đường âm đạo. Việc quyết định lựa chọn phương pháp sinh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Các đặc điểm của thai: tư thế thai, cân nặng và tình trạng sức khỏe
• Các đặc điểm về mẹ: tổng trạng sức khỏe của mẹ và đặc điểm của quá trình chuyển dạ.
• Kinh nghiệm của đội ngũ nhân viên y tế.

Siêu âm đóng một vai trò quan trọng cho phép chẩn đoán thai đôi, theo dõi thai kỳ và lên kế hoạch cho việc sinh nở. Số lượng thai và số lượng buồng ối, tình trạng nước ối bắt được phải được thể hiện trên hình ảnh siêu âm thai đôi, cũng như khảo sát các bất thường hình thái và các biến chứng khác. Xác định vị trí bám của bánh nhau, vị trí cắm dây rốn vào bánh nhau cũng là những hình ảnh siêu âm thai đôi quan trọng vì một tình trạng dây rốn bám màng làm tăng nguy cơ cho một thai kỳ. Siêu âm thai đôi cũng rất cần thiết để phân độ và điều trị hội chứng truyền máu trong song thai, phát hiện các bất thường về sự phát triển của thai. Siêu âm doppler dòng chảy đã được chứng minh có khả năng làm giảm tỷ lệ tử vong sau sinh.

Trong ba tháng đầu thai kỳ, siêu âm thai đôi tập trung vào việc xác định số lượng phôi thai, số lượng buồng ối và bánh nhau, đánh giá độ mờ da gáy, các dị tật nặng. Trong ba tháng giữa và ba tháng cuối thai kỳ, cơ hội để đánh giá chiều dài cổ tử cung không nên bỏ qua để đánh giá nguy cơ sinh non, một biến chứng thường gặp khi có thai đôi.

Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có dịch vụ thai sản trọn gói như một giải pháp giúp mẹ bầu an tâm vì đã có sự đồng hành của đội ngũ y bác sĩ trong suốt thai kỳ. Khi lựa chọn Thai sản trọn gói, thai phụ được:

• Quá trình mang thai được theo dõi bởi đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn
• Thăm khám đều đặn, phát hiện sớm các vấn đề bất thường
• Thai sản trọn gói giúp thuận tiện cho quá trình sinh đẻ
• Trẻ sơ sinh được chăm sóc toàn diện

Nguồn tham khảo: acog.org

Video đề xuất:

Siêu âm thai nhiều lần có tốt không? Siêu âm thai tại Vinmec như thế nào?